Verkiezingen 2014: Open VLD maakte aanval N-VA goed op kosten van CD&V en Vlaams Belang

© BELGA
Jan Herregods

Uit postelectoraal onderzoek blijkt dat de partijtrouw verder afbrokkelt. N-VA heeft de trouwste kiezers, het Vlaams Belang de minst trouwe. Opvallend: er zijn steeds meer zwevende kiezers, maar hun invloed is niet duidelijk zichtbaar.

Cijfers vertellen niet alles. In het geval van de verkiezingsuitslagen is het niet altijd mogelijk om te zien hoe individuele kiezers voor een andere partij hebben gekozen dan in het verleden. In het PartiRep-verkiezingsonderzoek 2014 dat te lezen is in Sampol, hebben een aantal politicologen de volatiliteit van de Vlaamse kiezer onder de loep genomen.

Minstens 40% van de kiezers zegt de afgelopen verkiezingen op een andere partij gestemd te hebben dan vier jaar geleden, stellen Ruth Dassonneville (KU Leuven) en Pierre Baudewyns (UCL) vast. In realiteit zal dat cijfer nog hoger liggen, omdat mensen zich niet herinneren op wie ze toen stemden, of omdat ze de indruk willen geven van consequent te stemmen, maar in het stemhokje iets anders doen.

Geen aardverschuiving

Hoe komt het dan dat de jongste verkiezingen niet de aardverschuiving zijn geworden die door sommigen werd voorspeld? De belangrijkste reden is dat mensen vooral switchen tussen partijen binnen het linkse of het rechtse blok. Daar komt nog bij dat de uitstroom van kiezers vaak voor een groot deel gecompenseerd wordt door een instroom van een andere partij.

Trouwe N-VA-kiezer

Uit het onderzoek blijkt dat N-VA de meest trouwe kiezers heeft, maar dat de partij er ook in slaagt om kiezers vanuit alle andere partijen te overtuigen. Naast de vaststelling dat heel wat kiezers die in 2010 nog op Vlaams Belang stemden, in 2014 kozen voor N-VA, zijn er ook wat Open VLD’ers die de overstap maakten. Een op de drie kiezers die in 2010 op Open VLD stemde, koos in 2014 voor de partij van Bart De Wever.

Al valt dat niet meteen op in de cijfers, omdat de liberalen er tegelijk in slaagden om heel wat kiezers van Vlaams Belang en CD&V te overtuigen.

Op links is zijn er verschuivingen tussen Groen en SP.A, maar mede door de opkomst van PVDA+ is het linkse blok veel meer versnipperd. Vlaams Belang heeft, weinig verrassend, het minst trouwe electoraat.

In Wallonië valt op dat een tiende van de PS-kiezers uit 2010 switchte naar de PTB, maar de partij van Elio Di Rupo kon het verlies beperken omdat ze in 2014 een groot aantal ontevreden Ecolo-kiezers kon overtuigen.

Campagne wordt belangrijker

De politicologen stellen vast dat deze cijfers een uitloper zijn van een tendens die in de jaren 80 is ingezet. De afname van de partijtrouw ging hand in hand met de ontzuiling.

De gevolgen van dit verschijnsel zijn niet min. Voor de politieke partijen wordt het veel moeilijker om op de lange termijn te besturen: bij de volgende partijen kan bij wijze van spreken de helft van de kiezers op een andere partij stemmen. Het wordt voor partijen veel belangrijker om hun kiezers aan zich te binden. Concreet zal dat wellicht betekenen dat de campagne belangrijker wordt, net als de slogans en de kopstukken waar een partij mee uitpakt in aanloop naar de verkiezingen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content