Sociale woningen voor rijken

62.000 Vlamingen wachten op een sociale woning. Maar horen zij daar wel allemaal thuis? Mercedes Van Volcem (Open VLD): ‘Als we de 10 procent hoogste inkomens laten vertrekken, komen er in één klap 14.000 sociale woningen vrij.’

Doordat de huishoudens kleiner worden, zijn er meer woningen nodig en groeien de wachtlijsten vanzelf aan. Daarnaast zorgt ook de stijgende armoede voor een toestroom van kandidaat-huurders. En door de stijgende noden in alle domeinen van de welzijnssector melden er zich ook steeds meer kandidaat-huurders die onder meer uit de psychiatrie, de gehandicaptenzorg en de bijzondere jeugdzorg komen.

Eens op een wachtlijst kan het nog jaren duren voor iemand daadwerkelijk een huis toegewezen krijgt. Dus is iedereen het erover eens dat de wachtlijsten tot aanvaardbare proporties moeten worden herleid. Terwijl de Vlaamse regeringspartijen SP.A en CD&V zweren bij de versnelde bouw van nieuwe sociale woningen, stelt Mercedes Van Volcem (Open VLD) vanuit de oppositie voor om te wieden in het huurdersbestand: wie na verloop van tijd meer gaat verdienen, moet eruit.

Levenslang
Vandaag mag een huurder zijn levenlang in een sociale woning blijven. En de meesten doen dat ook. Zelfs als ze een royale erfenis krijgen of de Euro Millions winnen. Zo zijn er mensen die in een sociale woning wonen maar ondertussen wel hun ouderlijke huis verhuren.

Op het moment dat een kandidaat-huurder zich op een wachtlijst inschrijft, mag hij geen eigen huis hebben. Behalve als hij ouder is dan 55 jaar dan. ‘Een 55-plusser mag wel een eigendom hebben op voorwaarde dat hij het binnen het jaar na de toewijzing van een sociale woning verkoopt’, zegt Hans Heyse van de Gentse huisvestingsmaatschappij Volkshaard. ‘Daardoor komen er ook zoveel senioren in aanmerking voor een sociale woning. Ze verkopen dan hun eigen huis, zetten het geld op een spaarrekening en betalen ondertussen maar 200 euro huur omdat ze een klein pensioen hebben. Dat is echt een hiaat in de wet.’

Ook als het inkomen van een huurder stijgt, mag hij gewoon blijven. Vandaag heeft een vierde van de sociale huurders een inkomen dat hoger is dan de maximumgrens bij toewijzing. Zij betalen dan wel huurgeld dat dicht in de buurt komt van de marktprijs. ‘Maar wie wordt daar beter van? De sociale huisvestingsmaatschappijen natuurlijk’, aldus Van Volcem. ‘Het is logisch dat zij zoveel mogelijk van die betere huurders in hun huizen willen, want daar worden ze zelf alleen maar rijker van. En ondertussen blijven er duizenden mensen die echt nergens anders terechtkunnen op de wachtlijst staan.’

Getto’s

Daarom ziet Van Volcem die betere verdieners liever vertrekken. ‘Ik pleit voor de invoering van tijdelijke contracten voor nieuwe sociale huurders’, zegt ze. ‘Om de drie jaar moet worden onderzocht of ze nog wel aan het inkomenscriterium voldoen om in een sociale woning te mogen wonen. Is dat niet zo, dan moeten ze met behulp van sociale leningen iets op de private markt zoeken. Als we de 10 procent hoogste inkomens op die manier laten vertrekken, komen er in één klap 14.000 sociale woningen vrij.’

Vlaams minister van Wonen Freya Van den Bossche (SP.A) voelt er niets voor om de betere huurders in de richting van de private markt te duwen. ‘Om te beginnen is het niet omdat ze een iets hoger inkomen hebben dan de gemiddelde sociale huurder dat ze sterk genoeg zijn om op de private markt aan de bak te komen’, zegt ze. ‘Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat er in sociale wijken ook mensen wonen die een job en ambities hebben. Anders neem je alle toekomstperspectief weg en riskeer je getto’s te creëren.’

Van den Bossche overweegt zelfs om de inkomensgrens in de toekomst nog op te trekken. ‘We zouden die grens bijvoorbeeld kunnen verhogen en gemeenten of regio’s waar er voldoende sociale woningen zijn of waar er een grote inhaalbeweging op stapel staat’, zegt ze. (APE)