‘Subsidieer de treinreiziger’ (Herman De Croo)

Oud-minister van Verkeerswezen Herman De Croo (Open VLD) verrast met een voorstel over transportcheques.

De drieledige structuur van de Belgische spoorwegen – de NMBS Holding, infrastructuurbeheerder Infrabel en vervoersmaatschappij NMBS – is uitgeleefd. Daarom wil de regering-Di Rupo ze vereenvoudigen op basis van een rapport van het Rekenhof. Dat moet ook een inzicht verschaffen in een kluwen van tientallen filialen en nevenbedrijven rond de drie spoorvennootschappen. Op de geldstromen daartussen heeft nu alleen een selecte groep van topmensen bij het spoor nog een zicht.

Herman De Croo, die als oud-minister van Verkeerswezen (1981-1988) een speciale band met het spoor heeft, geeft alvast drie tips: houd het simpel, maak meer privé-inbreng mogelijk en reken de treingebruikers de kostprijs aan.

In 2004, onder Verhofstadt II, is de groep opsplitst in drie bedrijven. Was dat een vergissing?

De Croo: Ja. Zoals in vele andere landen, was beter gekozen geweest voor een tweeledige structuur, met enerzijds het infrastructuurbeheer en anderzijds de vervoersexploitatie. De installatie van een drievuldigheid is een toegeving geweest aan de socialisten en de vakbonden. Die vreesden voor een opdeling van het personeel over verschillende werkgevers en hielden vast aan één statuut voor alle spoormensen. Daarom zijn ze voornamelijk bij de NMBS Holding ondergebracht.

Rond de drie bedrijven van de spoorgroep is ook een haast ondoorzichtig web van filialen ontstaan.

De Croo: Wie de schema’s in de jaarrekeningen bekijkt, kan niet anders dan verbaasd zijn over de ingewikkelde dochter- en kleindochterpolitiek van de drie bedrijven. Voor een aantal spooractiviteiten is filialisering aangewezen, maar of dat op zo’n grote schaal moet gebeuren? De vetste dochterondernemingen hangen vast aan NMBS Holding, omdat daar het grootste deel van het geld zit. Probeert men door de verzelfstandiging van sommige activiteiten, bijvoorbeeld de valorisatie van vastgoed, de Europese concurrentieregels te omzeilen en opdrachten intern te houden? Is het kruisbeheer in al die filialen bedoeld om lucratieve functies te creëren?

Via de raden van bestuur van de drie bedrijven en de aanstelling van het management blijft de politiek controle houden over de spoorgroep. Is dat nog van deze tijd?

De Croo: Dat de politiek het spoor in handen wil houden, heeft te maken met de oude opvatting dat collectief vervoer ook openbaar vervoer moet zijn. Ik ben niet tegen gemeenschappelijk vervoer, maar dat moet niet per se een publiek en zwaar gesubsidieerd verhaal zijn. In Vlaanderen dekt De Lijn slechts 15 procent van de kosten met eigen inkomsten. Bij de NMBS zal dat ongeveer een vijfde zijn. Mijn alternatief: reken de kostprijs aan. Die zal minstens drie keer hoger zijn dan de doorsnee tarieven vandaag, maar dat kan worden opgevangen met een systeem van transportcheques voor bijvoorbeeld studenten, werkzoekenden en mensen met een lager inkomen. In plaats van de spooronderneming jaarlijks 3 miljard toe te stoppen, zeg ik dus: subsidieer de treinreiziger. (PAM)

Deze week in Knack: een uitvoerig dossier over de NMBS.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content