Reacties op overlijden Wilfried Martens: ‘Haalde België uit moeras’

Wilfried Martens en Miet Smet © BELGA
Simon Demeulemeester

Het overlijden van oud-premier Wilfried Martens lokt heel wat reacties uit. Politici uit binnen- en buitenland reageren bedroefd. Herman Van Rompuy: ‘Hij heeft België uit het moeras getrokken’

Het overlijden van oud-premier Wilfried Martens (CD&V) lokt vele reacties uit, zowel van partijgenoten als politieke tegenstrevers, zowel uit binnen- als buitenland.

“Drukte onuitwisbare stempel op vormgeving van ons land” (De Crem)

Minister van Defensie Pieter De Crem looft partijgenoot Martens voor de “belangrijke en onuitwisbare stempel die hij gedrukt heeft bij de vormgeving van ons land en de Europese Unie”. De

CD&V-vicepremier betuigt zijn medeleven aan de echtgenote, kinderen en familieleden van Martens. De Crem kende de voormalige premier zeer goed. Zo werkte hij gedurende lange periodes nauw samen met hem als medewerker op zijn kabinetten en binnen de EVP.

Elio Di Rupo: ‘Een van de vaders van federale België’

‘België verliest vandaag één van zijn meest vooraanstaande politici en een groot staatsman’. Zo reageert eerste minister Elio Di Rupo op het overlijden van oud-premier Wilfried Martens.

‘Eerste Minister Elio Di Rupo heeft met grote droefheid het overlijden vernomen van voormalig Belgisch Eerste Minister en Minister van Staat Wilfried Martens’, luidt het in een mededeling van de premier. Volgens Di Rupo ‘kleurde en bepaalde Martens een groot deel van de recente Belgische politieke geschiedenis’. ‘Hij zal onder meer herinnerd worden als één van de vaders van het federale België’, aldus Di Rupo.

Ook Di Rupo verwijst naar de rol die Martens heeft gespeeld op Europees vlak. ‘Als overtuigd Europeaan bleef hij zich ook tot het laatst actief inzetten voor de verwezenlijking van het Europees ideaal. Een ideaal van samenwerking, begrip en vooruitgang. Kenmerken die de politieke actie van Wilfried Martens tijdens zijn heel carrière typeerden’.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Herman Van Rompuy: ‘Martens heeft ons land uit moeras gehaald’

‘Wilfried Martens zal in de eerste plaats herdacht worden als de man van het herstelbeleid, waaraan hij met grote hardnekkigheid heeft gewerkt. In 1981-1985 heeft hij ons land uit het moeras gehaald.’

José Manuel Barroso: ‘Niet alleen voor België een groot man’

José Manuel Barroso, de voorzitter van de Europese Commissie, roemt Martens als ene groot man. ‘Niet alleen voor België, maar ook in Europa zocht hij steeds naar compromissen.’

De vooraanstaande EVP’er, de Europese Volkspartij waarvan Wilfried Martens jarenlang voorzitter was tot onlangs, zegt met ‘met grote droefheid’ het overlijden van Wilfried Martens vernomen te hebben. ‘Zijn daden volgden in de voetsporen van de grondleggers van de Europese Unie, zoals Robert Schuman, Konrad Adenauer en Alcide de Gasperi’, zo eert Barroso de

Belgische oud-premier.

‘Europa heeft een man met een grote overtuiging en sterke waarden verloren, die in onze herinnering zal voortleven als iemand die mensen naderbij bracht om consensus te smeden, zowel op het thuisfront als in Europa’, stelt Barroso in een mededeling.

Volgens Barroso is Martens ‘altijd trouw gebleven aan zijn streven naar een sterker en dieper Europa’. Hij noemt het ‘een groot voorrecht’ dat hij ‘zo nauw heeft kunnen samenwerken met iemand waarmee ik deze waarden, deze overtuiging en deze ambitie voor Europa kon delen’.

De Portugees staat ook stil bij de cruciale rol die Martens als voorzitter van de Europese Volkspartij speelde. Onder zijn decennialange hoede werd deze partij van Europese christendemocraten en conservatieven de belangrijkste formatie in de Europese politiek. ‘Zijn persoonlijke inzet om partijen uit de nieuwe democratieën in Centraal- en Oost-Europa te integreren, was van het allerhoogste belang.’

