Walter Pauli: ‘En welke prijs wil N-VA straks betalen voor haar klinkende overwinning vandaag?’

Elke Vlaamse oefening zonder N-VA wordt een bijzonder hachelijke onderneming. Met N-VA dan maar? Ook zo’n optie heeft zijn zware problemen, schrijft Walter Pauli.

Op basis van de voorlopige prognoses hebben N-VA (31,5 procent) en CD&V (20 procent) ruimschoots voldoende zetels om samen de Vlaamse regering te vormen.

Daarbij twee vragen, die vooral CD&V moet oplossen. Streven de christendemocraten naar dezelfde of analoge meerderheden in Vlaanderen en in België, of niet? Koppelt CD&V, in het geval ze in Vlaanderen met N-VA in zee zou gaan, zich dus ook voor de federale regeringsvorming aan de partij van Bart De Wever?

Vraag twee: betekent dit automatisch het einde van Kris Peeters als minister-president? Bart De Wever kàn het ministerpresidentschap natuurlijk aanbieden aan Peeters, zeker als CD&V twintig procent haalt, maar vraag is of dat politiek zindelijk is, in de wetenschap dat zijn eigen N-VA fors door de dertig procent zou gaan.

Tenzij CD&V op alle niveaus zou kiezen voor een coalitie zonder N-VA. Dus ook in Vlaanderen. Dan is Peeters nog altijd de grootste – en zelfs afgetekend de grootste – al impliceert dat een Vlaamse meerderheid van (minstens) drie partijen – dat hangt van de concrete zetelverdeling af, en daarop is het nog altijd wachten.

En zo’n coalitie – bijvoorbeeld CD&V-SP.A-Open VLD, of zo nodig die nog eens aangevuld met Groen – is politiek nooit evident, zeker niet met de implementatie van de jongste staatshervorming, waarbij sowieso pijnlijk keuzes zullen gemaakt moeten worden. Om over Oosterweel maar te zwijgen: of Kris Peeters geeft toe, of Groen (maar dan graven de groenen in Antwerpen hun graf). Dat maakt elke Vlaamse oefening zonder N-VA een bijzonder hachelijke onderneming.

Met N-VA dan maar? Ook zo’n optie heeft zijn zware problemen. Ook een Vlaamse regering mét N-VA zal sowieso de zesde staathervorming in Vlaanderen loyaal moeten uitvoeren. Zo niet, dreigt grote onbestuurbaarheid, en dat is dan een uitnodiging voor de CD&V om naar een andere coalitie te lonken. En nu al maken CD&V’ers duidelijk dat, als N-VA met hen in zee wil gaan, daarvoor een prijs te betalen valt.

Besluit: een coalitie tussen N-VA en CD&V lijkt in Vlaanderen voor de hand te liggen, maar zorgt voor bijzonder veel federale kopzorgen. Een coalitie zonder N-VA zou de federale regeringsvorming vooruit lopen, maar is in Vlaanderen zo goed als ondenkbaar.

In de N-VA-loze optie blijft Kris Peeters minister-president, in de eerste optie (met N-VA) gaat dat normaal gezien naar Geert Bourgeois of Liesbeth Homans. Tenzij Bart De Wever zijn partijgenoten vraagt zich ‘op te offeren’ om zo de christendemocratische lijsttrekker te lijmen. Dat zou dan geen politieke, maar een persoonlijke prijs kunnen zijn. Gesteld dat die dat zou willen.

Maar dat is dus op dit moment van de avond dus nog allemaal koffiedik kijken.