Annelies Verbeke doorbreekt de eenzaamheid van het schrijven geregeld door lezingen te geven of, zoals nu met Wunderbaum, theater te maken. Het resultaat heet Daar gaan we weer.
En de ondertitel luidt: White Male Privilege.
Annelies Verbeke: Dat was eerst de hoofdtitel. Maar wie zo’n titel leest, denkt vlug: ‘Daar gaan we weer.’ En dus heb ik díé gedachte tot titel gepromoveerd. In de uitspraak ‘daar gaan we weer’ zit ook lichtheid en humor: dat zoek ik in alles wat ik schrijf.
Het Vlaams-Nederlandse collectief Wunderbaum had me gevraagd om een stuk te schrijven over wat de Surinaams-Nederlandse antropologe Gloria Wekker in het boek White Innoncence, over de paradoxen van kolonialisme en ras, het ‘valse gevoel van witte onschuld’ noemt. Ter voorbereiding zijn we naar ‘Trump-staat’ North Carolina gereisd en heb ik de acteurs Wine Dierickx, Matijs Jansen en Maartje Remmers gevraagd om veertig vragen schriftelijk te beantwoorden. De belangrijkste was: ‘Wanneer ben je voor het eerst in contact gekomen met iemand met andere roots?’
Ook binnen de literaire wereld zijn er die denken dat er een ‘oorlog tegen witte mannen’ aan de gang is
Wanneer was dat moment er voor u?
Verbeke: Tot mijn elfde heb ik in Londerzeel gewoond: in die tijd bleef mijn contact met andere culturen beperkt tot de adoptiekinderen in het dorp. Daarna kwam ik in een Brusselse school terecht, en sindsdien ben ik omringd door diversiteit én de weerstand daartegen. Ik ervoer seksisme: ook binnen de literaire wereld zijn er die denken dat er een ‘oorlog tegen witte mannen’ aan de gang is, nu ook andere mensen aan bod komen. En ik zag van dichtbij wat racisme is, ook omdat mijn vriend Senegalese roots heeft.
Vanuit al die ervaringen heb ik een stuk geschreven over drie redacteurs – bijna-veertigers – van een links-liberaal tijdschrift, genre The New Yorker. Ze vergaderen over een cover die een rel veroorzaakte. Ze wilden voor Black Achievement Month uitpakken met een antiracistische cover, maar de buitenwereld vindt die cover net wél racistisch. Eén redacteur erkent de misstap, de anderen niet.
In Daar gaan we weer leg ik de mechanismen bloot die telkens weer spelen bij zulke discussies. Vaak wordt iets bijvoorbeeld verdedigd ‘omdat dat traditie is’. Maar zo is het leven niet! Alles evolueert. We moeten stoppen met elke vorm van onrechtvaardigheid te vergoelijken door te schermen met het verleden.
Wordt het zo niet een wat statisch praatstuk?
Verbeke: Zeker niet. Rail Gourmet – de tekst die ik in 2010 voor Wunderbaum schreef – speelde in een kantoorgebouw vlak bij Station Rotterdam Centraal. Ook Daar gaan we weer speelt op die plek. Het publiek is verdeeld over vier tribunes rond de vloer. Iedereen ziet elkaar en luistert naar elk standpunt: daar is het me om te doen. Het wordt géén moraalstuk, het wordt licht theater over een hete kwestie.
Kunnen we uw tekst nalezen?
Verbeke: Wie nog even geduld oefent, zal dat kunnen, ja. Uitgeverij De Geus geeft dit najaar mijn avondvullende theaterteksten Rail Gourmet, Almschi en Daar gaan we weer samen uit.
En wie meer over het thema van de nieuwe voorstelling wil lezen, raad ik Zwijg, allochtoon! van Rachida Lamrabet aan. Het is schandalig hoe weinig protest haar ontslag als Unia-juriste vorig jaar uitlokte, nadat ze in de kortfilm Deburkanisation het boerkaverbod in vraag had gesteld. Ze werd afgerekend op een fictief werk! Dus: daar gaan we weer. We móéten die hardnekkige mechanismen onder de loep blijven houden.
Daar gaan we weer (White Male Privilege) gaat op woensdag 18 april in première in het Groothandelsgebouw in Rotterdam. Van 29 mei tot 2 juni is de voorstelling te zien op locatie in Antwerpen. Info: monty.be.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
