‘Waarom wil de regering geen werk maken van gerichte fiscale controles voor de superrijken?

‘Volgens een OESO-rapport van augustus is een gerichte aanpak van superrijken nodig,’ schrijft SP.A-voorzitter John Crombez. ‘Maar de kramp waarin de rechtse partijen reflexmatig schieten, wijst op hun diepe aandrang om de grote vermogens koste wat kost te ontzien.’

Op dit ogenblik zijn er 1.400 Belgen met een vermogen van meer dan 30 miljoen dollar. 117 onder hen bezitten meer 100 miljoen dollar. Het aantal van deze supermiljonairs zal de komende tien jaar met een kwart toenemen. Het zal u niet verbazen dat de fiscale aangifte van die mensen in niets lijkt op die van een verpleegkundige, leraar of bankbediende. Het is het fiscale equivalent van kernfysica: zéér complex.

Volgens een kakelvers OESO-rapport van augustus is een gerichte aanpak van superrijken nodig omdat hun fiscale en financiële situatie veel complexer is dan bij andere belastingplichtigen. En omdat de kans op (agressieve) belastingontwijking bij hen veel groter is. De uiterst specifieke technische kennis die vereist is om die ingewikkelde dossiers tot een goed einde te brengen, kan daarom het beste samengebracht worden in één aparte cel. Alleen zo kan voldoende weerwerk geboden worden aan de fiscale topadviseurs van de superrijken.

OESO-aanbeveling

De afgelopen jaren hebben 17 landen een speciale eenheid binnen hun fiscale diensten opgericht voor de controle van de superrijken. In een recent rapport noemt de OESO dit verrassend weinig, gezien het belang en de groei van dat segment van de belastingplichtigen. Ze beveelt andere landen aan het goede voorbeeld van die 17 landen te volgen.

Wij riepen de regering simpelweg op om die aanbeveling ter harte te nemen.

De reactie binnen de meerderheid is ontluisterend. Open VLD en N-VA verwerpen de OESO-aanbeveling, niet op inhoudelijke gronden maar op morele gronden. De minister van Financiën wil niet weten van een gerichte aanpak voor superrijken en stelt die gelijk aan een heksenjacht. Open VLD gaat nog een stap verder en noemt de aanbeveling van de OESO kleinburgerlijk en stigmatiserend.

Het is bijna komisch: bijna elke dag zwaait wel iemand in de meerderheid, de minister van Financiën voorop, met de aanbevelingen van OESO, IMF of Europa alsof het onfeilbare geboden zijn. Maar o wee als de OESO een aanbeveling doet die niet in hun kraam past. Dan worden krachttermen van stal gehaald en is het alwetende orakel plots een kleinburgerlijke en stigmatiserende hekensjager.

Je kunt het best oneens zijn met aanbevelingen van de OESO, maar geef dan redelijke argumenten in plaats van boze kreten.

Huidige aanpak kan stigmatiserend werken

Het probleem is natuurlijk dat die redelijke argumenten er niet zijn. Het beste bewijs is dat een cel voor gerichte controles bij superrijken al opgericht werd in bijvoorbeeld de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Nieuw-Zeeland, Canada, Argentinië en Brazilië. Ook in Nederland overweegt men er een op te richten.

De meeste van die landen staan niet bepaald bekend voor hun intolerantie tegenover superrijken, noch voor de genadeloze jacht op hun vermogens. Niets van dat. In die landen is simpelweg gekozen voor een effectieve en efficiënte aanpak, om er zo voor te zorgen dat ieder zijn deel bijdraagt. Het alternatief is zeer onrechtvaardig: als de superrijken systematisch de dans ontspringen, moet je het als overheid gaan halen bij grote groep gewone mensen die veel minder heeft.

De weigering van de regering om een fiscale cel voor superrijken op te richten, heeft nog een ironische nevenwerking: de aanpak die vandaag bij ons gangbaar is, kan bijzonder stigmatiserend zijn voor superrijken. Bij ons wordt, bij gebreke aan een gespecialiseerde cel voor supervermogens, al snel de Bijzondere Belastinginspectie (BBI) ingezet. Omdat alleen zij die bijzonder complexe gevallen aankan. Dat gebeurt ook in gevallen waar fraude weinig waarschijnlijk is. Als de BBI ingezet wordt en de pers daar lucht van krijgt, ontstaat voor de gecontroleerde persoon een moeilijk uitwisbare zweem van verdachtmaking van ernstige fraude.

Dergelijke onwenselijke situaties kunnen precies vermeden kan worden als de BBI zich uitsluitend op grote en grove fraude kan richten. Terwijl fiscale controles van complexe situaties bij superrijken door een gespecialiseerde cel gebeurt, die niet automatisch met fraude geassocieerd wordt.

Het is dan ook bijzonder jammer dat ons voorstel tot oprichting van een fiscale cel voor de controle van de grootste vermogens gratuit afgeschoten wordt. De kramp waarin de rechtse partijen reflexmatig schieten, wijst op hun diepe aandrang om de grote vermogens koste wat kost te ontzien.

Aan zijn taboes herken je iemands ware aard. Een meerwaardebelasting op aandelen? Never! Gerichte fiscale controles op superrijken? Heksenjacht! Verhoging van de facturen van gezinnen? Geen probleem!

Wij vragen een grondige discussie over de aanbevelingen van de OESO, en over wat de 17 landen ons al voordeden. Omdat het onrechtvaardig is superrijken te beschermen tegen effectieve belastingcontrole.