Wouter Torfs: ‘Voor elke verzuurde twitteraar staat er minstens één warme en dankbare allochtoon’

In veel opzichten is Wouter Torfs het tegenovergestelde van het clichébeeld van een ceo. Geen machogedrag als gevolg van een midlifecrisis, wel een uitgesproken drang om van zijn company ook een community te maken. ‘Kwetsbaarheid wordt in de samenleving nog te vaak gezien als een zwakte, terwijl het dat helemaal niet is’, vertelt Torfs in gesprek met 8 Knack-lezers.

‘Gelukkige werknemers zorgen voor gelukkige klanten.’ Het is een van de motto’s van Wouter Torfs, ceo van Schoenen Torfs. De bedrijfsleider merkt dat veel mensen vandaag wakker liggen van de vraag hoe ze het allemaal bolgewerkt krijgen. De combinatie werk en gezin is voor velen niet gewoon een uitdaging, maar soms ook echt een last. Het gevolg is een toenemend aantal gevallen van burn-out, de ziekte van deze tijd, zo lijkt het wel. Maar wie is verantwoordelijk? ‘Natuurlijk is het zo dat nu het fenomeen een naam heeft, het veel zichtbaarder wordt’, weet Torfs. Vroeger waren mensen overwerkt of overspannen. Maar het probleem is reëel: de druk neemt toe. Vooral bij vrouwen wordt het moeilijk om de verschillende rollen te combineren.’

Maar is er tegelijk ook niet -zoals Admiral Freebee zingt- too much of everything? En zijn de verwachtingen die we aan onszelf opleggen, niet wat te hooggespannen? Torfs is één van de ondernemers die de problematiek ter harte nemen, en in zijn kijk op ondernemen en medewerkers motiveren neemt een gezonde work/life balance een grote plaats in. ‘We leven nog te veel gesegmenteerd. Veel mensen hebben het moeilijk om zichzelf te aanvaarden zoals ze zijn’, vindt hij. ‘Ze redeneren: dit aantal uren werk ik en ben ik voor het bedrijf, en daarna ben ik iemand anders. ‘

Zoeken naar evenwicht

‘Ik zie dat zo niet’, benadrukt Torfs. ‘Zo een avond als dit, is dit werken?’ Torfs vraagt het aan een gezelschap van acht Knack-lezers, die uitgenodigd zijn voor een avond met hem op restaurant, een samenwerking met Renault. ‘Dat onderscheid is hier toch helemaal niet duidelijk. Ik wil dat die grens veel vager wordt. Gelukkig zijn voor mij betekent: niet het gevoel hebben dat je aan het werk bent.’

Daarom kijkt Torfs ook hoopvol naar de toekomst. ‘Bij de zogenoemde ‘Generatie Z’ heb ik het gevoel dat ze wel duidelijk op zoek zijn naar dat evenwicht, en bereid zijn om daar een opoffering voor te doen. Zij zijn waakzaam, misschien omdat ze geleerd hebben van de generatie voor hen?’

Welke onderwerpen de ceo ook aansnijdt, de maatschappelijke betrokkenheid waar hij met zijn bedrijf werk wil van maken, komt telkens terug. Zijn idee dat je moet proberen om van een company ook een community te maken, een great place to work, is één van Torfs’ stokpaardjes.

Bijvoorbeeld wanneer hij de ontstaansgeschiedenis schetst van de Antwerpse pop-upshop van Torfs. De winkel ligt in de Lange Beeldekensstraat in Borgerhout, midden in een zeer diverse buurt. Het bedrijf werkte samen met beautyblogster Sarah Dimani en behalve schoenen worden er ook collecties kleren en accessoires verkocht van toonaangevende moslima-ontwerpsters. Iets helemaal anders dan de typische Torfs-vesitging in een winkelstraat als de Meir of de Veldstraat. ‘We doen dit bewust’, legt Torfs uit. ‘Omdat er vandaag de dag al zo veel onverdraagzaamheid en onbegrip is. In die zin heeft onze winkel zeker een maatschappelijke functie. Wij staan voor inclusie en integratie, en willen de dialoog aangaan.’

