De vernietiging van het ontslag van een afpersende politieman verhit de gemoederen. ‘We kunnen net zo goed een computerprogramma over uitspraken laten gaan en dat Raad van State noemen’, zegt Renaat Landuyt.
Weer is er heibel om een uitspraak van de Raad van State. Die vernietigde het ontslag van een politie-inspecteur die de vader van een vermiste vrouw had afgeperst (hij vroeg 200.000 euro in ruil voor informatie die hij niet eens had). De inspecteur werd veroordeeld, zowel in eerste aanleg als in beroep, en ving ook bot bij Cassatie. Waarop de federale politie hem ontsloeg. Mocht niet, oordeelt de Raad van State: de directeur-generaal van de betrokken politiedienst bezit niet het juiste taalbrevet van Selor. De advocaat van de inspecteur eist nu schadevergoeding.
‘Het is het zoveelste voorbeeld van een uitspraak van de Raad van State waarin een kleine vormfout belangrijker wordt geacht dan het volledige dossier’, zegt volksvertegenwoordiger Renaat Landuyt, justitiespecialist van de SP.A. ‘Vandaar dat ik voorstel om in het strafrecht en in het tuchtrecht, en zelfs het administratief recht, een rechtsregel bij te schrijven die ook al bestaat in het burgerlijk recht: dat bepaalde vormfouten pas leiden tot nietigverklaring van het hele vonnis indien dat ook uitdrukkelijk zo bepaald is en indien de betrokkene door die vormfout effectief in zijn rechtmatige belangen is geschaad: “Inbreuk tegen deze regel kan leiden tot vernietiging”. Anders niet.’
Vaak wordt naar slordige of gebrekkige wetgeving verwezen als oorzaak van zo veel schorsingen door de Raad van State. Landuyt: ‘Die kritiek maakt me boos. De wetgever heeft nooit bepaald dat de Raad van State elke vormfout, ook de kleinste, ook elk foutje dat niet rechtstreeks te maken heeft met de grond van de zaak, automatisch moet aangrijpen om een volledige uitspraak te vernietigen. Dergelijk formalisme is een optie van de Raad van State zelf. Ik volg die lijn niet. Recht spreken is nooit een zaak van alleen maar automatismen, maar altijd van afwegen en oordelen. In het ander geval kunnen we beter een computerprogramma over vonnissen en uitspraken laten gaan, en dat noemen we dan “Raad van State”.’
Landuyt zet de mentaliteit van de Raad van State af tegen die van het Grondwettelijk Hof: ‘Het Grondwettelijk Hof heeft een techniek ontwikkeld waarbij men rekening houdt met de effecten van een uitspraak. De overheid kan bijvoorbeeld de tijd krijgen om een fout recht te zetten. Men zal pas effectief wetten vernietigen als dat in proportie staat met de schade die door de foute regelgeving werd aangericht. Die redelijkheid is helemaal weg bij een aantal uitspraken van de Raad van State.’
Walter Pauli
