Surplace op hoog niveau: Brussel (maar ook België) wacht op Onkelinx

Onderhandelaars Laurette Onkelinx en Rudi Vervoort (beiden PS) op 3 juni 2019.

Nu de eerste ronde van regeringsonderhandelingen in Brussel achter de rug zijn, is het wachten geblazen wat de PS gaat doen. Kopstuk Laurette Onkelinx mag kiezen welke partijen ze mee in bad trekt. Dé hamvraag: maakt de MR een kans?

‘Wij wachten op de Franstalige partijen.’ Elke Van den Brandt, de leading lady van Groen in Brussel, kijkt de kat uit de boom. Nadat ze al snel een meerderheid op de been bracht langs Nederlandstalige kant tussen Groen, Open VLD en het One.Brussels van Pascal Smet (SP.A), liggen de onderhandelingen stil.

Van den Brandt ontmoette dinsdag nog de Brusselse administratie, maar van inhoudelijke politieke gesprekken is voorlopig geen sprake. De ogen zijn daarentegen gericht op Laurette Onkelinx (PS), die de onderhandelingen langs Franstalige kant voert.

De Franstaligen hebben zich ook niet met ons gemoeid.

Elke Van den Brandt (Groen)

Haar eerste aftastende ronde kwam dinsdagavond ten einde. La Onkelinx liet nog niet in haar kaarten kijken. De PS-coryfee zei dat de coalitie langs Franstalige kant ‘minstens uit drie partijen zal bestaan’. Nogal wiedes, aangezien in geen enkel scenario twee partijen voldoende zetels hebben om aan een meerderheid te komen.

Belangrijker dan die dooddoener is dat geen enkele partij op dit moment lijkt uitgesloten. PTB, Ecolo, MR, Défi en CDH zijn nog steeds in de running. Die laatste liet de eerste dagen na het electorale verlies nochtans uitschijnen op alle niveaus voor de oppositie te kiezen. Enkele welgemikte uitspraken van voorzitter Maxime Prévot heeft mogelijke regeringsdeelname echter opnieuw leven ingeblazen. Prévot zei maandag dat het ’te vroeg’ is om conclusies te trekken over de toekomst van de christendemocraten.

Zo is er heel wat mogelijk. PS-Ecolo-CDH, PS-MR-Ecolo, PS-MR-CDH, PS-Ecolo-Défi,… De levensvatbare coalities zijn legio.

Noot van de redactie: ondertussen heeft CDH besloten om op alle niveaus voor de oppositiebanken te kiezen. Zo zet de MR een grote stap richting regeringsdeelname.

De hamvraag is echter of MR een plaats zal krijgen in de Brusselse gewestregering. Dat was de wens van Open VLD. In een demarche die op heel wat kritiek kon rekenen, klikten de Vlaamse liberalen zich opnieuw vast aan MR. Strategisch niet onlogisch, maar vanzelfsprekend is het allerminst.

Elke Van den Brandt wil er niet veel woorden aan vuilmaken. Maar ze laat aan Knack wel fijntjes optekenen dat ‘de Franstaligen zich ook niet met ons hebben gemoeid’. Hoe dan ook speelt Open VLD met vuur. Zij zijn niet incontournable in de Nederlandstalige tak van de regering. In theorie kan Van den Brandt de drie blauwe zetels inruilen voor die van CD&V en burgerbeweging Agora.

Groen zegt daar voorlopig niet op aan te sturen, maar de deur wordt ook niet helemaal gesloten. Lees: Open VLD moet zijn plaats kennen.

Majorité-FGBT

Zal Onkelinx toehappen? Haar keuze is van groot belang, zeker als de Franstalige partijen afspiegelingscoalities in alle regeringen wensen. Ter herinnering: PS en MR halen samen een ruime meerderheid in het Waals Parlement en in het parlement van de Waalse gemeenschap, dat gevormd wordt door de uitslagen van Brussel en Wallonië samen. Ook in de Kamer kunnen de twee een ruime meerderheid in hun taalgroep op de been brengen.

Tussen haakjes: de op voorhand gedoodverfde Brusselse coalitie tussen PS, Ecolo en Défi haalt wel een meerderheid in de Brusselse gewestregering, maar niét in het parlement van de Waalse gemeenschap (de zogenaamde federatie Wallonië-Brussel). Niet voor niets verzuchtte voorzitter Olivier Maingain maandag dat symmetrische coalities ‘voorbijgestreefd’ zijn.

Maingain doelde in de eerste plaats op die tussen de Nederlandstalige en de Franstalige tak van de Brusselse regering. Maar zijn redenering kan evengoed opgaan voor die tussen Brussel en de Franse gemeenschap. Wellicht ziet hij de bui al hangen.

We willen niet de indruk geven dat we geen rekening houden met het federale niveau, maar omgekeerd moeten de gewesten wel de pijlers kunnen zijn waar de burger op steunt.

Laurette Onkelinx (PS)

In ieder geval hebben de troepen van premier Charles Michel (MR) er zin in. Zo toonde ontslagnemend Waals minister van Economie Pierre-Yves Jeholet (MR) zich op de Franstalige nieuwszender LN24 op dinsdag plots poeslief voor zowel PS als Ecolo. De zeer bitse toon tussen MR en Ecolo tijdens de campagne minimaliseert hij als zijnde verkiezingsretoriek.

En ook in alle off the record gesprekken met de Franstalige pers weerklinkt er een hoopvolle MR. Enkel een zogenaamde ‘majorité-FGBT’, genoemd naar de droomcoalitie van de machtige socialistische vakbond bestaande uit PS, Ecolo en PTB, doet sommigen nog beven.

Dat verbond lijkt echter quasi onhaalbaar, temeer omdat zo’n coalitie politieke fictie is op federaal niveau, nadat Open VLD en CD&V de marxisten 100 procent hebben uitgesloten. PS-voorzitter Elio Di Rupo zou er sowieso niet van willen weten. Al wil zijn partijgenote Onkelinx dat zeker niet gezegd hebben. ‘We willen niet de indruk geven dat we geen rekening houden met het federale niveau, maar omgekeerd moeten de gewesten wel de pijlers kunnen zijn waar de burger op steunt’, zei ze dinsdag.

De surplace gaat dus voort. De kans is reëel dat de eindspurt in Brussel wordt ingezet nadat de federale informateurs Didier Reynders (MR) en Johan Vande Lanotte (SP.A) hun eerste verslag overbrengen aan koning Filip op donderdag. Heel het land zal meekijken.

Maxime Prévot (CDH) en Laurette Onkelinx (PS) op 4 juni 2019.
Maxime Prévot (CDH) en Laurette Onkelinx (PS) op 4 juni 2019.© Belga

Partner Content