‘Statiegeld hoeft geen aanslag op uw portemonnee te zijn’

© BelgaImage

Het systeem van statiegeld voor plastic flessen en blikjes moet vooral makkelijk zijn voor de consument, vindt Rob Buurman van Recycling Netwerk. ‘In Duitsland wordt al tot 98 procent ingezameld: een succesverhaal.’

Zouden we niet beter meer aandacht hebben voor glas, in plaats van over statiegeld voor plastic flessen en blikjes te discussiëren? (Suzy Van der Taelen, Tielt)

Rob Buurman: Mocht plastic op precies dezelfde manier worden behandeld als glas, dan zou plastic beter scoren. Het is namelijk veel lichter, waardoor het minder energie kost om te transporteren en te verwerken. Maar in de praktijk zit het enigszins anders. Plastic flessen komen veel vaker in het milieu terecht dan glazen varianten en richten daar veel schade aan. Net daarom is statiegeld zo’n goede oplossing: mensen zullen minder geneigd zijn om plastic weg te gooien als ze er geld voor krijgen. En dan is er nog de kwestie van hervullen. Hervulbare flessen zijn altijd de meest duurzame optie. Nu gebeurt dat enkel met (een deel van) de glazen flessen, maar dat zou net zo goed met PET-flessen kunnen. In Nederland gebeurde dat tot 2006, maar toen hielden de producenten ermee op. Hervullen kost nu eenmaal geld en energie, en als niemand je ertoe verplicht (of extra voordelen geeft), zal het niet snel gebeuren.

In Duitsland betaalt de consument 25 cent statiegeld op flessen en blikjes en wordt 96 tot 98 procent ingezameld

Kan het niet eenvoudiger? Je stopt alle plastic verpakkingen in een zak, brengt die naar een recyclagepark, int je premie en klaar. Het sorteren kan door gespecialiseerde bedrijven gebeuren, die laaggeschoolden werk zullen verschaffen. (Georges Jorge, Zaventem)

Buurman: Alle plastic in één zak gooien zou moeilijk zijn, omdat je alles per stuk moet (laten) tellen om statiegeld te krijgen. Bovendien zit een bezoekje aan het recyclagepark bij veel mensen nog niet in hun vaste routine. We moeten het de consument zo makkelijk mogelijk maken. Mensen gaan gemiddeld drie keer per week naar een supermarkt, dus is het handig om daar je plastic flessen en blikjes te kunnen inleveren. Al zijn inleverpunten in een treinstation, winkelcentrum of containerpark zeker een goed idee.

Hoe werkt het veelbesproken ‘Noorse model’ nu precies? (Luc Sanspoux, Berchem)

Buurman: In Noorwegen heeft de overheid besloten om producenten en distributeurs zeer hoog te belasten op plastic flessen en blikjes. Die belasting kan oplopen tot 65 cent per blik. Maar hoe meer er wordt ingezameld en gerecycleerd, hoe lager de belasting. Die kan dalen tot 11 cent per stuk. De producenten en supermarkten konden zelf kiezen hoe ze het zouden aanpakken, en kozen voor een systeem van statiegeld. Intussen zamelen ze al 88 procent van de flessen en blikjes in, waardoor ze weinig belastingen betalen. Maar Duitsland bewijst dat het nog beter kan: daar betaalt de consument 25 cent statiegeld op flessen en blikjes (tegenover 10 cent in Noorwegen) en wordt 96 tot 98 procent ingezameld.

Zal de consument opdraaien voor alle kosten van het inzamelen? (José Willaert, Mariakerke)

Buurman: Statiegeld hoeft geen aanslag op uw portemonnee te zijn. Ook dat bewijst Noorwegen. Daar is één centrale organisatie die het statiegeld beheert. Omdat vooral winkels en supermarkten hoge kosten hebben, zoals de aanschaf van sorteerautomaten, krijgen zij van die organisatie een vergoeding. Die wordt deels geïnd bij de producenten, die 0,5 cent per blikje en 1,5 cent per flesje betalen, maar er zijn ook inkomsten van recyclage en van niet-geïnd statiegeld. De producenten zouden hun vergoeding eventueel kunnen doorberekenen aan de consument, maar die bespaart wél op blauwe zakken en restafval.

VRAAG VAN DE WEEK

Zou een winkelketen enkel de petflessen uit eigen verkoop moeten terugnemen? En aan welke eisen moeten in te leveren flessen en blikjes voldoen? (Lut Caekebeke, Oosterzele)

Buurman: In het buitenland is geëxperimenteerd met winkels die enkel hun eigen flessen terugnamen, maar dat liep niet goed. Het is vooral zeer onhandig voor de consument. Die wil bij ieder inzamelpunt zijn flessen en blikjes kunnen inleveren en statiegeld krijgen. In Duitsland is dat wettelijk zo geregeld: als een winkel plastic flessen en blikjes verkoopt, moet die ze ook kunnen terugnemen. En wat betreft de eisen: die liggen niet zo hoog. Blikken mogen gerust wat deukjes bevatten, maar ze mogen niet platgedrukt zijn. En flessen kunnen ook zonder dop ingeleverd worden. Eén ding is cruciaal: de machine moet het etiket kunnen scannen.

Partner Content