Europa, Electrabel en de huidige federale regering. Die zijn er verantwoordelijk voor dat we vandaag nog altijd ontzettend veel moeten betalen voor elektriciteit. Dat vindt toch senator Johan Vande Lanotte.
Is de liberalisering van de energiemarkt definitief mislukt?
Johan Vande Lanotte: Die is in België mislukt, ja. Dat komt doordat de manier waarop de Europese Unie die liberalisering eind jaren negentig wou doorvoeren gewoon niet kón werken. Als minister in de paarse regeringen die de liberalisering voorbereidden, heb ik zelf meegemaakt hoe we constant aanbotsten tegen de grenzen die Europa had vastgelegd.
Hoe komt het dan dat de liberalisering in België nog wat meer is mislukt dan in veel andere Europese landen?
Vande Lanotte: Het failliet van het principe dat minder staatsinterventie tot meer concurrentie leidt, is het grootst in een land met een zeer groot productiemonopolie, zoals dat van Electrabel. Het is dankzij de inspanningen van de Belgische regering dat het marktaandeel van dat bedrijf uiteindelijk toch nog tot 70 procent is teruggevallen.
Heeft de regering-Verhofstadt in de zogenaamde Pax Electrica niet veel te veel toegevingen gedaan?
Vande Lanotte: Dat akkoord was alleen maar een vertaling van wat de Europese Commissie aanvaardbaar achtte. Vergeet ook niet dat de Pax Electrica aan de uitstap uit de kernenergie was gekoppeld. Doordat Electrabel het grootste deel van de kerncentrales in handen had en heeft, zou een kernuitstap voor meer concurrentie zorgen op het vlak van energieproductie. Dat bleek ook: bedrijven als Essent, Nuon, E.on en RWE begonnen zich voor de Belgische markt te interesseren. Maar dat veranderde zodra de uitstap in 2007 impliciet werd teruggedraaid. Door de hele tijd van gedachten te veranderen, hebben we ongeveer tien jaar verloren en is het vandaag zelfs niet meer evident om de kernuitstap door te voeren volgens het geplande tijdspad.
De Duitse regering heeft beslist om tegen 2022 alle kerncentrales te sluiten. Is dat realistisch?
Vande Lanotte: In Duitsland kunnen ze dat omdat ze daar hun toekomst hebben voorbereid. Maar dat hebben wij dus niet gedaan.
Volgens specialisten zal de Duitse kernuitstap de energieprijzen in heel West-Europa, en dus ook in België, de hoogte in jagen.
Vande Lanotte: In de huidige omstandigheden wel, ja. Maar we hoeven niet te blijven aanvaarden dat kern- en steenkoolcentrales, die al lang afgeschreven zijn, hun elektriciteit veel te duur verkopen. Bij hen kunnen we middelen halen om de nieuwe energietechnieken te bekostigen.
Via de zogenaamde nucleaire rente?
Vande Lanotte: Daar ben ik geen voorstander van. Ik vind het zelfs niet relevant om uit te vlooien hoeveel winst Electrabel vandaag maakt. Wat me wel interesseert, is hoeveel de productie van elektriciteit in de verschillende centrales kost. Als we dat weten, kunnen we een redelijke marge vastleggen die aan de klanten mag worden doorgerekend. In het begin zullen de mensen daardoor wat minder hoeven te betalen, en naarmate hernieuwbare energiebronnen meer middelen vergen, zal het wellicht op een nuloperatie neerkomen. (AP)
