‘U heeft al een zee aan vrije tijd, stop dus met klagen over stress en burn-outs’

‘Steeds vaker wordt door onze politici verwezen naar vergelijkende internationale studies om de geleidelijke afbraak van onze welvaarstaat te legitimeren’, schrijft Stephanie Van Houtven van SP.A. ‘Maar het OESO-onderzoek waarmee sommigen nu enthousiast zwaaien, zegt niets over werkdruk en de gevolgen daarvan op onze psychische gezondheid.’

Gefeliciteerd!

U heeft per dag gemiddeld 15,7 uur tijd voor andere zaken dan betaald werk.

15,7 uur om u van en naar uw job te begeven, om te slapen, te eten, het huishouden te doen… en u nog even aan uw hobby’s te wijden. Internationaal doen we het met die 15,7 uur lang niet slecht, zo blijkt uit een studie van de OESO. Meer zelfs: België bekleedt daarmee een verdienstelijke derde plaats. Genoeg munitie voor de herauten van het flexiwerk om u het zwijgen op te leggen. U heeft al een zee aan vrije tijd, stop dus met klagen over stress, burn-outs en ander halfzacht gezwets.

Aangezien ik in mijn omgeving nogal wat mensen ken die niet elke dag weten waar hun hoofd staat (vergeten op het werk of toch bij de zwemles van de jongste?) leek het mij geen slecht idee om de cijfers eens van naderbij te bekijken.

Wat zeggen de cijfers?

België staat inderdaad derde, na Spanje (16,1u) en Denemarken (16,1u). Als je echter weet dat het OESO gemiddelde op 15u ligt dan weet je ook dat er vooral weinig grote verschillen bestaan. Maar goed, net als de meeste andere West-Europese landen doen we het inderdaad beter dan bijvoorbeeld Rusland (14,97u), Mexico (13,89u) en hekkensluiter Turkije (13,42u). Laat het duidelijk zijn, ik gun de inwoners van deze landen het allerbeste, maar mogen we onze normen iets hoger leggen? Ook uw inkomen is hoger dan dat van uw collega’s in Rusland, Mexico en Turkije. Net als ons onderwijsniveau en de kwaliteit van onze gezondheidszorg trouwens. Is dat een reden om iedereen die pleit voor verbetering af te doen als een zeurkous die niet weet hoe goed we het wel hebben?

Dat wordt tegenwoordig veel gedaan: naar vergelijkende internationale studies verwijzen om de geleidelijke afbraak van onze welvaarstaat te legitimeren: inschrijvingsgelden hoger onderwijs? Naar omhoog daarmee, want elders is het nog duurder. Openbaar vervoer? Bespaar maar, want elders rijden er nog minder bussen. Uw loon? Van index kan geen sprake zijn, want elders hebben ze dat ook niet.

Psychische gezondheid

Het OESO-onderzoek waarmee sommigen nu enthousiast zwaaien, zegt niets over werkdruk en de gevolgen daarvan op onze psychische gezondheid. In een recent rapport van HR-specialist Securex staat te lezen dat 1 op 10 Belgische werknemers met een burn-out kampt. Een studie van de SERV bracht eind vorig jaar nog aan het licht dat 9,6% van de werknemers in Vlaanderen last heeft van acute psychische vermoeidheid op de werkvloer. Dat zijn niet minder dan 220.000 Vlamingen. Bij de zelfstandigen is het probleem zelfs nog een tikje groter met 10,2% of 33.000 mensen in de problemen. Let wel: het gaat hier enkel over mensen die psychische problemen ervaren op het werk én nog steeds aan de slag zijn. Wie er echt onderdoor gaat en moet stoppen met werken werd niet eens in deze cijfers opgenomen.

En de boer, hij ploegde voort?

Desondanks blijft er nog steeds een aantal mensen hardnekkig roepen dat er niets aan de hand is. Met verwijzing naar het één of andere onderzoek waaruit blijkt dat u iets minder uren op het werk slijt dan het mondiaal gemiddelde. De mensen achter die cijfers lijken hen niet echt te interesseren. Anders hadden ze zelf wel vastgesteld dat er iets grondig mis is met de manier waarop we in ons land arbeid organiseren. Wij leggen gewoon te veel tijdsdruk op werkende mensen, vooral tussen hun 25^ste en 50^ste levensjaar.

Gelukkig lijkt dit besef zich langzamerhand te verspreiden. De discussies over de vermindering van de arbeidstijd, het debat over de arbeidsherverdeling : het zijn geen nieuwe onderwerpen, maar wel thema’s waarover steeds vaker en door steeds meer mensen gesproken wordt. De Nederlandse opiniemaker Rutger Bregman scoorde er een bescheiden bestseller mee, middenveldorganisaties zoals Femma en de Vrouwenraad zetten het bovenaan hun agenda en ook academici laten hun stem steeds harder klinken: een nieuwe kijk op arbeidsverdeling is broodnodig.

De laatste jaren werd iedereen gevraagd om alsmaar productiever te zijn. Dankzij onze gezamenlijke inspanningen kon er in ons land welvaart worden opgebouwd.

Die welvaart moet vandaag aan de mensen worden teruggegeven, niet alleen onder de vorm van een eerlijk loon en een degelijke sociale bescherming, maar vooral ook onder de vorm van tijd.