Racisme in Vlaanderen is doodgewoon

Velen zullen het ontkennen en nog meer zullen het niet graag horen, maar in Vlaanderen is racisme doodgewoon. Een debat over racisme is taboe en voor politici is racisme geen issue.

Heel af en toe lukt het om het thema onder de aandacht te brengen. Als je een man uit de blanke middenklasse bent die ergens in een rustig dorpje in Vlaanderen woont en ook nog journalist, dan gaat het snel. Peter Verlinden kan getuigen. Terwijl hij in zijn tuin zat te genieten van de eerste zomerdagen, kreeg hij op de gevel van zijn huis ‘Negers’ gesmeerd in dikke letters. Marie Bamutese, de vrouw van Verlinden en overigens van Afrikaanse origine, was ontdaan. Niet dat het de eerste keer was dat ze met racisme werd geconfronteerd, maar omdat racisten op hun veilige plek hadden toegeslagen.

Het was niet de moslim, Turk, Marokkaan of Afrikaan, maar een middenklasse Vlaming die met racisme te maken kreeg. Was Verlinden een Afrikaanse man en geen journalist, dan hadden we het verhaal nooit ter oren gekregen en zou die verontwaardiging minder vanzelfsprekend zijn. Dit feit toont aan wat we al weten: hoe wit privilege werkt en hoe de media faalt in haar berichtgeving over racisme. Anderzijds ben ik verheugd dat Verlinden achter de pen kroop en dankbaar voor de moed die hij en zijn vrouw toonden om in Terzake te getuigen.

Even dankbaar moeten we zijn aan de zeven politieagenten in Antwerpen die het racisme binnen de Antwerpse politie aankaarten. “Sinds ik korpschef ben, hebben wij nog nooit enige klacht ontvangen of onderzocht in het kader van racisme,” was de reactie van de Antwerpse korpschef Serge Muyters. Intussen blijkt dat minstens vier recente klachten wel bestaan. Bart De Wever, burgemeester van Antwerpen en tegelijk ook hoofd van de Antwerpse politie, riep de agenten op om klacht in te dienen in gevallen van racisme. Maar het feit dat de zeven politieagenten in De Standaard (31/05) anoniem blijven omdat ze tuchtmaatregelen vrezen, toont aan dat racisme structureel aanwezig is bij de politie. Met de lakse reacties van korpschef en burgemeester zal niet veel veranderen.

Momenteel zijn er verschillende lopende rechtszaken tegen politiemensen voor racisme. Volgens onderzoek is in Brussel het racisme door de politie het grootste probleem voor de Brusselse jongeren. Desondanks blijft in de hoge kringen bij de politie en bij minister van Binnenlandse Zaken spreken over racisme een taboe.

Het is niet anders bij minister van Werk, Philippe Muyters (N-VA). Nergens in Europa zijn zo weinig migranten actief op de arbeidsmarkt dan in België. De oorzaak hiervoor is al tientallen keren bewezen in nationale en internationale onderzoeken: racisme en discriminatie op de arbeidsmarkt. 22% van de hooggeschoolde migrantenjongeren is werkloos, terwijl dat bij autochtone jongeren slechts 6% is. Ondanks de harde feiten en zelfs reportages op de VRT heeft minister Muyters geweigerd om enige maatregelen hier tegen te nemen.

Ik sprak onlangs met een hooggeschoolde jonge migrant met een universitair diploma en twee bijscholingen. Hij vertelde dat hij negen maanden lang werkloos was, na drie jaar werken. Tijdens die negen maanden had hij 120 keer gesolliciteerd maar werd hij slechts twee keer uitgenodigd.

Hij vertelde dat hij zijn vakbond en de VDAB confronteerde met de e-mails en telefoongesprekken van bedrijven die vaak openlijk discriminerend waren. Zowel bij zijn vakbond als bij de VDAB waren ze op de hoogte maar konden ze hier weinig tegen doen, want ‘het is dagelijkse kost’. Hij diende ook klacht in bij het CGKR, maar daar is nog steeds niets mee gebeurd.

Liesbeth Homans, N-VA-kopstuk en wie weet de toekomstige minister-president van Vlaanderen, kreeg de volgende vraag in Knack (21/05): “Hoe verklaart u de achterstand van hoogopgeleide allochtonen?” Homans antwoordde: “Dat weet ik niet. Dat moet u aan de betrokkenen vragen.” Hoe zal er iets veranderen in Vlaanderen met politici zoals Muyters en Homans die weigeren om over racisme te spreken, laat staan het te bestrijden?

Het Vlaams Belang krijgt al twee decennia à volonté kansen en ruimte om racisme te prediken. De lonen van VB-politici en het budget voor hun campagnes worden met ons belastingsgeld gefinancierd. Bovendien dankzij mensen zoals Sigfried Bracke werd het VB genormaliseerd en nu komen ze meermaals per week in VRT studio’s opdraven.

Volgens politieke analisten en journalisten moeten we verheugd zijn over en ja, zelfs dankbaar aan de N-VA, voor de slechte score van het VB. Dat N-VA nu aan zet komt om het grootste deel van de VB-agenda uit te voeren, wordt netjes genegeerd.

Hebben deze geachte heren en dames het programma van de N-VA gelezen? Moet ik blij zijn dat meer dan een op drie Vlamingen op een partij hebben gestemd die het racisme relativeert? Moet ik verheugd zijn dat de N-VA extreem-rechtse stemmers heeft weten te verleiden terwijl honderden overlopers van het VB die op haar lijsten figureerden? Moet ik nu blij zijn omdat de N-VA ‘een democratische kans’ krijgt om de droom van het Vlaams Belang te realiseren…

Ik denk het niet. Integendeel, ik ben bezorgder dan ooit. Het is geen toeval dat in het N-VA-programma het woord ‘racisme’ geen enkele keer voorkomt. N-VA zal ervoor zorgen dat racisme in Vlaanderen nog meer doodnormaal wordt, met alle gevolgen van dien.

Bleri Lleshi is politiek filosoof. Onlangs verscheen zijn nieuw boek De neoliberale strafstaat, EPO.