De Franse Parti Socialiste wil Paul Magnette als lijsttrekker voor de Europese verkiezingen van 2019. Hoewel het Magnette er niet van weerhoudt om het te combineren met een Belgische kandidatuur, is het Franse voorstel vooral een vergiftigd geschenk.
De Franse Parti Socialiste wil Paul Magnette voordragen als lijsttrekker voor de Europese parlementsverkiezingen van 2019. De Franse socialisten verkeren in woelig vaarwater en gaan daarom op zoek naar een wit konijn. Maar is het wel interessant voor de burgemeester van Charleroi om op het voorstel in te gaan? En mag hij dat überhaupt?
Vergiftigd geschenk
Frans president Emmanuel Macron brak vorig jaar met zijn beweging La Republique en Marche het partijlandschap van onze zuiderburen helemaal open. Een van de grootste slachtoffers was de Franse Parti Socialiste van huidig voorzitter Olivier Faure. De partij kon bij de presidentsverkiezingen nog maar een kleine zeven procent van het Franse electoraat overtuigen. Daarmee kon de partij voor de eerste keer in haar geschiedenis de tweede stemronde niet bereiken.
Magnette heeft met het CETA-dossier bekendheid verworven in Frankrijk. Nog steeds heeft het parlement het nationale luik van het vrijhandelsakkoord met Canada niet goedgekeurd.
Naar aanloop van de Europese presidentsverkiezingen is de partij nog steeds op zoek naar een geschikte kandidaat. Er werden al enkele prominente Franse socialisten voorgedragen, waaronder voormalig presidentskandidaat Ségolène Royal en Eurocommissaris Pierre Moscovici. Alle potentiële kandidaten hebben voorlopig vriendelijk bedankt.
Daar zijn goede redenen voor. Volgens de meest recente rondvraag van het peilingbureau Ipsos zouden de Franse socialisten bij de Europese verkiezingen maar liefst tien procent verliezen in vergelijking met 2014. Dat wil zeggen dat de partij nog maar vier procent van de stemmen haalt. Daarmee zou de partij voor het eerst sinds haar ontstaan in 1905 onder de Europese kiesdrempel verdwijnen. Lijsttrekker van een partij die gedoemd lijkt om te mislukken, lijkt vooral een vergiftigd geschenk.
Omdat de Franse Parti Socialiste voorlopig nog geen deftige kandidaat heeft gevonden, worden de pijlen op de burgemeester van Charleroi Paul Magnette gericht. Magnette reageerde in Le Soir dat hij verrast was door het voorstel van zijn Franse collega’s. Hij wil zich pas na de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 buigen over deze piste. Nochtans hoeft de keuze voor Magnette niet zozeer te verrassen. Magnette is in Frankrijk geen nobele onbekende. Sinds hij twee jaar geleden zowel de Europese Unie als Canada in rep en roer zette door het omstreden CETA-akkoord te blokkeren, heeft hij in Frankrijk heel wat naam gemaakt.
Volgens Dave Sinardet, professor politicologie aan de Vrije Universiteit van Brussel, heeft het CETA-dossier ook in Frankrijk heel wat teweeggebracht. Onlangs verscheen er nog een korte reportage op de Franse televisiezender Arte in de reeks van Les Grands Discours waarin het CETA-manoeuvre van Magnette werd bewierookt. Hij is in Frankrijk meer dan een nobele onbekende’, aldus Sinardet. ‘Bovendien draagt Magnette net als zijn Franse collega’s het Europese gedachtegoed uit.’ Het hoeft dan ook niet te verbazen dat het Franse parlement – net als het Duitse – nog steeds het nationale luik van het CETA-akkoord moet ratificeren.
Mag dit wel?
Vraag blijft dus vooral of het aanbod van de Franse PS wel aantrekkelijk genoeg is voor Magnette. Veel hangt af of de wetgeving het überhaupt toelaat om zowel op een Europese lijst in Frankrijk als op de federale lijst in België te staan. Indien dat mag, zou Magnette in meerdere landen op verschillende paarden kunnen wedden. Dat is alvast geen onaantrekkelijke piste. Maar indien dat niet mag, zal Magnette zonder twijfel kiezen voor de Belgische federale verkiezingen in plaats van een onzeker Frans avontuur. Magnette is voor de Waalse PS namelijk een te belangrijk stemmenkanon om niet voor de Belgische federale verkiezingen op te komen.
