Veroordelingen wegens mensenhandel dalen, aantal slachtoffers blijft gelijk

Het professioneler worden van de mensenhandel vraagt een aangepaste en vernieuwde aanpak, vindt het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding.

Mensenhandel wordt almaar professioneler. Dat het aantal veroordelingen voor mensenhandel daalt, zal daar niet vreemd aan zijn. Maar het fenomeen is allesbehalve op zijn terugtocht, en maakt zeker niet minder slachtoffers, waarschuwt Jozef De Witte van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding (CGKR).

De toenemende professionalisering van mensensmokkel en mensenhandel maakt het voor eerstelijnsdiensten en magistraten steeds moeilijker om een vuist te maken. Er is dus dringend nood aan een hertekende aanpak, waarschuwde het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding (CGKR). Sociale fraude bestrijden blijkt essentieel, maar vereist dat ook opdrachtgevers voor hun onderaannemers aansprakelijk worden.

Mensenhandelaars worden steeds professioneler in hun aanpak, verduidelijkte CGKR-voorzitter Jozef De Witte, onder meer verwijzend naar het dossier rond uitbuiting in wegrestaurants. De constructies worden steeds complexer, waardoor de daders via nieuwe bedrijfjes steeds weer aan de slag kunnen. De internationale dimensie bemoeilijkt die strijd nog verder.

Hoe dan ook ontspringen opdrachtgevers nog te vaak de dans, oordeelt het CGKR. Een bedrijf waar de sociale inspectie keer op keer inbreuken vaststelt bij onderaannemers mag daar niet blind voor blijven.

Hoofdelijke aansprakelijkheid

Zo wees een hele reeks indicaties er bij de wegrestaurants op dat de opdrachtgever wel degelijk op de hoogte was. Hoog tijd dus dat ook zij worden aangepakt. Probleem is echter dat de hoofdelijke aansprakelijkheid nog steeds niet wettelijk geregeld is, hekelde De Witte. Werkgevers, vakbonden en overheden spreken daar al jaren over, maar helaas nog steeds zonder resultaat.

Samenwerking en bewustmaking

Naast die aansprakelijkheid is er ook nood aan meer samenwerking en bewustmaking op het terrein. Enkel zo kan de professionele ketenaanpak doorbroken worden, klonk het. Lokale besturen, politie- en inspectiediensten, maar ook hospitaals en OCMW’s kunnen onder meer bij slachtofferdetectie nog een grotere rol spelen, aldus het CGKR.

Aantal veroordelingen daalt

Dat het aantal veroordelingen wegens mensenhandel en mensensmokkel de jongste jaren daalt, betekent allerminst dat het fenomeen op zijn terugtocht is, weet nog het CGKR. De professionalisering van de daders, de soms gebrekkige samenwerking tussen de autoriteiten en de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot de EU beïnvloeden de cijfers.

In het jaarverslag dat het CGKR vandaag voorstelde, blijkt dat het aantal veroordelingen voor feiten van mensenhandel tussen 2003 (404) en 2009 (132) stelselmatig afnam. Ook het aantal vervolgingen ging tussen 2008 (848) en 2010 (662) omlaag, een trend die enkel voor seksuele uitbuiting niet geldt.

Internationale dimensie

Toch is de strijd zeker niet gestreden, waarschuwt De Witte. “De steeds professionelere stropers proberen de boswachters natuurlijk voor te blijven.” Bovendien doet mensenhandel zich in steeds meer sectoren voor. En ook de internationale dimensie en het vervagen van de Europese grenzen helpt allerminst.

Met name over de toetreding van Roemenië en Bulgarije in 2007 moeten we ons geen illusies maken, aldus De Witte. Hun EU-lidmaatschap maakt niet alleen het reizen makkelijker, het geeft de daders ook heel wat extra voorwendsels om hun activiteiten als legaal te laten doorgaan. Vooral schijnzelfstandigheid en schijndetacheringen bemoeilijken de strijd, omdat in die gevallen niet eens de Belgische arbeidsregels gelden.

Tot slot zijn de kleine garnalen ook uitgegroeid tot semiprofessionele criminele netwerken, merkt De Witte nog op. Het aantal veroordelingen wegens mensenhandel alleen geeft dus een vertekend beeld, omdat daders tegenwoordig vaak veel meer slachtoffers maken. En een deel van de cijfers uit de laatste jaren is hoe dan ook nog niet volledig. (Belga/SD)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content