‘Prins Laurent is het beste argument dat tegenstanders van een monarchie zich kunnen indenken’

‘Een ernstige en objectieve discussie over de monarchie wordt in dit land nog altijd angstvallig ontweken’, vindt Edi Clijsters van Vlinks.

Stel: de rechtse partijen die dit land regeren zijn eventjes onoplettend, vergeten hun parlementsleden de gebruikelijke muilkorf om te doen, en plots wordt een voorstel ingediend om de monarchie af te schaffen. Of neen: simpelweg om een parlementscommissie te laten onderzoeken of de monarchie echt een meerwaarde heeft voor dit land, en zo ja, welke.

Een alerte Kamervoorzitter probeert te redden wat nog te redden valt, en vraagt om juridisch advies. Dat komt relatief snel en luidt: in die commissie kunnen maar beter geen mensen zetelen die zich ooit hebben uitgesproken voor het behoud van de monarchie – om wat voor redenen ook. Want dan kan zo’n commissie in haar geheel toch onmogelijk nog objectief oordelen, nietwaar?

Bulderend gelach op alle banken, denkt u. Ho maar. Te snel gedacht. Want momenteel doet zich een situatie voor die nauwelijks verschilt van boven geschetste fictie.

Nadat de regering, moegetergd door het bijzonder eigengereide gedrag van prins Laurent, besloot om een deel van zijn ‘dotatie’ te schrappen, eiste Zijne Hoogheid het recht om zich voor het parlement te komen verdedigen. Dat wordt hem gegund en eerstdaags zal een parlementscommissie zich over de kwestie buigen. Alleen: hoe moet zo’n commissie worden samengesteld als je wil dat ze zo objectief mogelijk oordeelt? Simpel, zo adviseert een advocatenkantoor dat tot dusver een serieuze reputatie genoot: zorg er voor dat in die commissie niemand zetelt die ooit een kwaad woord heeft gezegd over prins Laurent of zijn talrijke strapatsen.

Pardon? Even in de arm knijpen, en er meteen ook de Van Dale bijhalen. ‘Van de prins geen kwaad weten’ wordt daar geduid als ‘in hoge mate argeloos zijn’. Een uitdrukking als ‘van de prins geen kwaad spreken’ of ‘… mogen spreken’ valt in dit gezaghebbende woordenboek helaas niet te bespeuren. Jammer. Want verder ontbreekt het niet aan gezegden waarin een ‘prins’ opduikt. ‘Het is voor de prins’ betekent ‘dat ben je kwijt’. En ‘hij heeft de prins gesproken’ staat voor ‘hij is boven zijn bier’ (dat wij in Vlaanderen ook wel eens als ’theewater’ omschrijven).

Neen maar. Qua ‘wereldvreemd’ laten die advocaten met hun uitspraak echt wel alle mogelijke rechters ver achter zich. En met het honorarium voor die nonsens kan allicht meer dan één Samusocial-dakloze van straat worden gehaald.

Medelijden

Ach, die prins Laurent. Moet je met die onfortuinlijke zoon van ex-koningin Paola niet eerder medelijden hebben? Een kwart eeuw geleden hadden mensen met een wel heel cynisch gevoel voor humor hem in de waan gebracht dat hij misschien wel kans maakte op de troon. Broer Filip werd toen nog alom als volstrekt onbekwaam beschouwd, en zus Astrid zou vanwege haar ultra-katholieke opvattingen nooit aanvaard worden door de vrijzinnigen. Laurent liet zich in die smakeloze grap meesleuren, en ging warempel op pad om zich aan diverse opiniemakers voor te stellen als potentieel troonopvolger. Met onder meer voor de verzamelde opiniërende hoofdredacteurs van Vlaamse kranten (en dus niet in een ‘colloque singulier’) de onsterfelijke uitspraak: ‘men denkt: Laurent, dat is die van de hondjes – maar dat klopt niet’.

Sinds die opvolgingsdroom eens en voorgoed vervlogen is, weet men met prins Laurent geen raad – en hijzelf kennelijk evenmin. Onfortuinlijk is hij overigens zeker niet in financieel opzicht: als de 15% die men op zijn dotatie wil beknibbelen neerkomt op 46.000 euro, dan kan hij met de resterende 85% toch nog altijd de eindjes wat comfortabeler aan elkaar knopen dan menig belastingbetaler die voor zijn dotatie opdraait. Wat hij voor dat geld moet doen (of laten…) is niet geheel duidelijk. Maar één ding staat vast: hij is zowat het beste argument dat tegenstanders van een monarchie zich kunnen indenken.

Want in essentie gaat dit natuurlijk over iets anders. Het wereldvreemde advies van dat advocatenkantoor spreekt eigenlijk boekdelen over de wijze waarop in dit land nog altijd een ernstige en objectieve discussie over de monarchie angstvallig wordt ontweken. Als het parlement nog een greintje zelfrespect heeft moet het dat advies meteen ‘verticaal klasseren’ (en het honorarium betwisten voor de tuchtraad) en er nauwlettend op toezien dat in de op te richten commissie niet alleen de gebruikelijke evenwichten qua taal en geslacht worden gerespecteerd, maar ook die tussen mensen die denken dat een monarchie onaantastbaar moet blijven, en andere die democratie en transparantie belangrijker achten dan 19de-eeuwe privileges.

En misschien -misschien- worden in het parlement zelfs voldoende volksvertegenwoordigers (proef het woord) gevonden die géén ambitie hebben om baron te worden, en die het aandurven de monarchie zelf in vraag te stellen. Het volstaat bij het einde van de legislatuur enkele ter zake doende grondwetsartikels voor herziening vatbaar te verklaren.

Edi Clijsters is kernlid van Vlinks.