‘Waarom zijn we niet verontwaardigd over het loon van zorgkundigen?’

Net als verpleegkundige is zorgkundige een knelpuntberoep. Niet zo gek als je ziet hoe weinig ertegenover staat. ‘Allemaal zouden we wit van woede moeten zijn’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman. ‘Als het ooit zover komt dat iemand mij uit mijn bed en op de pot moet helpen, hoop ik minstens dat hij daar billijk voor wordt betaald.’

Een bewoner helpen met eten en drinken, hem op het toilet zetten, wassen en scheren, zijn stoma verzorgen, hem in bed tillen en ondertussen geïnteresseerd luisteren naar het wedervaren van zijn kleinzoon in de Verenigde Staten. Dat zijn maar een paar van de taken van een zorgkundige, die soms wel tien tot twintig mensen per dag bijstaat. Vorige week ging de directie van een privaat woonzorgcentrum uit Ruisbroek in het Vier-programma De Sollicitatie naar zo’n werkkracht op zoek. 2000 euro bruto of omgerekend 1500 netto hadden ze daarvoor veil. Uiteindelijk ging de job – heel mediageniek – naar een 53-jarige moeder van dertien kinderen die zich pas tot zorgkundige had omgeschoold.

Meteen moest ik denken aan Maurice, een negentiger die ik een paar jaar geleden sprak toen ik op reportage was in het woonzorgcentrum waar hij woonde. Hij vroeg me hoeveel ik verdiende. Sinds zijn pensioen stelde de voormalig personeelsdirecteur die wat hinderlijke vraag aan iedereen die zijn pad kruiste. Dus ook aan de verzorgsters die hem ’s ochtends uit bed hielpen, wasten en aankleedden. Maandenlang hadden ze de boot weten af te houden, tot één van hen capituleerde en hem toevertrouwde dat ze 1350 euro per maand verdiende. Geschandaliseerd was Maurice! ‘Mijn hele leven heb ik belastingen betaald’, fulmineerde hij. ‘Dan mag ik toch wel verwachten dat het meiske dat mij op mijn oude dag op de pot zet daar fatsoenlijk voor wordt betaald?’ Geregeld probeerde hij zijn favoriete verzorgster wat drinkgeld toe te stoppen, maar dat bleef ze consequent weigeren. Maurice zat er enorm mee verveeld. Afschuwelijk vond hij het dat wildvreemden – vrouwen dan nog! – hem bij zijn intieme hygiëne moesten helpen. Maar op de een of andere manier had hij dat draaglijker gevonden als ze daar royaal voor werden vergoed.

Ik weet niet of Maurice nog altijd in dat woonzorgcentrum woont en of hij nog af en toe een opgevouwen briefje van 50 euro in de jaszak van de verzorgsters probeert te stoppen. Waar ik wel zeker van ben, is dat ‘zijn meisjes’ nog altijd niet royaal worden betaald. Ook al zijn ze dan ontzettend gegeerd. Alleen al op het internet vind je meteen tientallen vacatures voor zorgkundigen en verzorgenden. Over het hele land zijn private en publieke woonzorgcentra en thuiszorgdiensten naar hen op zoek. Haast allemaal beloven ze potentiële sollicitanten een marktconform loon. Voor een starter betekent dat blijkbaar ergens tussen 1300 en 1500 euro. En dat is, veel meer dan het fysiek zware, soms vuile werk en de ploegendiensten, blijkbaar de reden waarom zo weinig jongeren zich geroepen voelen om op de middelbare school voor een zorgrichting te kiezen. ‘Het is nochtans een job waar je heel veel dankbaarheid voor terugkrijgt’, klinkt het dan. Mooi meegenomen natuurlijk, maar is dat echt hoe we de mensen willen betalen die de gevolgen van de vergrijzing opdweilen? Met dankbaarheid?

Tegenwoordig worden we behoorlijk oud, en we zijn ook nog eens met velen. Dus kunnen we alleen maar hopen dat zoveel mogelijk tieners en twintigers zich geroepen voelen om de zorgtaken die daarbij horen op zich te nemen. Als verpleegkundige, thuishulp, gezinshelper, zorgkundige… Hebben we niet genoeg mensen om al die jobs in te vullen, dan zal de werkdruk op het terrein alleen maar toenemen. En dat is niet alleen een groot probleem voor wie daar werkt, maar voor ons allemaal. Uiteindelijk gaat het over de kwaliteit van de zorg die velen van ons op een dag nodig zullen hebben. Toch maken we ons met z’n allen drukker over de vette vergoeding die de bestuurders van Publifin hebben gekregen dan om de lage lonen in de zorgsector.

Ik verhuis van mijn leven niet naar een woonzorgcentrum en nooit zal iemand mij moeten wassen, voeden of op de wc zetten. Dat zou ik toch graag geloven. Maar natuurlijk is er een behoorlijke kans dat het ooit zover komt. En dan hoop ik, zoals Maurice destijds, dat de mensen die me van mijn bed in mijn luie stoel helpen, daar billijk voor worden betaald. Zodat ze desnoods aan hun loonstrookje kunnen denken als ik het van pure baldadigheid weer eens in mijn broek heb gedaan.