‘Twaalfjarigen zijn op van de stress door het centrale aanmeldingssysteem’

Zo’n centraal aanmeldingssysteem is een hele vooruitgang voor overheden, scholen en ook wel ouders. ‘Maar niet voor degenen om wie het uiteindelijk draait’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman. ‘De leerlingen zelf willen maar één ding: de zekerheid van een plek op een school die echt bij hen past.’

Mijn kinesist, de dierenarts, een dozijn Facebook-kennissen, drie mensen die ik onlangs interviewde en de caissière in de supermarkt. Allemaal begonnen ze de voorbije weken over hun kinderen, die volgend schooljaar naar de middelbare school gaan. In het online aanmeldingssysteem van hun stad hadden ze allesbehalve vertrouwen. Na maandenlang online informatie vergaren en een resem informatiedagen wisten ze perfect naar welke school ze hun kind wilden sturen. Verbolgen waren ze dan ook dat de uiteindelijke keuze aan een soort digitale loterij werd overgelaten. Niet zozeer uit verknochtheid aan hun keuzevrijheid, maar omdat ze zich zorgen maken over hun kind.

Voor het gros van de twaalfjarigen is de overstap van de basisschool naar het middelbaar dan ook gigantisch. Spannend vinden de meesten het, maar ook beangstigend. Sommigen zijn opvallend rijp en helemaal klaar om hun horizon te verbreden. Zij passen op een grote school midden in de stad met de meest uiteenlopende klasgenoten, waar ze elke dag heen gaan met de fiets, de bus of zelfs de trein. Anderen zijn daar nog niet aan toe of hebben simpelweg een bedeesdere inborst. Voor hen is een kleinschalige school op wandelafstand van thuis misschien geschikter. Net zoals er kinderen zijn die beter aarden in een school met veel structuur en regelmaat terwijl anderen liever de ruimte krijgen om alles zelf uit te zoeken. En dan zijn er ook nog specifieke richtingen die niet overal worden aangeboden.

Al die twaalfjarigen willen zo snel mogelijk weten wat hen volgend schooljaar te wachten staat. Hoe ziet het gebouw eruit waar ze de komende zes jaar elke dag zullen binnenlopen? Zitten daar ook kinderen die ze kennen? Naar welke school gaat hun beste vriend? Voor sommigen is het ontzettend belangrijk dat ze niet alleen naar de middelbare school gaan maar samen met vrienden van de basisschool, sportclub of jeugdbeweging, voor anderen is de overstap alleen te behappen als de school dichtbij oma is zodat ze daar over de middag kunnen lunchen. Zulke ogenschijnlijk kleine dingen maken een enorm verschil voor een kind. Ze kunnen zelfs bepalend zijn voor het zelfvertrouwen waarmee het aan de middelbare school begint, en dat is ontzettend belangrijk. Niet alleen voor hun schoolse prestaties maar ook voor hun welbevinden.

‘Dertien is het nieuwe zestien’, zei een CLB-medewerker me een tijd geleden. Daarmee bedoelde hij dat jongeren tegenwoordig vroeger puberen, waardoor de sociale druk doorgaans het grootst is in de eerste twee jaar van de middelbare school. De hormonen razen door de lijven van pubers die op zoek zijn naar zichzelf en daarbij geregeld keihard tegen anderen opbotsen. Ondertussen moeten ze ook zelf hun werk leren organiseren en wennen aan een lesrooster met telkens andere leerkrachten en lokalen. In die verwarrende fase kunnen ze dus maar beter op een school zitten die aansluit bij hun aard.

De huidige centrale aanmeldingssystemen geven kinderen die garantie niet. Toch niet zolang er niet zwaar wordt geïnvesteerd om het nijpende in sommige scholen en regio’s te verhelpen. De voorbije weken waren nogal wat twaalfjarigen dan ook op van de stress terwijl ze wachtten op het verdict van een computersysteem, dat de minister van onderwijs straks in heel Vlaanderen wil installeren.

Heel efficiënt allemaal, en ook bijzonder handig voor de overheid, het onderwijs en zelfs de ouders. Alleen degenen om wie het eigenlijk zou moeten draaien, worden er niet meteen beter van. Het enige wat zij willen, is de zekerheid van een plek op een school die bij hen past. Dat geldt ook voor de dochter van de caissière. Geen oog heeft ze nog dichtgedaan sinds ze weet dat ze, samen met honderden andere Gentse twaalfjarigen, op een wachtlijst is terechtgekomen.