Bart De Wever prijst ‘inzet voor de Vlaamse ontvoogding en het autonomiestreven’

N-VA-voorzitter Bart De Wever prijst Martens’ ‘inzet voor de Vlaamse ontvoogding en het autonomiestreven’. ‘Hij deed dat met overtuiging en resultaat’, aldus De Wever.

Willy Claes: ‘Bewondering voor zijn gedrevenheid’

De politieke generatiegenoot Willy Claes (SP.A) werkte gedurende vele jaren samen met Wilfried Martens. ‘Ik heb een diepe bewondering voor hem’, zegt Claes. ‘Er groeide een vriendschap die de politieke tegenstellingen oversteeg. Vooral zijn eindeloze geduld en het vermogen om compromissen te sluiten, waren zijn grotekwaliteiten.’

Willy Claes was onder meer minister van Economische Zaken in de regeringen Martens 8 en Martens 9. Hij heeft hem dus heel goed gekend. ‘Ik bewonder Wilfried Martens voor de gedrevenheid waarmee hij een deel van zijn leven heeft opgeofferd voor de politieke zaak en voor het bestuur van dit land’, aldus Willy Claes. ‘Hij heeft al zijn functies steeds met volle overgave gedaan. Hij had altijd een totaal engagement. Kijk maar naar wat hij op Europees vlak van de EVP heeft gemaakt.’

‘Hij geloofde sterk in het eengemaakte Europa, net zoals hij op nationaal vlak een federalist in hart en nieren was. Dat was het enige terrein waarop hij niet bereid was om compromissen te sluiten,’ aldus Claes. ‘Maar in alle andere discussies kwam hij wel altijd met een compromis aandraven. Daar nam hij ruim de tijd voor. In uitzichtloze situaties liet hij eerst de hele storm overwaaien, terwijl hij zelf bezig was met een verzoeningsvoorstel. Op een moment dat anderen het al lang zouden opgegeven hebben, kwam hij dan met de oplossing aandraven.’

‘Het is misschien een cliché, maar in dit geval verliezen we een groot staatsman’, aldus nog Claes.

Kris Peeters: ‘Fijnzinnig staatsman’

‘Wilfried Martens was één van de belangrijkste leiders die dit land ooit gekend heeft’. Dat zegt Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) in een reactie op het overlijden van oud-premier Wilfried Martens. Peeters betuigt zijn medeleven met de echtgenote, kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden van Wilfried Martens.’Al van jongsaf toonde hij een enorme gedrevenheid. In een periode die gekenmerkt werd door een diepe economische crisis en internationale onzekerheid, zorgde hij voor stabiliteit in dit land. Tegelijk bleef hij niet blind voor de staatkundige evolutie van ons land. Hij was één van de architecten van verschillende staatshervormingen die Vlaanderen mee hebben gemaakt tot de volwassen deelstaat die het vandaag is’, aldus Peeters.Peeters verwijst ook naar de rol van Martens op Europees niveau. ‘Zijn wijsheid is hij ook na zijn actieve carrière in de Belgische politiek ten dienste blijven stellen van het algemeen belang. Als EVP-voorzitter bouwde hij mee aan een sterk en solidair Europa. Een taak die hij tot zijn laatste dagen met veel overgave uitvoerde’.’Hij werd bij leven al tot ver buiten onze grenzen erkend als een groot staatsman. Dit is hoe wij hem ook nu zullen blijven herinneren. Maar ik zal ook steeds denken aan zijn loyaliteit, hoffelijkheid en zijn fijnzinnig gevoel voor humor’, besluit Peeters.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Guy Verhofstadt: ‘Goed en graag samengewerkt’

Wilfried Martens was ‘een overtuigd Europeaan, een eloquent politicus en een premier met wie ik goed en graag heb samengewerkt’. Zo heeft voormalig premier en huidig liberaal fractieleider in het Europees Parlement Guy Verhofstadt gereageerd op het overlijden van Martens.

