Vrije Tribune

‘Ruim het veld voor minder vakbondsgeweld’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

Wat je als vrij burger niet mag, mag je als vakbond in het kader van een staking ook niet, schrijft denktank Liberales.

In 2015 diende een Waals ziekenhuis klacht in tegen de Waalse socialistische vakbond FGTB wegens onopzettelijke doding van een Deense toeriste. De vrouw kwam als patiënt met een ziekenwagen vast te zitten door een vakbondsactie en overleed later op de intensieve zorgen. Zowel de chirurg als de ziekenhuisdirecteur houden de vakbond verantwoordelijk voor het overlijden omdat zonder wegblokkade het leven van de vrouw waarschijnlijk had kunnen worden gered. De onderzoeksrechter maakte in 2017 het dossier over aan het parket, dat 17 verantwoordelijken voor de rechter wil brengen. Over de zaak is sindsdien niet meer bericht en het is afwachten wat het resultaat van deze rechtsgang zal zijn.

In Antwerpen gaat het sneller, want daar veroordeelde de correctionele rechtbank vorige week een vakbondsman voor het kwaadwillig belemmeren van het verkeer. De feiten dateren van 2016 en speelden zich af tijdens een nationale staking. De veroordeling riep heel wat emoties op en lokte felle politieke reacties uit. SP-A ondervoorzitter, Stephanie Van Houtven sprak op Facebook over het criminaliseren van sociale actie en een gevaarlijk precedent, terwijl het ABVV het op een grove aantasting van het stakingsrecht gooide. Maar kunnen we in een liberale rechtstaat zomaar tolereren dat vakbonden zich systematisch boven de wet stellen en zich het recht op geweld toe-eigenen in naam van sociale rechten? Is het rechtvaardig dat groepen mensen wegblokkades opwerpen, auto’s in brand steken en vitrines vernielen?

Het antwoord op deze vraag is heel duidelijk: nee! Enerzijds omdat dit soort geweld niet billijk is in een regio waar sociale dialoog de dagorde uitmaakt, anderzijds omdat de wet het niet toelaat. Hoewel ons land geen enkele stakingswet opneemt, is België gebonden aan het Europees Sociaal Handvest. Dit mensenrechtenverdrag omvat tal van sociale rechten en vrijheden waaronder huisvesting, gezondheid, onderwijs, sociale bescherming, personenverkeer en arbeid. Het is een krachtig en evenwichtig wapen tegen sociaal onrecht en is in de hele Europese Unie van kracht. Dankzij dit verdrag heeft iedereen in België het recht om het werk neer te leggen wanneer de sociale dialoog niet meer volstaat. Maar het vermeldt ook een verbod daden te stellen die raken aan de rechten en vrijheden van anderen, de openbare orde, de nationale veiligheid, de volksgezondheid of de goede zeden. Kortom, wat je als vrij burger niet mag, mag je als vakbond in het kader van een staking ook niet. Dat er sprake zou zijn van een gevaarlijk precedent is onzin. Het is niet de eerste keer dat er een vakbondsman wordt veroordeeld voor feiten die aan de openbare orde raken. In 2016 veroordeelde de rechtbank nog meerdere vakbondsmensen tot een werkstraf nadat ze in 2014 rel hadden geschopt in de hoofdstad.

De beperkingen van openbare orde doen echter geen afbreuk aan het recht op betogen en manifesteren. Wie wil betogen vraagt dat om veiligheids- en praktische redenen aan en legt alsnog vreedzaam de stad lam. Betogingen worden zelden geweigerd omdat het, net als staken een fundamenteel recht is in de liberale democratie. In tegenstelling tot wat velen ons willen doen geloven, beperkt de democratie zich immers niet tot het stemhokje, maar manifesteert ze zich door tal van rechten en vrijheden zoals het recht op staken, persvrijheid, scheiding der machten … Het wordt tijd dat we dat met onze verwende ogen opnieuw leren zien.

De populistische kaart die in deze discussie wordt getrokken is ronduit gevaarlijk. Want hoewel heel wat politici moord en brand schreeuwden bij Bart De Wevers uitspraken over wereldvreemde rechters, hebben ze er nu niet de minste moeite mee om de rechtspraak aan te vallen en te bestempelen als vijand van het sociaal systeem en de zwoegende arbeider. Nochtans is het diezelfde rechtspraak die de sociale rechten, maar ook de openbare orde garandeert. Ik vraag me af wat er binnen enkele jaren nog overblijft van ons objectieve (maar niet onfeilbare) rechtssysteem als zowel linkse als rechtse populisten er meedogenloos op blijven inhakken. Er ontstaat een tunnel onder onze vrije samenleving en als dat verder gaat hebben de mensen die hem graven binnenkort écht geen rechten meer.

David Van Turnhout is kernlid van Liberales

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content