Meer dan hoofddoeken

Het meest opzienbarende van die dialoog was volgens veel media het feit dat er in de winkel in Antwerpen-Noord dames met een hoofddoek in de winkel stonden. ‘Maar dat is geen nieuws’, legt Torfs uit. ‘Die waren een jaar geleden al welkom in onze winkels.’ Een beslissing die toen in stilte is genomen, maar waar nu pas over gecommuniceerd werd, omdat er nu eenmaal vragen over kwamen.

‘Een geval van voortschrijdend inzicht’, verduidelijkt Torfs uit. ‘Vier jaar geleden werd mij op de radio gevraagd wat ik vond van kledingvoorschriften. Ik zei toen dat ons personeel neutraal moest zijn. Geen t-shirts van sportclubs, religieuze symbolen of muziekgroepen. Ik ben het toen zelfs mogen gaan uitleggen voor het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding.’

‘Maar uiteindelijk vond ik het zelf niet meer te verantwoorden. Als je aan maatschappelijk ondernemen wil doen kan je niet zeggen, ze zijn welkom als klanten, maar niet als werknemers. Daarom heb ik een jaar geleden gevraagd aan mijn collega’s om mij te vertrouwen, en hebben we laten weten dat ze ook welkom zijn. Ook dat is voor mij: werk maken van een inclusief verhaal.’

Al steekt Torfs ook niet weg dat de moslimgemeenschap tot dan ook de weg nog niet had gevonden naar zijn schoenenwinkels. ‘We worden geboycot’, kreeg ik te horen van etnomarketeer Rachid Lamrabat. ‘Met deze winkel hopen we natuurlijk ook om onze visibiliteit te vergroten.’

Afhankelijk van hoe succesvol het project is, wordt bekeken wat de volgende stap zal zijn.

Straffe uitspraken

Torfs zelf was verbaasd over de hevigheid van de reacties tijdens de afgelopen weken. ‘De toon van het debat is veel verhard’, vindt Torfs, die zelf actief is op Twitter, maar eerder spaarzaam is met zijn tweets. ‘Mijn medewerkers hebben liefst dat ik geen te straffe uitspraken doe. Ik heb dat moeten leren.’ Ook op de sociale media had iedereen een mening klaar over de tijdelijke winkel in Borgerhout. ‘Maar voor elke verzuurde twitteraar, staat er minstens één warme en dankbare allochtoon.’

Uit dat engagement vloeit haast logisch de vraag voort of een politieke carrière nog tot de mogelijkheden behoort. Heb je dan niet meer in de pap te brokkelen? ‘Ik ben nog nooit gevraagd om op een lijst te staan’, antwoordt Torfs. ‘Maar ik ben wel continu bezig met de vraag wat een bedrijf kan betekenen voor de samenleving. Door een zekere cultuur en waarden uit te dragen, kan ik nu wellicht meer betekenen dan mocht ik een mandaat opnemen.’

Twijfel toelaten

Bovendien is er in de politiek vandaag vaak weinig ruimte voor twijfel, en voor kwetsbaarheid, zaken die volgens de ondernemer noodzakelijk zijn om nieuwe ideeën te realiseren. ‘Soms moet je kunnen toegeven: ik weet het ook niet’, stelt Torfs, die samen met onder meer Ivo Mechels en een aantal ander managers op retraite gaat. Op die ‘Stiltedagen’ wordt in besloten kring gesproken en nagedacht over vragen waar geen pasklaar antwoord op is. ‘En dat is telkens een zeer verrijkende ervaring. Kwetsbaarheid wordt in de samenleving, politiek en bedrijfsleven nog te vaak gezien als een zwakte, terwijl het dat helemaal niet is. Pas door de twijfel bij jezelf toe te laten en te luisteren naar anderen kan je stappen vooruit zetten. Bij veel mensen ervaar ik een verlangen naar wholeness, het gevoel van volledig te zijn: dat je kan samenvallen met je passies. Dat proberen we ook te bereiken als we mensen aannemen in het bedrijf.’

Hoewel veel van wat Torfs zegt op het eerste zich soms wat zweverig kan klinken, komt hij ermee weg. Omdat wie er voor open staat, wel voelt dat zijn verhaal staat als een huis. Achter de inspirational quote zit wel degelijk een authentieke filosofie, die hij wervend weet te brengen, zeker voor een live publiek. Maar afsluiten doet Torfs nuchter: ‘Ik weet dat ik het al veel over de sfeer gepraat heb, en hoe belangrijk die is, maar denk nu ook niet dat het bij Torfs een geitenwollensokkenboel is.’