Topoverleg moet onrust over restauratie Lam Gods wegnemen
Vlaams minister-president Geert Bourgeois en minister van Cultuur Sven Gatz roepen een topoverleg samen om de onrust over de restauratie van het Lam Gods in het Museum voor Schone Kunsten (MSK) weg te nemen.
Volgens de krant De Standaard is het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK), dat het 15de eeuwse retabel restaureert, bezorgd over de manier waarop het MSK het Lam Gods behandelt.
Het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck is een absoluut Vlaams topstuk uit de 15de eeuw en is ook beschermd via het Topstukkendecreet en het Onroerend Erfgoeddecreet. Sinds 2012 worden d panelen van het Lam Gods gerestaureerd in het MSK. De restauratie gebeurt door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK).
Maar dat KIK is bezorgd over de manier waarop het MSK het iconische werk behandelt. De krant De Standaard citeert uit de brief: ‘Ik betreur het gebrek aan een veiligheidsprotocol met duidelijke scenario’s voor de veiligheid van personeel, bezoekers en bovenal van de kunstwerken’, staat in de brief.
Het KIK maakt zich verder ‘grote zorgen’ over een recent alarm-incident. Het KIK komt terug op een probleem met de luchtbevochtigers, dat al in december aangekaart is, en dat nog steeds niet opgelost is. Het KIK wijst op een bruuske daling van de luchtvochtigheid tot 40 procent. Volgens het KIK is dat ‘zorgwekkend voor het behoud van het Lam Gods’.
Vlaams minister-president Geert Bourgeois en minister van Cultuur Sven Gatz zijn gealarmeerd en roepen een topoverleg samen. ‘Om de onrust die vandaag hangt rond de restauratie uit de weg te ruimen, roepen we alle betrokken partijen rond de tafel: het KIK, het MSK, de stad Gent als inrichtende macht van het MSK, de kerkfabriek als eigenaar van het retabel en de Topstukkkenraad.’
Minister-president Geert Bourgeois: ‘Het Lam Gods is een van Vlaanderens meest iconische top erfgoedstukken, zowel in binnen- en buitenland. Vlaanderen betoelaagt dan ook 80% van de restauratiekosten zodat tal van generaties na ons blijvend kunnen genieten van dit Vlaams meesterwerk. Het zou dan ook ontoelaatbaar zijn dat omgevingsfactoren de restauratie van deze erfgoedparel bedreigen.’
Volgens Bourgeois mag dit soort erfgoed ‘niet bedreigd worden’. ‘Wij zullen dan ook geen enkele onzorgvuldigheid aanvaarden’, klinkt het scherp. Minister Gatz zit op dezelfde lijn: ‘Vlaanderen draagt een grote verantwoordelijkheid om het unieke erfgoed van het prachtige Lam Gods van Jan Van Eyck in goede staat over te dragen aan al wie na ons komt. We willen er absoluut zeker van zijn dat dit beroemdste en populairste werk uit ons artistiek patrimonium in al zijn glorie en veilig hersteld wordt.’
Topoverleg moet onrust over restauratie Lam Gods wegnemen
Het is niet de eerste keer dat er vragen rijzen over de restauratie van het Lam Gods, het beroemdste Vlaamse topstuk. Ook in 2013 waren er al problemen met vocht. ‘Het moet nu echt wel stoppen, zeker met het oog op ons internationaal imago’, zegt Marius Meremans (N-VA), die er destijds de minister over bevroeg. ‘Elke Europese scholier leert in de humaniora over dit schilderij.’
Het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) laat zich maandag scherp uit over de restauratie van het vijftiende-eeuwse topwerk, dat wordt gerestaureerd door het Gentse Museum voor Schone Kunsten (MSK). Er bestaat een probleem met de luchtbevochtigers, dat al in december is aangekaart, maar nog steeds niet opgelost. Er zou ook een bruuske daling van de luchtvochtigheid zijn voorgevallen.
In 2013 waarschuwde toenmalig minister van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V) al dat het Lam Gods niet goed wordt bewaard. Het schilderij wordt stap voor stap gerestaureerd: panelen die niet onder handen worden genomen, blijven te bezichtigen in de Sint-Baafskathedraal.
In de zomer van 2013 regende het binnen in de Joos Vijdkapel van de kathedraal, waar de stukken hangen die niet in behandeling zijn. Door een verstopte dakgoot had het regenwater zich een weg tussen het dak en een tongewelf gebaand. ‘De temperatuur en luchtvochtigheid vertonen te hoge fluctuaties, ondanks enkele ingrepen die werden genomen ter stabilisatie van de klimaatomstandigheden in de kooi van het Lam Gods’, zei Schauvliege toen over de bewaring in de kathedraal.
Dat probleem werd volgens Meremans intussen verholpen, maar de moeilijkheden met de restauratie moeten nu echt stoppen, vindt hij. ‘Ik sta hier versteld van’, zegt hij maandag. ‘Er mogen nu echt geen fouten meer worden gemaakt met ons erfgoed. Vergeet niet dat we in de aanloop zitten naar de internationale viering van onze Vlaamse meesters, in 2018-2020.’