Bart Staes (Groen)

‘Wat voor sociaal Europa wil Guy Verhofstadt eigenlijk?’

Bart Staes (Groen) Europees parlementslid voor Groen

‘In de onderhandelingen verdedigt de liberale fractie van Guy Verhofstadt glashard dat minder bescherming beter is voor een Sociaal Europa’, schrijven Bart Staes en Philippe Lamberts. Zij pleiten ‘voor een Europa dat niet afpingelt op sociale normen en bescherming van werknemers’.

Nieuws. Jean-Claude Juncker, Emmanuel Macron en de 26 andere regeringsleiders en staatshoofden zijn het eens: de Europese Unie moet nu écht socialer worden. Vorige week hoorde we Juncker daarover nog met mooie woorden spreken in zijn State of the Union, met onder andere de suggestie voor een Europees arbeidsagentschap. Maar er is zoals zo vaak een discrepantie tussen wat sommige politici voor de bühne roepen en wat ze ver weg van de camera’s concreet aan wetgevend werk verrichten. Met name de liberalen van Guy Verhofstadt, die we nochtans kennen als voorvechter van een geïntegreerd, ambitieus, meer federaal en dus solidair Europa, dreigen de hervorming van de detacheringsrichtlijn grofweg te saboteren.

Over die befaamde detacheringsrichtlijn, oorzaak van veel politieke spanningen én onbegrip en concurrentie tussen werknemers uit West- en Oost-Europa, lopen momenteel onderhandelingen in het Europees Parlement. Dat EP moet de volgende maand over zijn positie stemmen en we houden ons hart vast.

‘Wat voor sociaal Europa wil Guy Verhofstadt eigenlijk?’

Als het gaat om de scheefgetrokken detachering van werknemers in de EU, dan helpen de liberalen bepaald niet om die Europese detachering-regelgeving zo sterk en vergaand mogelijk te maken. Integendeel, als het aan de liberale onderhandelaar, Europees parlementslid Martina Dlabajova ligt, dan blijven de wild-west situaties van vandaag gewoon voort bestaan. Het liberale standpunt volgens Dlabajova kort samengevat: hou detachering van werknemers zo makkelijk, goedkoop en dus uitbuitend mogelijk.

Voor de hervorming van deze detacheringsrichtlijn legde de Commissaris voor Sociale Zaken Marianne Thyssen al in maart 2016 een voorstel op tafel van de Europese parlementsleden en Ministers. Mobiliteit van werknemers is voor de EU een bijzonder gevoelig thema. Veel mensen zijn er bang voor. Velen vinden het vrij verkeer van personen en de vrijheid van dienstverlening namelijk gevaarlijk voor het sociale Europa. De Poolse loodgieter – als katalysator van de spanningen- zit nog vers in het geheugen en deed het project voor een Europese Grondwet zowaar op de klippen lopen in Nederland en Frankrijk. Hij temperde het enthousiasme van de inwoners van de 15 lidstaten voor een uitbreiding van de Unie in 2004. En recent nog was de Brexit-campagne succesvol omdat de Britten zich keren tegen buitenlandse (Europese) werknemers op hun grondgebied…

In Belgie,vrezen werknemers voor hun jobs omdat illegale operatoren Oost-Europese werknemers goedkoper aanbieden. Maar ook willen Belgische werknemers niet dat de buitenlandse collegae waar ze soms mee samenwerken, worden uitgebuit. Dus ook Belgen zijn zeker niet ongevoelig voor deze kwestie. We staan op de derde plaats in het ontvangen van gedetacheerde werknemers in absolute cijfers, meer dan 134.000 mensen. En als we de vergelijking maken van het aantal gedetacheerde werknemers versus de totale actieve bevolking staan we Europawijd zelfs tweede.

De bedoeling van het voorstel van mevrouw Thyssen is dat gedetacheerde werknemers van dezelfde arbeidsrechten, -regels en loonvoorwaarden kunnen genieten als de plaatselijke werknemers.

Gelukkig lijkt het erop dat de onderhandelingen in de parlementaire commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid zullen leiden tot het verbeteren van bepaalde ideeën van de Commissie, bijvoorbeeld inzake verloning op lokaal niveau, bescherming tegen misbruik of de verblijfs- en transportvergoedingen van de gedetacheerde werknemers. Daartegenover staat dat op sommige punten er ook sprake is van achteruitgang wat slecht is voor het welzijn van de werknemers, maar ook voor het sociale imago van Europa.

Geen oneerlijke concurrentie meer

De liberale fractie van Verhofstadt is dus bij monde van Dlabajova tegen meer sociale bescherming en betere verloning. In de onderhandelingen verdedigt zij glashard dat minder bescherming beter is voor een Sociaal Europa, dat detachering eindeloos mag duren, dat minimum bescherming bijvoorbeeld niet voor vrachtwagenbestuurders mag gelden.

Het lijkt ons belangrijk om in deze gewoon het Europees Verdrag te volgen. Dat zegt dat de EU en de lidstaten de sociale dialoog moeten respecteren én promoten. Dus lijkt het logisch dat de bescherming van gedetacheerde werknemers in de nieuwe richtlijn door collectieve arbeidsovereenkomsten wordt voorzien. Dat zou een nivellering naar onder kunnen voorkomen en er is geen oneerlijke concurrentie meer tussen werknemers. Al bij al toch iets wat ook Marianne Thyssen graag wil.

‘Want, meer nog dan een interne markt of eenheidsmunt, zijn die sociale normen het cement die de basis voor Europa kan versterken.’

We weten dat in bepaalde sectoren het toekennen van opdrachten leidt tot de tewerkstelling van steeds meer gedetacheerde werknemers. Onderaannemers zouden moeten verplicht worden zich te houden aan de voorschriften, zodat die geen lege doos worden. Maar de liberale vertegenwoordiger in het Europees parlement vraagt, dat verplichtingen voor onderaannemers geschrapt worden.

We hopen dus dat Verhofstadt deze specifieke punten uit de onderhandelingen onder de aandacht brengen van zijn fractie van Europese liberalen en Democraten. Dat is nodig om te voorkomen dat de liberale parlementsleden, conform zijn eigen pro-Europese ingesteldheid, de zaken niet langer tegenwerken, maar net ondersteunen.

We zijn ervan overtuigd dat een goede afloop van dit dossier, de blauwdruk kan vormen van het Europa van morgen dat hoognodig moet heruitgevonden worden. Een Europa dat niet afpingelt op sociale normen en bescherming van werknemers. Want, meer nog dan een interne markt of eenheidsmunt, zijn die sociale normen het cement die de basis voor Europa kan versterken of misschien zelfs wederom een reden tot bestaan.

Philippe Lamberts, co-voorzitter van Groenen/EVA (Ecolo)

Bart Staes, Europees Parlementslid Groenen/EVA (Groen)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content