Als u na een relatiebreuk schoon schip wilt maken, moet u niet alleen de huissleutel vervangen, (foute) cadeaus weggooien en uw Facebook-pagina aanpassen. U moet ook de geur van uw ex verwijderen.
Ah, Valentijnsdag! Voor verliefde koppeltjes het ideale moment om te zwelgen in hartjespralines, roze bubbels en honingzoete geurtjes. Misschien krijgt u dit jaar wel een parfum dat écht lekker ruikt, en dat u dus ook daadwerkelijk kunt dragen. Wat uw liefdesband alleen maar zal versterken. Want vergis u niet: liefde gaat wel degelijk door de neus. ‘Wanneer we iemand voor het eerst ontmoeten, telt vooral de visuele indruk’, vertelt professor Rudi D’Hooge (KU Leuven), die gespecialiseerd is in biologische psychologie. ‘Door de eeuwen heen zijn primaten veel meer gaan focussen op visuele waarneming: het zijn vruchteneters geworden, en ze zijn meer overdag gaan leven. Daardoor werd kleur, zeker op afstand, belangrijker dan geur. Maar dat neemt niet weg dat ons reukorgaan cruciaal blijft. Linda Buck en Richard Axel behoorden tot de eerste wetenschappers die de menselijke reukzin opnieuw zijn gaan bestuderen met moderne onderzoekstechnieken, wat in 2004 prompt werd beloond met een Nobelprijs. Sindsdien zijn heel wat interessante nieuwe studies verschenen. Zo ontdekten Israëlische wetenschappers dat mensen na een handdruk opvallend vaak aan hun hand ruiken. Wellicht omdat ze onbewust willen controleren of er infectiegevaar dreigt. De geur van je partner opsnuiven, is dan weer geruststellend, net als de geur van zijn ouders dat is voor een baby.’
We hebben het hier over lichaamsgeur, een concept dat een behoorlijk negatieve connotatie heeft gekregen. ‘Mensen associëren die geur met slechte verzorging, we willen hem het liefste maskeren. Maar op zich is het perfect normaal dat onze feromonen zich vermengen met ons zweet – dat geurloos is. – Daardoor krijgen we allemaal een unieke zogenoemde olfactorische signatuur. Door die te combineren met een parfum, kan ze nog persoonlijker worden. Wanneer we iemand vertrouwen, krijgt die unieke geur een positieve emotionele connotatie.’ Dat is een onbewust proces, weet D’Hooge. ‘Geursignalen komen terecht in de temporale hersenkwab, nabij hersengebieden die weleens het “emotionele brein” worden genoemd. Geuren zitten dus dicht bij emotie, veel dichter dan visuele waarnemingen. Dat blijkt vooral bij negatieve emoties: de geur van rottend vlees roept bij elke mens onmiddellijk walging op. Dat gaat snel: een nieuwe geur gaat via het neusslijmvlies rechtstreeks naar de hersenen, waardoor je al kunt reageren – en zelfs overgeven – vóór de ratio het overneemt. En dat is belangrijk. Als je op een plek komt die gevaarlijk ruikt, naar gas bijvoorbeeld, moet je daar zo snel mogelijk weg.’
Antipathisch parfum
Daarbij komt dat we geuren goed onthouden, legt D’Hooge uit. ‘In de temporale kwab wordt nieuwe geurinformatie geregistreerd en vervolgens onderverdeeld over verschillende “geheugenlocaties” in het brein. Geuren worden dus verwerkt op de perfecte locatie om snel te worden opgeslagen.’ Die herinneringen zijn meestal onbewust. Iedereen kent de plotse golf van nostalgie wanneer de geur van oma’s favoriete koekje of drankje opwelt. Het kan ook negatief omslaan: ‘Soms voel je onmiddellijk antipathie wanneer je iemand ontmoet, zonder goed te weten waarom. Achteraf kan blijken dat die persoon een geur heeft die je associeert met negatieve gebeurtenissen. In de meest extreme zin zou het dus kunnen dat je walgt van iemand die hetzelfde parfum draagt als je ex. Zeker als het om een pijnlijke relatiebreuk ging.’
Na zo’n breuk kan het zinvol zijn om olfactorisch schoon schip te maken. ‘Sommige mensen willen het afscheid van een geliefde rekken, en vinden het helend om nog aan een hoofdkussen of gedragen T-shirt te ruiken’, zegt D’Hooge. ‘Voor anderen is het beter om kordaat afscheid te nemen van alle herinneringen: de foto’s worden verscheurd, de cadeaus weggegooid en alle contact wordt verbroken. In dat geval is het een goed idee om ook geuren te verwijderen.’ Flesjes parfum, aftershave of badolie naar het containerpark brengen, dat is snel gebeurd. Maar de lichaamsgeur van je ex zit natuurlijk ook in de rest van je huis. In plaats van met Valentijn naar de parfumerie te trekken, moet je dus naar de stomerij, om alle gordijnen, lakens en tapijten een fikse beurt te geven. En zodra alles geneutraliseerd is, kun je alsnog naar die parfumerie voor een nieuw parfum. Zo weet je tenminste zeker dat je lekker ruikt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
