Hart Boven Hard

‘Schouderklopjes voor discriminatie, stigma’s voor slachtoffers?’

Hart Boven Hard Protestbeweging van burgers en middenveldorganisaties.

‘Keer op keer genoemd worden als een potentiële dief omwille van een deeltje van je identiteit is wel degelijk gewelddadig’, schrijven drie leden van Hart boven Hard over de reactie van het NSZ op de praktijktests in Vlaamse en Brusselse kledingwinkels.

Burgerbeweging Hart boven Hard veroordeelt de reactie van Christine Mattheeuws, voorzitster van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) op het onderzoek van studente Dounia Bourabain dat wijdverspreide discriminatie in de kledingsector blootlegt. ‘Wij vinden het absoluut niet verkeerd als een handelaar met respect en fatsoen mensen van vreemde origine in de gaten houdt. Heel wat handelaars doen dat op een vriendelijke manier,’ stelde mevrouw Mattheeuws. ‘Ze vergoelijkt in één adem discriminatie op basis van etniciteit én gender. Als klap op de vuurpijl geeft ze handelaars een schouderklopje voor het goed opvolgen van racistische richtlijnen’, reageert Hart boven Hard.

Gisteren publiceerde Knack de bevindingen van sociologe Dounia Bourabain (VUB) uit haar onderzoek naar discriminatie in kledingwinkels. Op basis van 602 praktijktesten in 301 winkels concludeert zij in haar masterproef dat personen een verschillende behandeling krijgen op basis van gender en etniciteit. Dounia Bourabain ziet een verklaring in de perceptie van winkelbediendes over personen van vreemde origine. ‘Ze beschouwen die klanten als sociaal en economisch inferieur.’

‘Wij weten van niks’

De studente verwacht dat haar bevindingen de kledingsector zal aanzetten tot actie. De eerste reacties doen vermoeden dat dat niet voor morgen zal zijn. Chiel Sterckx van Mode Unie, de sectororganisatie van zelfstandige modedetailhandels gebaart zich van krommenaas. ‘Er is ons nog nooit gesignaleerd dat discriminatie door winkelbediendes een probleem zou kunnen zijn. Als het toch zo is, betreuren we dat natuurlijk.’

Racial profiling

Christine Mattheeuws, voorzitster van het NSZ, giet dan weer olie op het vuur tijdens een interview op Radio 1. Zij ziet er geen graten in dat handelaars mannen van vreemde origine nauwlettender in de gaten houdt. Beschuldigingen van etnische profilering wuift ze weg. ‘De realiteit is helaas dat veel winkeldiefstallen nog steeds worden gepleegd door rondtrekkende buitenlandse daderbendes,’ stelt ze. Gegoochel met statistieken kan elk standpunt onderbouwen. Zo liet de Nederlandse belangenvereniging voor winkeliers in 2016 optekenen dat vrouwen vaker winkeldiefstal plegen dan mannen. Moeten we nu alle vrouwen meer gaan controleren?

Wie gekwetst is door discriminerende praktijken, krijgt gelukkig een doekje voor het bloeden. ‘Heel wat handelaars doen dat op een vriendelijke manier.’ Wat een opluchting. Een sausje van “fatsoen en respect’ over discriminatie. ‘Voor mij is dat geen andere behandeling. Iedereen die binnenkomt, kan wel degelijk zijn producten aankopen.’ Iedereen is nog steeds gelijk om centjes te laten rollen. De scheve blikken en slechte service krijgt u er gratis bij.

Mattheeuws praat in hetzelfde interview de ongelijke behandeling van mannen en vrouwen goed. Dat mannen vriendelijker en vaker worden begroet, vindt zij doodnormaal. ‘Wij weten allemaal dat het bij mannen, in het algemeen, snel moet gaan in een winkel. Zij worden graag snel aangesproken in tegenstelling tot -vaak– de vrouwen. Daar is niets mis mee.’ Integendeel, volgens mevrouw Mattheeuws getuigt het van goed vakmanschap dat bedienden een betere service bieden aan mannen. ‘Ik maak daarvan dat de verkoper heel goed weet waarmee hij bezig is.’

Taal en macht

Dat een voorzitster van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen anno 2017 stereotypen hanteert om ongelijke behandeling op basis van gender en etniciteit te verdedigen, tart alle verbeelding. Op die manier doet ze nog een schepje bovenop de alledaagse discriminerende praktijken. Taal werkt immers niet enkel descriptief, maar reproduceert en normaliseert ook de ongelijke machtsverhoudingen die Dounia Bourabain blootlegt. Keer op keer genoemd worden als een potentiële dief omwille van een deeltje van je identiteit is wel degelijk gewelddadig. En laat dat nu hetzelfde discours zijn dat de NSZ-voorzitster aanwendt in De Standaard wanneer ze het onderzoek afdoet als gekleurd, louter omwille van de origine van de onderzoekster. ‘Zwijg, allochtoon!’, om het met de titel van Rachida Lamrabets nieuwste boek te zeggen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content