Noch de Europese, Belgische als Franse wetgeving verbiedt het om op dezelfde dag in Frankrijk en in België uit te komen voor verschillende verkiezingen.
Voorbeelden uit het verleden tonen aan dat een andere nationaliteit dan het land waarin je opkomt alvast geen probleem is. Voormalig Duits parlementslid Daniel Cohn-Bendit stelde zich in 1994 kandidaat voor de Grünen in Duitsland en kwam vijf jaar later op als lijsttrekker voor de les Verts in Frankrijk. Hetzelfde geldt voor Derk Jan Eppink, Nederlands columnist die op de Europese lijst van Jean-Marie Dedecker (LDD) uitkwam.
Voorwaarde is wel dat de persoon dezelfde taal spreekt als de officiële taal van het district waarin de kandidaat opkomt. Daarom lijken de geruchten dat voormalig Catalaans president Carles Puigdemont op een N-VA-lijst in Vlaanderen zou opkomen voorbarig. Puigdemont spreekt immers geen Nederlands.
Daarnaast is het volgens Artikel 4 van de Europese richtlijn voor de verkiezingen van het Europese Parlement niet toegelaten dat iemand zich in verschillende lidstaten kandidaat stelt voor dezelfde Europese verkiezingen. Maar dat is Magnette in ieder geval niet van plan. In België zal de burgemeester van Charleroi zich kandidaat stellen voor de federale verkiezingen en niet voor de Europese stembusgang.
De Belgische kieswet voor het Europees Parlement stelt op haar beurt dat iemand zich geen kandidaat mag stellen voor verscheidene verkiezingsniveaus, indien die op dezelfde dag plaatsvinden. In België is het dus verboden om op dezelfde dag op zowel de Europese als de federale lijst op te komen. Nu vallen de Europese verkiezingen in Frankrijk en de federale verkiezingen in België wel op dezelfde dag.
Indien Magnette op het Franse voorstel zou ingaan, zou hij wel vier verschillende posities op hetzelfde moment kunnen bekleden.
Maar de Belgische kieswet is natuurlijk niet van toepassing in Frankrijk. En ook de Franse wetgeving verbiedt niet dat iemand tegelijkertijd opkomt in andere landen voor verkiezingen op het niet-Europese niveau. Er heerst dus onduidelijkheid of Magnette überhaupt op dezelfde dag mag opkomen op zowel de Europese lijst in Frankrijk als op de federale lijst in België.
Volgens professor Europees Recht Peter van Elsuwege, professor Europees Recht aan de Universiteit Gent, staat de interpretatie van de Belgische wetgeving het naar alle waarschijnlijkheid toe dat Magnette op beide lijsten opkomt. Hetzelfde meent professor Europese politiek aan de Universiteit van Antwerpen Peter Bursens. ‘De Belgische kieswet verbiedt niet expliciet dat iemand op dezelfde dag op verschillende niveaus in meerdere landen uitkomt’, aldus Bursens. ‘Het lijkt erop dat dit mogelijk moet zijn.’
Praktische bezwaren
In theorie lijkt het dus perfect mogelijk dat Magnette wél opkomt voor zowel de Europese parlementsverkiezingen in Frankrijk als de federale verkiezingen in België. Vraag is natuurlijk of dit in de praktijk haalbaar is. Wil Magnette zich zowel op het federale niveau in België als op het Europese niveau in Frankrijk in de kijker werken, zal hij zijn aandacht over de twee kieskringen moeten verspreiden.
Wetende dat hij de gedoodverfde opvolger is van huidig partijvoorzitter Elio Di Rupo (PS) zal hij het voorzitterschap van de PS, het burgemeesterschap in Charleroi, en een zetel in de federale Kamer en het Europees parlement moeten combineren.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
