Staken de christelijke en liberale vakbonden mee ten voordele van de socialistische oppositie en de PVDA?

De socialistische overheidsvakbond roept op tot staking, ACOD Spoor doet alvast mee. Premier Michel spreekt van een ‘politieke staking’ maar zijn regering laat na om na te denken over de rol van de overheid.

Het politieke jaar moest nog op gang komen of de socialistische spoorbond kondigde al een 24-urenstaking aan voor 10 oktober. Ze is de ‘afbraakpolitiek’ van de regering beu, zo luidt het in een mededeling. Ook bij Bpost wil men dan staken. Daarmee sluiten beide overheidsbedrijven zich aan bij de actiedag die de socialistische centrale dan houdt uit protest tegen ‘de aanslag die de regering pleegt op de publieke sector’. Of de christelijke vakbond ACV en de liberale VSOA volgen, vernemen we normaal gezien deze week.

Toch is de onvrede bij de bonden over het beleid van de centrumrechtse regering-Michel algemeen. Het Zomerakkoord geeft nieuwe aanzetten voor langer en flexibeler werken, er zal gesnoeid worden in de vaste benoemingen en beknibbeld worden op de ambtenarenpensioenen. Zaken waarvoor alle vakbonden op hun achterste poten staan. Daarbij komt dat de regering aankondigde dat ze bekijkt welke overheidsparticipaties ze kan privatiseren. Dat minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) daarbij ook de NMBS noemde, was ‘de druppel te veel in de emmer der provocaties’. Voorzitter van het Vlaamse ACOD Spoor, Ludo Sempels, zei dat ‘de regering ermee moet ophouden ons te jennen en te provoceren’.

Bij de spoorbonden is het ongenoegen over de invoering van een ‘gegarandeerde dienst’, die de regering in mei goedkeurde, nog niet weggeëbd. Dat is lang geen ‘minimale dienstverlening’ waarvan ooit sprake was en waarbij een aantal treinen zeker zou rijden. In het huidige wetsontwerp bepalen de werkwilligen op welke assen hoeveel treinen uitrijden. Omdat de Raad van State daar enkele bedenkingen bij heeft, kan de ‘gegarandeerde dienst’ op 10 oktober nog niet worden toegepast.

Dat de socialistische vakbond 10 oktober uitkoos als actiedag is niet toevallig. Op de tweede dinsdag van oktober houdt de premier traditioneel zijn State of the Union, dan legt hij zijn beleidsverklaring af in de Kamer. ‘Ik kan dus niet anders dan concluderen dat het om een politieke staking gaat’, reageerde premier Charles Michel (MR). ‘Dit gaat niet om de belangen van de werknemers, maar over een gevecht tegen een regering die democratisch is verkozen.’ In die zin is het natuurlijk extra uitkijken of de christelijke en liberale vakbonden zich die dag aansluiten bij hun rode kameraden: gaan zij mee staken ten voordele van de socialistische oppositie en de PVDA?

Als het over de NMBS gaat, blijven de cijfers ontnuchteren. Professor Herman Matthijs (UGent en VUB) presenteerde ze vorige week nog eens op knack.be: voor Infrabel, verantwoordelijk voor de infrastructuur, en de NMBS-groep, dat voor het binnenlands vervoer instaat, wordt er in de aangepaste federale begroting 2017 een bedrag van bijna 2,9 miljard euro vrijgemaakt. ‘Dit bedrag van zowat drie miljard is al jaren de staatscontributie aan de verlieslatende spoorwegen’, schrijft Matthijs. ‘Naast deze hoge budgettaire kostprijs zijn er nog de schulden, die op ongeveer 6,5 miljard euro staan en dan heeft de staat enige jaren geleden tijdens de paarse coalitie al eens zeven miljard schuld overgenomen. Bovendien heeft men toen ook de verlieslatende pensioenkas overgenomen.’ Want bij alle stennis die de spoorvakbonden nu maken, mag niet vergeten worden dat de regering-Michel geen spoor van oplossing bracht voor de rampzalige financiële situatie bij de NMBS en haar dito dienstverlening. Bij onze spoorwegen blijft dagelijks nog altijd meer geld wegstromen dan dat er binnenkomt, ondanks de bijna 3 miljard overheidssubsidies. En dat terwijl de stiptheid nog steeds te wensen overlaat, ondanks de langere reistijden.

Ook over de rol die de overheid in onze samenleving moet spelen, heeft de regering-Michel nog niet grondig nagedacht. Nochtans moet daar dringend werk van worden gemaakt, ‘niet om de overheid kleiner of zwakker te maken en de markt groter en sterker, maar wel om de overheid in staat te stellen haar nieuwe uitdagingen aan te pakken’, zoals professor Herman Daems onlangs schreef. De voorzitter van de KU Leuven vat die uitdagingen samen als de vijf v’s: vergrijzing, vergroening, verarming, verkleuring en veiligheid. Alleen een fitte overheid kan die nieuwe maatschappelijke uitdagingen opnemen, en onze overheid is niet fit, eerder uitgeput. De toestand bij het spoor is er een illustratie van. Premier Michel mag dan beweren dat ‘geen enkele regering in de voorbije 25 jaar meer heeft gerealiseerd’, op dit cruciale vlak heeft ze niets gedaan.