Verhofstadt was van 1985 tot 1988 vicepremier en minister van Begroting in de regeringen Martens VI en Martens VII. ‘Samen met hem hebben we het herstelbeleid voor ons land in de jaren tachtig in de steigers gezet. Levendig herinner ik me onze samenwerking bij het aanpakken van de gezondmaking van onze overheidsfinanciën. Een opdracht waarin hij mij als minister van Begroting persoonlijk steunde en ter zijde stond.’

Verhofstadt, die later ook op het Europese niveau nog het pad van Martens zou kruisen, omschrijft de overleden staatsman als ‘een overtuigd Europeaan en een eloquent politicus’. ‘Hij was een veelzijdig, gecultiveerd man die al vanaf zijn jonge jaren het politieke vuur in zich had. Een passie die hij nooit in zijn carrière heeft verloren’, aldus Verhofstadt, die besluit dat Martens ook ‘erg gemist zal worden in Europa’.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Alexander De Croo: ‘Premier waarmee mijn generatie opgroeide’

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Koen Geens: ‘Weinigen zullen zo nadrukkelijk verder leven in gerealiseerde projecten’

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Eyskens: ‘Heeft grote stempel gedrukt op Belgische politiek’

Ex-premier en minister van staat Mark Eyskens (CD&V) reageert getroffen op het overlijden van Wilfried Martens. ‘Hij heeft een grote stempel gedrukt op de Belgische politiek’, aldus Eyskens aan Belga. Eyskens looft Martens onder meer om zijn ‘moed, redenaarstalent, groot vermogen tot synthese en zijn compromisbereidheid’.

Het overlijden van Martens komt voor Eyskens niet als een verrassing. ‘Ik heb hem onlangs nog gezien en hij zag er toen zeer zeer vermoeid uit’.

Eyskens maakte in de jaren ’80 deel uit van verschillende regeringen onder leiding van Martens. ‘Ik heb zo’n 12 jaar lang deel uitgemaakt van al zijn regeringen en heb toen bijna alle dagen met hem samengewerkt. Hij heeft een grote stempel gedrukt op de Belgische politiek. Een van zijn belangrijkste verwezenlijkingen was natuurlijk zijn herstelbeleid tussen 1981 en 1985 met de devaluatie van de frank. Dat heeft ons land enorm geholpen om er economisch opnieuw bovenop te komen’, aldus Eyskens.

Eyskens verwijst ook naar de belangrijke rol die Martens op Europees vlak gespeeld heeft. ‘Hij was een bijzonder overtuigd Europeaan. Hij heeft zich ook langdurig ingezet voor het Europese project. Hij heeft ook de Europese Volkspartij mee grootgemaakt en georganiseerd. Dat hij die fractie jarenlang heeft mogen leiden is voor hem ook de bekroning geweest van zijn Europese werk’.

Volgens de 80-jarige Eyskens bezat Martens een unieke combinatie aan politieke talenten. ‘Het was een zeer moedig man. Als hij iets moest verdedigen deed hij dat met al zijn overtuigingskracht. Hij kon daarbij terugvallen op een groot redenaarstalent. Maar hij kon ook tegen kritiek. Hij had ook een groot vermogen om zaken te synthetiseren en moeilijke dossiers terug te brengen tot hun essentie. Het was ook iemand die compromisbereid was.’

Volgens Eyskens bekeek Martens de discussie van de laatste jaren over de toekomst van België ‘met lede ogen’. ‘Hij was een overtuigd federalist. Hij was bijzonder allergisch aan het separatistische discours van sommigen en aan het confederale model dat sommigen voor België zien’.

PS brengt hulde aan ‘staatsman’

Volgens PS-voorzitter Paul Magnette verliest België met het overlijden van Wilfried Martens een ‘staatsman’. ‘Hij heeft zijn stempel gedrukt op de geschiedenis van ons land’, luidt het.

Volgens Magnette was Martens voor velen ‘de incarnatie van de jaren 80’. ‘Hij was heel dat decennium eerste minister. Dat is in de politiek een opvallend lange periode en dat verdient het om benadrukt te worden’, aldus Magnette.

Wilfried Martens was volgens Magnette ook het bewijs dat men in de Belgische politiek perfect zowel gehecht kon zijn ‘aan zijn gewest, zijn gemeenschap als aan België’.

