Overal waar je komt, hoor je vaders en moeders klagen over de vermeende smartphoneverslaving van hun puber. ‘Meestal is dat totaal overtrokken’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman. ‘Het beste wat ouders kunnen doen, is duidelijke afspraken maken en verder niet te veel zeuren.’
‘Ik begrijp echt niet waarom je die rottelefoon geen vijf minuten kunt missen’, zegt ze klaaglijk. Iedereen die bij de kassa staat aan te schuiven, kan haar horen – en dat was wellicht precies de bedoeling. Haar dochter, een meisje van een jaar of vijftien met lange blonde haren, blijft op haar iPhone tikken. Steeds nijdiger, zo lijkt het wel. Als haar moeder blijft aandringen, kijkt ze heel even op. ‘Eef vraagt wat we precies moeten kennen voor Frans’, legt ze uit. ‘Dan heb ik toch geen andere keuze dan te antwoorden?’ De moeder zucht hoorbaar, de dochter rolt demonstratief met haar ogen en stort zich dan weer op haar telefoon.
Stop toch met zeuren over tieners en hun smartphone
Niets waar ouders zich zo aan ergeren als aan tieners die vergroeid lijken te zijn met hun smartphone, tablet of notebook. Niets wat tieners zo irriteert dan ouders die daar de hele tijd afgezaagde opmerkingen over maken. Nochtans doen we dat met de allerbeste bedoelingen. Verantwoordelijke ouders als we zijn, willen we vermijden dat onze kinderen hun ogen in de vernieling kijken. We stimuleren hen ook om in de échte wereld te leven en zoveel mogelijk contact te hebben met mensen van vlees en bloed. Bovendien zien we graag dat ze boeken lezen, door kranten bladeren en naar het journaal kijken zonder één oog op een ander scherm gericht te houden. Kortom: we willen dat ze net leven zoals wij twintig of dertig jaar geleden deden.
Destijds wilden mijn ouders ook van alles. Dat ik buiten speelde in plaats van me de hele tijd op mijn kamer te verschansen om een boek te lezen of platen te draaien. Zeker als het prachtig weer was. Dat ik iets ondernam in plaats van uren voor de televisie te zitten om alle videobanden die ik had volgestouwd met concerten (Live Aid! Nelson Mandela Tribute!) en muziekprogramma’s (Countdown! Toppop!) uit te kijken. En wist ik wel hoeveel die ellenlange telefoongesprekken met mijn vriendinnen kostten? Had ik op school niet genoeg tijd gehad om met hen te praten? En vooral: had ik dan geen huiswerk?
Ondanks al dat bellen en televisiekijken ben ik er op de een of andere manier toch in geslaagd om aan een diploma en een min of meer fatsoenlijke job te raken. Er is dan ook geen enkele reden om aan te nemen dat de huidige generatie tieners daar niet in zou slagen.
Het is heus niet zo dat al die schermen hun wereld kleiner maken. Integendeel. Op sociale media komen ze in contact met meningen en onderwerpen die hen totaal vreemd zijn en waar ze uit zichzelf nooit iets over zouden opzoeken. Tussen al hun digitale contacten zitten natuurlijk veel nepvrienden, maar daar staat tegenover dat ze uit een veel grotere vriendenvijver vissen dan de generaties voor hen. Leeftijdgenoten die ze anders nooit zouden tegenkomen, leren ze nu kennen louter en alleen doordat ze op sociale media een honderdtal gemeenschappelijke vrienden hebben. Soms is dat wel degelijk een aanwijzing dat ze heel wat gemeen hebben en groeit daar een levensechte vriendschap uit. Ongetwijfeld zitten er soms ook foute vrienden tussen, die hen op ongelukkige ideeën brengen, maar die komen ze in het jeugdhuis ook wel eens tegen.
Houdt al die digitale bedrijvigheid scholieren dan niet van het schoolwerk? Vast wel. Net zoals elke generatie zich makkelijk van schoolwerk heeft laten afleiden. Aan de andere kant kunnen de tieners van vandaag elkaar daar met één muisklik over consulteren in klaschatgroepen die ze zelf opzetten. Moeten we ook de Latijnse woorden op de achterkant van het blad kennen? Is er iemand die iets snapt van die geschiedenisopdracht? Mogen we morgen onze atlas gebruiken bij die toets? Op dezelfde manier becommentariëren ze live televisieprogramma’s, van Tempation Island tot Blind Getrouwd. Net zoals wij vroeger op het schoolplein deden, zij het een dag later.
Ik geloof dus niet dat tieners vandaag zoveel asocialer of wereldvreemder zijn dan de generaties voor hen. Natuurlijk moeten ouders ingrijpen als jongeren geen vrienden van vlees en bloed meer blijken te hebben, uitgeput raken van het nachtelijke chatten, elkaar online koeioneren of nooit meer een gedrukte letter lezen. Maar dat zijn uitzonderingen. In de meeste gevallen is er geen enkele reden om zo hysterisch te doen over hun verknochtheid aan kleine en grote schermen. Gewoon een paar duidelijke regels afspreken (niet aan tafel, niet na bedtijd, niet in de klas en vooral niet als ik tegen je praat) en verder niet meer zeuren. Of nog beter: af en toe hun advies vragen. Daar vaart je eigen digitale leven alleen maar wel bij.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
