Staatssecretaris Elke Sleurs (N-VA): ‘De stijl van Theo Francken is niet de mijne’

Staatssecretaris Elke Sleurs (N-VA) heeft met een portefeuille vol sociale bevoegdheden een grote uitdaging in tijden van besparingen en harde oppositie. ‘Wij willen niemand in armoede storten, hè.’

Staatssecretaris Elke Sleurs (N-VA) heeft in haar portefeuille met Armoedebestrijding, Gelijke Kansen, Personen met een beperkingen Bestrijding van de fiscale fraude vooral sociale bevoegdheden. Zij zal voor de regering en voor haar partij dus een sociale toets moeten leggen. En dat in een klimaat waarin die regering en die partij hard worden aangepakt op de sociale flank.

Amper 4 van de 18 regeringsleden zijn vrouwen. Jammer, toch?

(knikt) De regering blinkt niet uit in gendergelijkheid. Ik heb dat van in het begin aangekaart. Dat is niet correct. Ook binnen de partij is dat besproken. Er is beslist daar in de toekomst meer rekening mee te houden.

CD&V-parlementslid Els Van Hoof wil in de grondwet laten inschrijven dat een federale regering minstens 40 procent vrouwen moet tellen. Vindt zij in u een medestander?

Nee, ik ben niet zo voor quota. Ik ben meer voor streefcijfers. Dat staat ook zo in het regeerakkoord. We behouden de bestaande quota, maar voeren geen nieuwe in. Neem die 40 procent. Wat als je het quotum niet bereikt? Je kan toch niemand dwingen minister te worden? Ik wil vrouwen wel stimuleren de stap te zetten naar de politiek en in de politiek te blijven.

Vandaag haken vrouwen sneller af dan mannen. Ik vind dat jammer. Dat zal wel een verschil in mentaliteit zijn. Vrouw en hebben meer de reflex het totaalplaatje te bekijken, hun gezin bijvoorbeeld.

Hebt u lang getwijfeld toen de vraag kwam om staatssecretaris te worden?

Nee, veel tijd om na te denken was er niet (lacht). De voorzitter vroeg het mij woensdagnacht, vlak na het afronden van de onderhandelingen, en donderdag was er al het partijcongres. Ik was wel verrast door de vraag.

Al ben ik ook geen nieuwkomer. Ik had mij al vele jaren voor de partij ingezet als vrijwilliger vooraleer ik senator werd. Twee jaar geleden heb ik ook afscheid genomen van het UZ in Gent (waar Sleurs als gynaecologe werkte, red) om mij volledig toe te leggen op de politiek. Díe moeilijke keuze moest ik niet meer maken. Het thuisfront? Mijn ouders, die bij mij inwonen, zijn heel enthousiast. Ik besef wel dat deze job intensiever wordt dan mijn vorige jobs. Je hebt minder controle op wat er rond jou

gebeurt. Maar ik ga de uitdaging graag aan. Ik wil mij in 2019 presenteren aan de kiezer met mijn verwezenlijkingen.

Iemand uit de sociale sector wordt niet meteen gelinkt aan N-VA.

(lacht) Dat hoor ik vaak. N-VA, en vroeger de Volksunie, is nochtans dé gemeenschapsvormende partij. Dat heeft mijn keuze bepaald. Ik geloof dat je alleen vanuit je eigen cultuur een gemeenschap kan versterken, weliswaar met een open geest voor invloeden van andere culturen. Ik geloof ook in het confederale model als beste oplossing voor dit land. Waarom stoppen wij zoveel energie in het tegengaan van de verschillen tussen de gemeenschappen? De Franstalige en de Vlaamse gemeenschap zien nu eenmaal andere oplossingen voor de problemen die er zijn. Wel, laat ze die toch elk op hun manier uitwerken.

Als federaal staatssecretaris zit u wel in een positie dat u de gemeenschappen moetverzoenen.

Dat wil ik ook doen. Maar ik ga mijn idealen niet verloochenen. Ik ben een NVA’er en ik geloof in meer autonomie voor de regio’s.

Als deze regering slaagt, bewijst uw partij mee dat België wel degelijk werkt. Dat is toch een moeilijke spreidstand?

Dat klopt. Dat ga ik niet ontkennen. Maar ik heb deze taak op mij genomen en ik zal die naar behoren uitvoeren.

U blijft als één van de weinige NVA-excellenties uit het vizier van de furieuze, voornamelijk Franstalige oppositie. Hoe verklaart u dat?

Dat zal wel te maken hebben met mijn aanpak toen ik voorzitter was van de senaatscommissie Sociale Aangelegenheden. Ik heb toen nauwe contacten gelegd over de partij-en taalgrenzen heen, zelfs met iemand als Laurette Onkelinx (PS). Ik ben altijd op zoek gegaan naar een consensus.

Schrikt u van de oppositie tegen uw partij?

