TTIP: ‘Dit verdrag kortwiekt de invloed van parlementen ten voordele van private bedrijven’

‘Als we streven naar meer Vlaamse soevereiniteit, dan moeten we dringend op de barricades staan om het TTIP-verdrag te kelderen’, schrijft Erik D’Hamers van Vlinks. Hij heeft geen goed oog in het vrijhandelsakkoord tussen Europa en de VS.

“Vlaams zelfbestuur, maar manneke toch, dat is toch niet meer van deze tijd? De wereld is een dorp geworden. Alles wordt toch al in Europa beslist.” Hoeveel keer heb ik het argument niet voor de voeten gegooid gekregen? Maar ik vind het vooral een vreemd argument. Het laat vooral zien dat we waakzaam moeten zijn over wat er bedisseld wordt op Europees niveau. Want het zou wel eens kunnen dat er langs die kant beslissingen genomen die het Vlaamse zelfbestuur dat we stapje voor stapje opgebouwd hebben, danig uithollen en inhoudsloos maken.

Neem bijvoorbeeld het vrijhandelsverdrag genaamd Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) ofwel Trans-Atlantisch Vrijhandels- en Investeringsverdrag. Dit verdrag wordt vandaag onderhandeld tussen de Europese Commissie en de Verenigde Staten en zou de handel tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten moeten vergemakkelijken. Het verdrag zou voor enorme economische groei moeten leiden, aldus de Europese Commissie. Maar dit wordt tegengesproken door een studie daarnaar in opdracht van diezelfde Europese Commissie.

De Europese Unie en de Verenigde Staten kennen vandaag elk hun eigen voorschriften qua veiligheid, gezondheid,.. waaraan producten moeten voldoen. Soms zijn die voorschriften quasi gelijklopend en dan kan je inderdaad zeggen dat het onzinnig is om alle veiligheidstests tweemaal te doorlopen. De Europese Commissie stelt dan ook dat TTIP nodig is om een hoop bureaucratische onzin te vermijden. Maar veelal zijn die voorschriften fundamenteel verschillend omdat er in beide een ander politiek draagvlak is. Zo is er in de parlementen van de VS een groot draagvlak voor genetisch gemanipuleerde organismen (ggo’s), voor het gebruik van hormonen in de vleesindustrie, voor het wassen van kippenvlees met chloor, voor het toevoegen van allerhande chemische toevoegingen in ons voedsel,…

In de Europese Unie bestaat daar veel minder politiek draagvlak voor. Er zijn in de Europese Unie bijvoorbeeld maar twee ggo’s toegestaan voor commercieel gebruik: een maissoort van Monsanto die bestand is tegen de mottensoort genaamd de Europese maisboorder en een aardappelsoort die gekweekt wordt om papier te produceren (of zou kunnen worden, want intussen bleek de aardappelsoort niet rendabel te zijn). In de Verenigde Staten daarentegen zijn ggo’s helemaal ingeburgerd.

De vraag die ik mij dus stel, is: aan welke voorschriften zal het eten op mijn bord voldoen? Aan de Europese of aan de Amerikaanse regels? Zal de kippenfilet op mijn bord ontsnapt lijken uit een openbaar zwembad, of gelden de strengere Europese regels betreffende het wassen van kip met chloor? Uit hetgeen uit de onderhandelingen gelekt is (want de inhoud van de teksten wordt zoveel mogelijk geheim gehouden door de Europese Commissie) lijkt het erop te wijzen dat het voldoende is om aan de regels van één van de twee te voldoen. In een vrijemarkteconomie betekent dit dus dat de soepelste regels de strengere regels verdringen. Een ‘race to the bottom’ dus…

Zou het zo’n vaart lopen? We wonen toch in een democratisch land en als ons parlement oordeelt dat in ons land strengere regels gelden op vlak van volksgezondheid, verkeersveiligheid, sociale rechten, ecologische impact,… dan doen we toch? Daar kunnen wij toch democratisch over beslissen? Wel, als de plannen van de Europese Commissie en de Verenigde Staten uitgevoerd worden, zou het degelijk zo’n vaart kunnen lopen. Het TTIP-verdrag voorziet immers het ISDS-luik (Investor-State Dispute Settlement).

Bedrijven die van oordeel zijn dat hun handel geschaad wordt door te strenge regelgeving kunnen deze staten aanklagen. Niet voor een publieke rechtbank, maar voor een private arbitrage die democratische staten kan straffen met miljardenboetes als deze arbitrage akkoord gaat met het bedrijf. Bedrijven kunnen op die manier afdwingen dat de soepelste regelgeving ook toepast wordt in de hele EU en de VS. Maar ook kunnen openbare diensten aangeklaagd worden als “oneerlijke concurrentie” tegenover private bedrijven. Zo kunnen allerlei openbare diensten geliberaliseerd worden, ook al is daar geen politiek draagvlak voor.

Dit verdrag kortwiekt dus de zeggenschap van parlementen ten voordele van private bedrijven. Het bedreigt onze democratie en onze nationale soevereiniteit. Als we streven naar meer Vlaamse soevereiniteit, dan moeten we dringend op de barricades staan om dit verdrag te kelderen.

(Erik D’hamers is kernlid van Vlinks)