Herman Matthijs (UGent, VUB)

‘Tien bedenkingen over de sanctie tegen prins Laurent’

Na zijn sanctie krijgt prins Laurent gedurende één jaar ‘slechts’ 76.500 euro aan loon. ‘Laten we eerlijk zijn, vele landgenoten moeten het met minder doen’, schrijft professor Herman Matthijs.

Al sinds de zomer van dit jaar is er discussie over het bezoek van prins Laurent op 18 juli aan de receptie op de Chinese ambassade te Brussel voor de 90ste verjaardag van de Chinese marine. De politieke discussie gaat over zijn aanwezigheid, die niet gedekt was door de regering. In feite moest hij voorafgaand toestemming vragen aan de minister van Buitenlandse Zaken. Bovendien waren er reeds incidenten geweest omtrent de prins met betrekking tot contacten en/of aanwezigheden in/met vertegenwoordigers van andere landen. Op 14 december beslist de ministerraad dat de prins een sanctie krijgt van 15 procent op zijn dotatie.

Hierna een aantal bedenkingen over deze prinselijke budgettaire discussie.

1. De regering legt een sanctie op van 15 procent en dat voor 2018. De regering is dus mild geweest door de sanctie te beperken tot één jaar en 15 procent is nu ook niet de grootste sanctie. Er wordt niet gestipuleerd op welk deel van de dotatie dit slaat. Dus moet men er vanuit gaan dat die sanctie zowel slaat op het loon als op de werkings- en personeelsmiddelen. Het is de eerste keer dat de federale regering zo’n sanctie uitvoert, zoals bepaald in de wet van 27 november 2013 op de dotaties.

Tien bedenkingen over de sanctie tegen prins Laurent

2. Vertegenwoordigt die sanctie veel geld of niet? Ingevolge de inflatie stijgt de dotatie van de prins in 2018 met 6000 euro tot 314.000 euro. Hiervan is 90.000 euro loon en 224.000 werkings- en personeelskosten. De sanctie van 15 procent betekent dus een som van 47.100 euro. De prins zal het in 2018 moeten stellen met 266.900 euro, waarvan 76.500 euro aan loon. Laten we eerlijk zijn, vele landgenoten moeten het met minder doen. Bovendien woont hij relatief gratis in een huis van de Koninklijk Schenking te Tervuren.

Verrassingselement

3. De beslissing werd genomen op de ministerraad van 14 december van 9 uur. Desalniettemin stond dat punt niet op de verstuurde agenda en er was zelfs geen punt ‘varia’ voorzien. Met andere woorden, de eerste minister heeft het verrassingselement uitgespeeld. Opvallend is ook dat deze zaak bijzonder lang heeft gewacht op een besluit. Ongetwijfeld heeft dit laatste ook te maken met het feit dat de regering niet op één lijn stond in dit verhaal. Deze opmerking geldt ook voor de oppositie. Bij een stemming zal het communautair aspect doorwegen.

4. De eerste minister meldt ook dat deze beslissing in samenspraak is genomen met de koning en dit omwille van zijn functie als ‘familiehoofd’. Dat staat niet in de wet van 2013. Bovendien is er in dit land geen enkele wettelijke omschrijving van de term ‘koninklijke familie’.

5. De memorie van toelichting van de vermelde wet schrijft voor dat de prins moet gehoord worden. Het is niet duidelijk door wie hij moet gehoord worden. Maar men neemt in dit geval aan dat de regeringsleider, premier Charles Michel, dit moest doen. Blijkbaar is er wel een onderhoud geweest met de advocaat van prins en telefonisch contact met Laurent. Maar een echt onderhoud met de betrokkene is er niet geweest. De prins heeft een ziekte-attest afgeleverd en daardoor was er geen onderhoud mogelijk. Heeft de regering dan een poging gedaan om die ziekte te controleren of om zelf op ziekenbezoek te gaan? Opvallend was ook dat de eerste minister, in een gezamenlijk persbericht met het Koninklijk Paleis, op 8 augustus reeds een sanctie aankondigde. Achteraf kwam men tot het besluit dat de prins eerst moest gehoord worden.

6. Gaat de advocaat van prins Laurent beroep aantekenen? En vooreerst: bij wie? Want de wet van 27 november 2013 voorziet geen beroepsprocedures. In een Europese democratie heeft iedereen recht op een beroep. Inderdaad, ambtenaren kunnen naar de Raad van State stappen en werknemers naar de arbeidsrechtbank. Maar waar kan prins Laurent terecht met klachten over ingrepen op zijn dotatie? Het is niet duidelijk wat het statuut is van een dotatie voor de leden van de Koninklijke Familie. Het kan nog een speerpunt technologische politieke en juridische discussie worden als er een klacht zou komen van de prins. Wie gaat zich bevoegd verklaren?Bestaat er genoeg druk op prins Laurent zodat hij deze zaak laat rusten, of duwt hij door? Hij heeft een advocaat genomen die niet tot het establishment behoort.

Wet aanpassen?

7. Bovendien kan het verderzetten van een beroepsprocedure het dossier in de verkiezingscampagne tillen. Zoiets is al niet meer gebeurd sinds de Koningskwestie van 1950. Een dergelijk scenario geeft de politiek dan ook de mogelijkheid om het systeem van bevoegdheden en financiering ten aanzien van de koninklijke familie in vraag te stellen.

8. Op 30 november heeft de advocaat van de prins een schrijven gericht aan de eerste minister om zijn cliënt te verdedigen. In deze zeven bladzijden tellende juridische argumentatie haalt hij een aantal waarheden aan, zoals de onduidelijkheden en slechte definiëringen in de wet van 2013. Maar gaat de regering deze dotatiewet nog aanpassen in deze legislatuur ? Daarover bestaat geen eensgezindheid.

9. Wat ook opvalt is dat prins Laurent, woonachtig in het Vlaamse Tervuren, zijn zaak in de huistaal van de Belgische ‘royals’ bepleit: het Frans.

10. Het is afwachten hoe dat men deze regeringsbeslissing gaat vertalen in de ontwerpbegroting 2018. De meerderheid gaat werken met een bijblad om te verhinderen dat de begrotingsbesprekingen in de Kamer vertragingen zouden oplopen. Want stel U voor dat de sanctie voor de prins zou resulteren in de niet tijdige goedkeuring van de begrotingen 2018…

Conclusie

In breder perspectief loopt er nogal wat mis met de wetten van 2013 over de civiele lijst en de dotaties. Een modernisering en actualisering dringt zich op, maar die discussie over de monarchie wordt enkel gevoerd ten noorden van de taalgrens. In ieder geval is de Chinese marine, tot haar eigen verbazing, de ultieme motor geweest om over te gaan tot een sanctie binnen de dotaties van Belgische monarchie.

Deze prinselijke budgettaire saga blijft: à suivre!

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content