Tandzorgtoerisme: ‘Een nieuw gebit nodig? Kom naar Zagreb!’

'De levensstandaard is minder hoog in Kroatië: zowel het uurloon van een tandarts als de prijs van de materialen ligt lager.' © .
Ann Peuteman

Je tanden laten vullen, ontzenuwen of herstellen, het wordt in ons land grotendeels terugbetaald. Moet je er laten vervangen? Dan kan de rekening gevoelig oplopen. Van de weeromstuit zoeken Vlamingen almaar vaker hun toevlucht tot tandartsen in het buitenland.

‘Ik had al een hele tijd kronen nodig, maar in België kon ik me die niet veroorloven. Nadat ik naar Kroatië was verhuisd, keek ik er echt van op: tandzorg is hier zo veel goedkoper. Zo ben ik drie jaar geleden op het idee gekomen om andere mensen hierheen te halen.’ Aan het woord is Geert Slegers van Mooie Glimlach, een bedrijf dat Vlaamse en Nederlandse klanten ronselt voor een tandkliniek in Zagreb. ‘In het begin zijn veel potentiële cliënten nog wantrouwig. Pas als ze zien hoe professioneel en hygiënisch onze kliniek oogt, zijn ze gerustgesteld.’

De meeste klanten die naar de Kroatische hoofdstad afreizen, zijn eerst bij een Belgische tandarts langsgegaan. ‘Daar schrikken ze zozeer van de prijzen dat ze naar een alternatief op zoek gaan’, zegt Slegers. ‘Bij ons betalen ze algauw de helft minder. Heb je haast allemaal nieuwe tanden nodig, dan spaar je duizenden euro’s uit. De levensstandaard is nu eenmaal minder hoog in Kroatië: zowel het uurloon van een tandarts als de prijs van de materialen ligt lager. Daarbij komt nog dat de tandarts, de implantoloog en de tandtechnicus onder één dak zitten. Ook dat drukt de kosten.’

Vroeger was het normaal dat je een vals gebit droeg als je wat ouder werd. Vandaag luidt de boutade: u0022Toon me je gebit en ik zeg je wie je bentu0022

Evelyne Hens (Socialistische Mutualiteiten)

Klanten die kronen nodig hebben, blijven een kleine week in Kroatië. Voor grotere ingrepen moeten ze verschillende keren teruggaan. Meestal mogen ze dan gratis in een hotel of appartement logeren. De vluchten moeten ze wel zelf bekostigen.

Hoeveel het er precies zijn weet niemand, maar tandzorgtoerisme brengt steeds meer Vlamingen naar het buitenland. Behalve Kroatië zijn Hongarije, Tsjechië, Roemenië, Tunesië en Turkije populaire bestemmingen. Zolang ze voor hun nieuwe tanden maar niet het volle pond hoeven te betalen. ‘Een perfect vast gebit is de norm geworden in onze samenleving’, zegt Evelyne Hens, die de studiedienst van de Socialistische Mutualiteiten leidt. ‘Vroeger was het normaal dat je een vals gebit droeg als je wat ouder werd. En niemand keek ervan op als je een paar tanden miste. Vandaag luidt de boutade: “Toon me je gebit en ik zeg je wie je bent.” De terugbetalingen hebben die evolutie helaas niet gevolgd.’

In de wachtkamer

Als je je tanden wilt laten vullen, ontzenuwen of herstellen, is de Belgische tandzorg betaalbaar: die behandelingen worden grotendeels terugbetaald via de verplichte ziekteverzekering. Moeten je tanden worden vervangen, dan loopt de factuur hoog op. In België krijg je twee implantaten terugbetaald die een uitneembare prothese in de onderkaak vasthouden. Als je de zeventig voorbij bent, tenminste. Alle andere bruggen, kronen en implantaten moet je zelf bekostigen. Veel mensen kunnen dat niet.

Uit een enquête van de Socialistische Mutualiteiten bij 5276 Vlamingen bleek een paar jaar geleden dat kronen laten plaatsen gemiddeld 888 euro kost. Voor brugwerk betaal je 1293 euro, voor implantaten 2350 euro. Achter die gemiddelden gaan grote verschillen schuil: een kwart van de patiënten betaalt meer dan 1200 euro voor kronen, meer dan 2000 euro voor brugwerk en meer dan 3000 euro voor implantaten. ‘Op die bedragen hebben wij geen invloed’, zegt Evelyne Hens. ‘Om ze te achterhalen, hebben we de patiënten moeten bevragen, wat op zich al veelzeggend is. Veel hangt af van de gebruikte materialen, de eventuele vergoeding voor een tandlaboratorium en het honorarium van de tandarts. Transparant is dat allemaal niet.’

Dat sommige tandartsen erg hoge facturen opmaken, komt onder meer doordat 40 procent van hen niet geconventioneerd is: ze aanvaarden de tariefakkoorden met de ziekenfondsen niet en bepalen zelf hun vergoeding voor terugbetaalde behandelingen. Voor kronen, bruggen en implantaten rekenen ze aan wat ze willen.