Ook Magnette heeft lof voor de rol die Martens op Europees niveau gespeeld heeft. ‘Met overtuigingskracht, loyaal en oprecht heeft Martens de laatste jaren bijgedragen aan de ontwikkeling van het Europese project’. De PS-voorzitter betuigt zijn medeleven met de echtgenote van Martens, Miet Smet, en met zijn familie en naasten.

‘Groot democratisch leider’ (Fons Verplaetse)

Wilfried Martens was een ‘groot democratisch leider’ die België grote diensten heeft bewezen, ook op sociaal-economisch vlak. Dat zei Fons Verplaetse in een reactie op Radio 1 op het overlijden van Martens. De oud-gouverneur van de Nationale Bank en medewerker van het eerste uur van Martens prees de ex-premier vooral voor zijn werk bij de Europese Volkspartij (EVP).

Fons Verplaetse
Fons Verplaetse© Lies Willaert

Martens is volgens Verplaetse, die zeven jaar voor Martens werkte, ‘altijd de studentenleider gebleven’. Zijn grootste verdienste is dat hij van de EVP de dominante partij in Europa heeft gemaakt en erin geslaagd is alle verschillende opinies in die partij samen te houden, vindt Verplaetse.

‘Hij had een zeer groot vertrouwen in zijn medewerkers’, aldus nog Verplaetse. ‘Wij kwamen zeer goed overeen.’ Martens wist zijn medewerkers ook goed te selecteren, benadrukte hij. ‘Kijk naar Jean-Luc Dehaene en Jacques van Ypersele, hij had hen goed gekozen als je hun verdere carrière ziet.’

Ivo Belet

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Tony Vandeputte: ‘Geweldig politiek inzicht’

‘Wilfried Martens had een geweldig politiek inzicht. Net als Jean-Luc Dehaene en Herman Van Rompuy was hij een politicus die altijd twee of drie stappen voor was op de anderen.’ Dat zegt Tony Vandeputte, voormalig gedelegeerd bestuurder van werkgeversfederatie VBO en ten tijde van het CVP-voorzitterschap van Martens actief op de studiedienst van de partij.

De grootste politieke realisatie van Martens was het herstelbeleid dat hij voerde samen met de liberalen in de jaren tachtig, vindt Vandeputte. ‘Hij heeft het dan zeer handig aan boord gelegd, met een groot engagement. Hij slaagde er ondanks sterke oppositie van het ABVV in om bepaalde beslissingen snel door te drukken in het parlement.’

De laatste regering onder leiding van Martens, met de socialisten, vond Vandeputte dan weer minder sterk. ‘Die regering heeft niet veel gerealiseerd, met de socialisten ging het bergaf.’

De ex-premier had ‘geen gemakkelijk karakter’, getuigt Vandeputte. ‘Het was een man uit één stuk, en hij sprak met forse stem in zeer mooi Nederlands. Hij maakte echt indruk met zijn taalvaardigheid.’

De vroegere VBO-topman had naar eigen zeggen geen warme relatie met Martens. ‘Maar we konden op hem rekenen. Het is niet iemand die de harten meekreeg, hij was eerder een rationeel persoon.’

In juni heeft Vandeputte Martens nog ontmoet bij het VBO, dat de ex-premier als spreker had uitgenodigd. ‘Ik was meteen getroffen door zijn uiterlijk, hij zag er echt ziek uit. Maar in het contact was hij nog de oude. Hij gaf met vuur een speech van anderhalf uur. Dat was zeer indrukwekkend.’

Fremault: ‘Groot verlies’

Ook Brussels minister Céline Fremault reageert ‘met droefheid’ op het overlijden van oud-premier Wilfried Martens. Zij spreekt van ‘een groot verlies voor België’.

Volgens Fremault was Martens een ‘groot politicus’ en heeft hij een ‘uitzonderlijk parcours afgelegd’. ‘Hij was de vader van het compromis à la belge. Hij heeft met zijn negen regeringen ons federale systeem dag na dag gekneed met geduld en respect voor de verschillende onderdelen van het land’.

Fremault verwijst ook naar de Europese rol die Martens gespeeld heeft. ‘Europa verliest een van haar grootste verdedigers, een echte staatsman’.

Partner Content