‘We zouden wel wat ambitieuzer mogen zijn met onze voornemens’

Knack-redactrice Ann Peuteman wordt altijd een beetje nostalgisch van de eindejaarsfeesten. In haar kindertijd was alles zoveel eenvoudiger. Of lijkt dat maar zo? ‘Weet je wat het is met oudejaar?’, schrijft ze in haar nieuwjaarsbrief. ‘Dat irritante aftellen houdt hoe dan ook een belofte in. Drie, twee, één: reset.’

Hij had net zijn allerlaatste sigaret gerookt. Dat kondigde hij zo’n tien minuten voor middernacht met veel aplomb aan. Het nieuwe jaar, 1997 moet het zijn geweest, zou hij als ex-roker ingaan. Dus wensten we hem veel succes en prezen we hem voor zijn moed en daadkracht. Ook al geloofden we maar half dat het stoppen hem zou lukken. Nuchtere twintigers als we waren, hadden we het eigenlijk niet zo op oudejaar. En al helemaal niet op dat irritante aftellen. Hoe was het mogelijk dat we een hele kindertijd lang naar dat zogenaamd magische moment hadden uitgekeken?

Was stoppen met roken in die jaren nog het populairste nieuwjaarsvoornemen, dan is dat ondertussen ingehaald door afvallen, minder pintelieren, meer bewegen en gezonder of vegetarischer eten. Tegenwoordig waag je zo’n sprong ook niet meer in je eentje, maar met z’n allen. Minder vlees eten doen we samen veertig dagen lang, geen alcohol drinken gedurende de hele maand februari, starten met rennen in het voorjaar en straks komt er vast nog zo’n gezamenlijke tournee bij. Ook voornemens zijn tegenwoordig aan modetrends onderhevig, en hebben steeds vaker een einddatum.

Nochtans is al dat stoppen met roken, drinken en eten in veel gevallen een ingenieus rookgordijn voor iets veel grootser en ook meeslepender. Stiekeme dromen vaak, zoals een ander lief, een andere job, een ander leven, een andere wereld. Verlangens die we niet durven uit te spreken omdat ze melig klinken en omdat we ervan overtuigd zijn dat we ze toch niet kunnen krijgen.

Nee, dan is het veel eenvoudiger om een fitnessabonnement aan te schaffen of een vegetarisch kookboek uit te proberen. Zoals die vriend van twintig jaar geleden. Gestopt met roken is hij nooit echt. Tegen Valentijnsdag had hij zich alweer met zijn sigaretten verzoend. Net als met zijn lief. Ik kom hem nog weleens tegen, zo nu en dan. Dat lief heeft hij al lang niet meer, maar om de paar jaar neemt hij zich wel nog voor om te stoppen met roken. Telkens als hij het gevoel krijgt dat hij helemaal vastzit.

Een twintiger ben ik al lang niet meer, maar nog altijd heb ik het niet zo met oudejaar. Te veel gedoe, te geforceerd, te veel lallende mensen. Vandaar wellicht dat ik deze column op 31 december zit te schrijven terwijl de klok richting middernacht schuift. Toch ga ik stilletjes aftellen straks. Uit nostalgie, maar ook omdat ik jaar na jaar meer ben gaan geloven in het belang van voornemens. Of beter: in de herbronning die daar onvermijdelijk mee samenhangt.

Even achterom kijken naar wat niet is gelukt, beter had gekund, niet door de beugel kon. En dan: volle bak vooruit.

Voor mij was het afgelopen jaar een beproeving, een eyeopener en bijwijlen ook wel een warm deken. Net daardoor heeft het me op ideeën gebracht voor het nieuwe jaar. Dat – weet ik nu – is de echte magie van oud en nieuw. Dat irritante aftellen naar middernacht houdt hoe dan ook een belofte in: je kunt altijd weer een nieuwe start nemen. Drie, twee, één: reset. Je moet het alleen maar willen.

Voor het nieuwe jaar wens ik u allen een schone lei, grootse plannen en vooral heel veel mededogen.