‘Onze tarieven zijn niet hoger dan in landen met dezelfde levensstandaard’, zegt Stefaan Hanson van het Verbond der Vlaamse Tandartsen. ‘De terugbetalingen zijn het echte probleem: ze houden geen rekening met de huidige technologische mogelijkheden.’ Onlangs is er een stap in de goede richting gezet: volgens het recentste akkoord tussen de ziekenfondsen en tandartsen zal een werkgroep zich buigen over richtprijzen voor implantaten, bruggen en kronen. Maar bindend zullen die niet zijn.

De terugbetalingen zijn het echte probleem: ze houden geen rekening met de huidige technologische mogelijkheden

Stefaan Hanson (Verbond der Vlaamse Tandartsen)

Uit angst voor onbetaalbare facturen sluiten meer Vlamingen een bijkomende tandzorgverzekering af bij een ziekenfonds of privéverzekeraar. Op het kabinet van minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) noemen ze die contracten zelfs ‘de wachtkamer van de terugbetaling via de verplichte verzekering’. De premies variëren, afhankelijk van je leeftijd en de verzekeraar, van 1 tot meer dan 25 euro per maand. Als je snel geholpen wilt worden, schiet je daar weinig mee op: de wachttijd van zo’n verzekering kan tot een jaar of meer oplopen.

Wie die wachttijd niet wil uitzitten of zich de premies niet kan veroorloven, kan overwegen om naar het buitenland te trekken. Vlaamse tandartsen zien dat toerisme met lede ogen aan. ‘Meestal bieden commerciële instellingen die zorg aan: reisbureaus die samenwerken met hotels en medische praktijken’, zegt Stefaan Hanson. ‘Voor hen gelden niet dezelfde strenge regels als voor ons, en sociale controle is er niet. Wat kan een patiënt doen als er achteraf een probleem blijkt te zijn?’

Twee snelheden

Wie zich ook geen buitenlandse nieuwe tanden kan veroorloven, is aangewezen op een los kunstgebit. Dat krijgen Belgen vanaf hun vijftigste terugbetaald. Niet iedereen is daarmee opgezet: meer dan 1 op de 3 Vlamingen met een uitneembaar kunstgebit had liever vaste tanden gehad maar kon die niet betalen. ‘Een kunststofprothese geeft niet hetzelfde comfort als implantaten’, zegt Stefaan Hanson. ‘We zouden ook die duurdere alternatieven graag opgenomen zien in het basispakket van de ziekteverzekering.’

Dat wil minister De Block ook wel, maar ze heeft het geld niet. ‘Vandaag gaat 3,8 procent van de overheidsuitgaven voor geneeskundige verzorging al naar tandzorg. Willen we ook implantaten terugbetalen, dan moet we dat aandeel verdubbelen’, zegt Evelyne Hens. Zo eenvoudig is dat volgens het kabinet-De Block niet: ‘We moeten de prioriteiten in de verplichte verzekering respecteren. Dat betekent: in de eerste plaats inzetten op tandzorgpreventie en indien nodig op het herstel van problemen om het eigen gebit te kunnen behouden.’

‘Als we nu investeren in preventie, zullen er inderdaad minder bruggen, kronen en implantaten nodig zijn’, zegt Evelyne Hens. ‘Maar daar moet natuurlijk tijd overheen gaan. Daarom moeten we de volgende jaren zowel investeren in betere preventie als in mensen die toch nog implantaten, bruggen en kronen nodig hebben. Daarvoor is respectievelijk 125 en 500 miljoen euro extra nodig. Ja, 625 miljoen euro is veel geld. Maar alleen zo zullen we een eind maken aan onze tandzorg met twee snelheden.’

DE TANDARTS OMZEILD

Mensen die een prothese nodig hebben gaan vaak rechtstreeks naar een denturist, ook al is dat beroep niet erkend in België.

Ook mensen die een uitneembaar kunstgebit nodig hebben, zoeken weleens naar goedkopere oplossingen. Omdat ze het remgeld te hoog vinden of omdat ze jonger zijn dan vijftig en geen recht op terugbetaling hebben. Sommigen reizen naar een tandkliniek in pakweg Hongarije of Tunesië, anderen steken de grens over naar Nederland: daar kunnen ze bij een denturist of tandprothesist terecht.


In België is dat geen erkend beroep: hier mag een denturist zelfs niet in de mond van een patiënt kijken. Toch bleek in 2013 al uit een studie van Test-Aankoop dat van de mensen die een prothese nodig hebben 23 procent de tandarts omzeilt door rechtstreeks naar een tandtechnicus (17 procent) of denturist (6 procent) te stappen. Sommige denturisten helpen hen clandestien, anderen hebben een praktijk geopend in een land waar het wel mag.


Zo ontvangt Matthias Luypaert, woordvoerder van de Unie van Belgische Gediplomeerde Denturisten, zijn patiënten net over de Nederlandse grens in Sas van Gent, terwijl hij eigenlijk kantoor houdt in een tandlaboratorium in Zelzate. ‘Wij doen alles: van de afdruk nemen tot en met het plaatsen van de prothese. Als de tandarts wegvalt als tussenpersoon, drukt dat de rekening en bespaart de patiënt honderden euro’s’, zegt hij. ‘Bovendien loopt er minder vaak iets fout, doordat wie aan je tanden werkt je mond ook echt te zien krijgt.’


Toch ziet het er niet naar uit dat denturisten ook in ons land aan de slag zullen kunnen: de Raad voor Tandheelkunde heeft een negatief advies gegeven over hun erkenning.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content