Het gaat hard. Ik betreur dat. In een democratie moet het spel tussen oppositie en meerderheid natuurlijk zijn gang kunnen gaan. Maar nu wordt er weinig ruimte gelaten voor inhoudelijke dialoog. Terwijl ik echt geloof in het project van deze regering.

Wij willen niemand in armoede storten, hè. Wij besparen nu om op termijn de welvaart weer te verhogen. We moeten natuurlijk opboksen tegen een negatieve perceptie die dag na dag gevoed wordt, en dat is niet eenvoudig.

Vindt u uitspraken zoals die van uw partijgenoot Theo Francken over de economische meerwaarde van Marokkanen niet op of over het randje?

(ongemakkelijk) Euh, je kan op een andere manier communiceren. De stijl van Theo is niet de mijne. Die uitspraak dateert wel van jaren geleden. Je moet die in zijn context zien. Ik vind ook dat je in de politiek moet oordelen op het beleid, niet op de persoon. Ik weet wel zeker dat Theo geen racist is. Racisten horen niet thuis in onze partij.

Dat Francken het asieldossier van Abou Jahjah op straat gooit, kan toch niet? Dat moet u als arts beter dan wie ook weten.

Een persoonlijk dossier mag je nooit vrijgeven. Ik heb hem dat ook gezegd. Het is niet omdat iemand van mijn partij is, dat ik mijn gedacht niet zeg.

Armoedebestrijding is uw belangrijkste bevoegdheid. Meer dan 15 procent van de Belgen leeft onder de armoedegrens. Hoe gaat u dat cijfer naar beneden krijgen?

Eerst en vooral: ik kan dat niet alleen. Dat is een taak van de hele regering. Het is mijn prioriteit om alle minimumuitkeringen op te trekken tot de Europese armoedegrens. Dat wordt niet gemakkelijk. Ik wil ook geen valse beloftes maken. We gaan dat geleidelijk doen. Maar het is wel mijn ambitie dat deze legislatuur te realiseren.

Waar zal u de middelen halen?

De structurele hervormingen van de regering zijn erop gericht de welvaart te verhogen. Als dat lukt, zullen er meer middelen voorhanden zijn. Dan is het aan mij om op tafel te kloppen en voor mijn bevoegdheden te strijden.

Volgens specialisten staat u voor een groot probleem. Als de minimumuitkeringenopgetrokken worden, zullen die hoger liggen dan sommige minimumlonen. Dat kan toch niet?

(aarzelend) Het is een en-en-verhaal. We gaan het volledige arbeidsstelsel moeten herbekijken: de werkloosheidsval, de minimumlonen ook. Allemaal in het kader van een rechtvaardige herverdeling. Ik hoop dat we die kans krijgen.

Met andere woorden, de minimumuitkeringen optrekken is makkelijker gezegd vóór de verkiezingen dan nadien.

Nee, toch niet. Wij zeggen het ook na de verkiezingen. De voorbije 25jaar hebben de partijen die nu luid roepen vanuit de oppositie, dat niet kunnen realiseren. Het is mijn ambitie dat wél te doen. Maar men moet ons wel de tijd gunnen. Ik hoop dat de burgers dat inzien. Ik geloof in het domino-effect: de ene maatregel zal de andere teweegbrengen.

Als u erin slaagt de armoedecijfers terug te dringen, dan bewijst u dat deze regering wel degelijk sociaal is. U staat voor een delicate opdracht.

Dat klopt. En ik besef ook dat de kiezer mij erop zal afrekenen als het niet lukt. Maar ik ben ook afhankelijk van externe factoren, migratie bijvoorbeeld. Ik zal armoede de wereld niet uithelpen. Ik wil realistisch zijn.

Moet er op federaal niveau geen armoedetoets ingevoerd worden, naar Vlaams voorbeeld, om elke maatregel te controleren op ongewenste neveneffecten?

Dat ga ik zeker doen. Al weet ik niet of het zo moet noemen. Het is belangrijk dat elke maatregel onder de loep genomen wordt. Ik ga elke minister aan de oren trekken. Ik zie dat als één van mijn belangrijkste taken. Ik heb mijn medewerkers dat ook duidelijk gemaakt. Er komen trouwens al sociale correcties op bijvoorbeeld de indexsprong.

U bent ook bevoegd voor Fiscale Fraudebestrijding. Of Fraudefacilitering, zoals de oppositie het noemt. In de begroting wordt amper 75 miljoen euro ingeschreven.

Laat me duidelijk zijn: ik ga fiscale fraude wel aanpakken. Fraude is een ondermijning van ons systeem, dat mag niet toegestaan worden.

Nu, ik ga niet met cijfers goochelen zoals John Crombez (van de sp.a, haar voorganger,red) doet. Ik kleef er liever een realistisch getal op.

Maar ik hoop dat ik de schatkist meer geld kan geven.

(De Zondag/Paul Cobbaert)