André Flahaut (PS)

‘We moeten Europa in vraag stellen en zinvoller maken’

André Flahaut (PS) Minister van Staat en minister van Begroting en Ambtenarenzaken in de Franse Gemeenschapsregering

‘Emmanuel Macron toont moed en doorzicht die maar al te vaak ontbreken bij Europese leiders’, vindt minister van Staat André Flahaut (PS.) ‘België moet deze kans grijpen en de kans aangrijpen om het eengemaakte Europa – waarvan wij destijds mee aan de wieg stonden – terug tot leven te wekken.’

Sedert geruime tijd al had Europa behoefte aan een nieuwe adem. Het recente initiatief van de Franse president Emmanuel Macron maakt deel uit van die gunstige wind, die dynamiek naar het her funderen van Europa. België moet die kans om tegen verdeeldheid te vechten grijpen, maar evenzeer tegen de tendens om zich in zichzelf te keren en tegen de opgang van het populisme.

‘We moeten Europa in vraag stellen en zinvoller maken’

De toespraak die Macron op 26 september heeft gehouden is stoutmoedig en roept op tot actie. Ze is op maat geschreven van een Europa dat zich ten volle bewust is van haar grandeur” en haar Geschiedenis, maar ook van haar diepgewortelde problemen. Immigratie, Brexit, defensie, samenleven, tewerkstelling, opwarming van de aarde, numerieke overgang, sociale rechtvaardigheid, eenheidsmunt, enz…: de uitdaging waarvoor we staan zijn groot en talrijk. We moeten ze bewust aanpakken met zin voor verantwoordelijkheid, zonder ons te laten leiden door onze routine of ons te laten verblinden door onze ’treurige passies’.

Europa in vraag stellen en zinvoller maken

Macrons oproep biedt een gelegenheid voor Europa om zichzelf heruit te vinden en komaf te maken met onze oude twijfels en blokkeringen. Opdat de geest van bij het begin – die van de vaders van Europa – verder zou kunnen leven, moeten we ook die opnieuw uitvinden. Het is vooral belangrijk de hechte banden tussen de burger en de overheid opnieuw aan te halen. Het is voor deze laatste zonder meer onmogelijk geworden verder aan Europa te bouwen zonder zich iets aan te trekken van de mening van de eerste en van hun aspiraties, ook al zijn die soms contradictorisch. Het gaat hier om het onmisbare vertrouwen van de volkeren van Europa zonder het welke vandaag niets meer mogelijk is.

We mogen niet aarzelen om het Europa dat we willen bouwen in vraag te stellen. We moeten durven er, wellicht meer dan ooit, een toekomstproject in te zien. We moeten durven de kritiek in de ogen zien, zonder uitvluchten of taboes. Schrik, de vlucht vooruit of meer bureaucratie zijn niet de antwoorden. De Europese machinerie beter uit leggen of de instellingen beter onderwijzen is niet de inzet. We moeten aan die instellingen leven, smaak en zin geven – een zin die de Europese volkeren in hun diversiteit kan enthousiasmeren.

Het Europees project heeft vandaag ongetwijfeld een goed deel van de evidente zin verloren die iedereen – of toch bijna – begreep bij het zien van de naoorlogse ruïnes. De vrede en welstand waarin we leven lijken wel definitief verworven en we voelen niet meer aan dat we inspanningen moeten blijven doen om onze onderlinge banden te verstevigen. We moeten daaruit de conclusie trekken dat we samen het Europa van morgen moeten bouwen, op een open wijze, zodat we ons gezamenlijk met Europa kunnen verzoenen.

Zin voor waarden en de bouw van een gezamenlijke toekomst

Dat gezegd zijnde, de voorstellen van de Franse President zijn niet echt nieuw. Sedert vele jaren trachten wij, Belgische socialisten, het enorme potentieel van die ideeën te bewijzen en te promoten.

Toch moeten we erkennen dat de nieuwe bewoner van het Élysée de moed en doorzicht toont die maar al te vaak ontbreken bij de Europese leiders. Laat ons zijn verlangen naar verandering erkennen en zijn wil om Europa uit het slop te trekken. Hij wijst inderdaad op een aantal cruciale domeinen waar uitdagingen op ons wachten. Hij nodigt ons uit om politieke en geen technische oplossingen te bedenken, omdat hij weet dat het Europees jargon niet bij machte is om gewetens wakker te schudden en harten te verwarmen.

‘Alleen op onze gemeenschappelijke waarden kunnen we een Europa bouwen van vertrouwen, soevereiniteit en duurzaamheid, een Europa dat risico’s kan nemen.’

Het Presidentieel discours is juist origineel omdat het niet over instrumenten of instellingen gaat, maar over cultuur en waarden. Want zij vormen-hoe ook sommigen in Polen en Hongarije ze bestrijden- het hart van wat ons verenigt, het hart van onze Unie, het hart van onze toekomst. Waarden zijn bovendien de enige weg om onze tegenstellingen te overwinnen, door ze eerst te doorgronden en vervolgens te overbruggen. Alleen op onze gemeenschappelijke waarden kunnen we een Europa bouwen van vertrouwen, soevereiniteit en duurzaamheid, een Europa dat risico’s kan nemen. Onze waarden miskennen staat gelijk met collectief schipbreuk lijden en onszelf veroordelen om betekenisloos te worden.

Heel concreet, of het nu om het promoveren van culturele en taaluitwisselingen tussen de jongeren gaat of het uitrollen van een nieuw partneriaat met Afrika, onze fiscale politiek te harmoniseren of een gemeenschappelijke begroting op te maken, de weg die Macron aangeeft is héél pertinent. België moet deze kans aangrijpen om het eengemaakte Europa – waarvan wij destijds mee aan de wieg stonden – terug tot leven te wekken en de Europese burgers terug de weg naar de strijd voor Europa te tonen. Het is een strijd die meer dan ooit de moeite loont om gestreden te worden.

Vervanging van de F16’s – een test van Europees engagement

In onze almaar minder stabiele wereld is het van levensbelang om een waarachtige Europese defensie-en inlichtingencapaciteit te ontwikkelen. In dit verband is de vervanging van onze F16’s een echte test. Het Franse aanbod van begin september om een breed partneriaat aan te gaan is een stap in de juiste richting. Het geïrriteerde en zelfgenoegzame antwoord dat de “Belgische” Minister van Landsverdediging, Steven Vandeput (N-VA) op 5 oktober gaf lijkt de onmiddellijk communautaire belangen te laten voorgaan op de toekomst van Europa. Laat ons echter hopen dat het spel niet definitief gespeeld is en dat de regering Michel, als het moment gekomen is, blijk zal geven van een heldere visie op lange termijn en van onpartijdigheid.

Ja, laat ons nu reeds antwoorden op de vraag van de Franse President en laat ons, met het middenveld een groot debat openen om Europa opnieuw uit te vinden en te voeden. Laat ons deze uitzonderlijke kans niet verkwisten om mee gestalte geven aan onze toekomst en te vechten tegen alle vormen van extremisme.

Een ander Europa is mogelijk. Laten we het samen uitvinden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content