Lesgevers met voorkennis

'Het is duidelijk dat Practicali een lange arm heeft binnen de administratie, en dat het kabinet die organisatie de hand boven het hoofd houdt.' © IStock

Niet alleen politici hebben bijbaantjes. Practicali, een organisatie die cursussen over fiscaliteit organiseert, is eigendom van ambtenaren bij de FOD Financiën. En kabinetsleden van minister van Financiën Johan Van Overtveldt treden graag op als betaalde gastsprekers. Dat roept deontologische vragen op.

‘Van oorsprong met voorsprong’: onder die slogan organiseert Practicali cursussen voor boekhouders, fiscalisten en andere geïnteresseerden die op de hoogte willen zijn van de nieuwste fiscale regels. De organisatie steekt sneller dan wie ook infoavonden en syllabi in elkaar over de recentste wetgeving, en zelfs over wetsontwerpen die nog in de pijplijn zitten.

Dat doet de concurrentie morren. De activiteiten van Practicali leidden al tot parlementaire vragen aan de ministers van Financiën Koen Geens (CD&V) en Johan Van Overtveldt (N-VA). Die vragen bleken gegrond. Annick Bardoel, zaakvoerder van Practicali, was een hele tijd ambtenaar bij de FOD Financiën. Bardoel heeft ontslag genomen, maar de banden tussen de administratie en Practicali blijven nauw. Na een kapitaalsverhoging in 2014 kwam het merendeel van de Practicali-aandelen in handen van Tim Galloo en Sophie Hugelier. Zij bezitten elk 40 procent, en ze werken allebei voor de FOD Financiën.

Het gaat niet over kleingeld. Voor een avondje Practicali moet een cursist algauw honderden euro’s neertellen, en in 2015 maakte Practicali 800.430 euro winst, na aftrek van belastingen. In 2014 was dat ook al 451.880 euro.

De ambtenaren in dienst van Practicali zijn niet de enigen die bijklussen, maar zij maken het wel erg bont. Vanuit de FOD Financiën zelf is een snoeihard advies uitgebracht over de activiteiten van Galloo en Hugelier. Die waren volgens de deontologische regels niet verenigbaar met hun baan bij de FOD. Maar dat advies dateert al uit 2015, terwijl de twee hun functie nog altijd met hun zakelijke activiteiten combineren. Francis Adyns, woordvoerder van de FOD, houdt het erbij dat de bevoegde autoriteiten de zaak nog aan het onderzoeken zijn. Practicali verwijst ons door naar Steve Ronse, de advocaat van de organisatie: ‘Er lopen inderdaad procedures bij de Raad van State en een tuchtprocedure. Maar uitspraken zijn er nog niet. Waarom meneer Galloo en mevrouw Hugelier niet als ambtenaar stoppen? Nu loopt Practicali goed, maar misschien gaat het over enkele jaren slechter of kunnen ze de werkdruk niet meer aan. Mijn cliënten werken keihard.’

Niet alleen die dubbele positie – ambtenaren en ondernemers – maakt Practicali bijzonder. Concurrenten wijzen graag op de snelheid waarmee de organisatie aan informatie raakt. Open VLD’er Luk Van Biesen, die de medewerkers van zijn fiscale bureau al naar cursussen van Practicali stuurde, hekelde in het parlement dat zij sneller rondzendbrieven doorgestuurd kregen van het kabinet van Johan Van Overtveldt. Dat is ondertussen rechtgezet, verzekert Van Biesen ons. ‘Iedereen krijgt de rondzendbrieven nu op hetzelfde moment. Daardoor kan niemand er sneller dan iemand anders een cursus aan ophangen.’

Voorsprong

Ludo Van den Bossche van de Koninklijke Vereniging van Accountants en Boekhouders van België (KVABB) neemt daar geen genoegen mee. Hij stuurde minister Van Overtveldt een brief, waarop hij te horen kreeg dat ook hij zich kon laten registreren voor de nieuwsbrief over de rondzendbrieven.

Van den Bossche: ‘Ik heb nog nooit zo snel een antwoord van een minister gekregen. Maar het gaat natuurlijk niet over die officiële documenten. Mijn punt is: Practicali organiseert al seminaries vóór de wetgeving gepubliceerd is. Er zijn nog andere verenigingen die bronnen hebben bij de administratie, maar die gaan daar doorgaans correct mee om. Bij Practicali ligt het er wel heel dik op. Ze hebben een heel netwerk.’

Van den Bossche staat niet alleen met zijn kritiek, maar niet iedereen wil in het zicht van de fiscus lopen door verklaringen af te leggen. Iemand die liever anoniem blijft, vertrouwt ons toe: ‘Het is duidelijk dat Practicali een lange arm heeft binnen de administratie, en dat het kabinet die organisatie de hand boven het hoofd houdt. Anders was dit al veel eerder gestopt.’

Helemaal lijkt Practicali haar voorsprong inderdaad niet te hebben opgegeven. Nog altijd kondigt de organisatie cursussen aan over nieuwe wetgeving die daarná pas ter goedkeuring aan het parlement wordt voorgelegd. Deze maand kunt u bijvoorbeeld gaan luisteren naar twee medewerkers van het kabinet Financiën die, luidens de aankondiging, de hervorming van de vennootschapsbelasting toelichten. Dat zou ook de coalitiepartners van de N-VA kunnen interesseren, want voorlopig is over die hervorming nog niets beslist. Voor 185 euro kunnen ze erbij zijn.

‘Het is not done dat kabinetschefs of -medewerkers een betaalde lezing geven over de stand van zaken van wetgevend werk’, zegt Luk Van Biesen. ‘Zelfs als ze dat onbetaald doen, zou ik daar een probleem mee hebben. Als dat blijft doorgaan, zal ik daar opnieuw vragen over stellen in het parlement.’

Ook in 2016 organiseerde Practicali lezingen over wetgeving die nog moest worden ingediend in het parlement. In november gaf Tim Van Sant van het kabinet Financiën een cursus waarin een rondzendbrief over de btw-vrijstelling van onlinekans- en geldspelen ter sprake kwam die pas op 30 november in het Belgisch Staatsblad zou verschijnen. Op het einde van diezelfde maand kon u bij Practicali vernemen wat de regering-Michel van plan was met de interne meerwaarden op aandelen. De programmawet, waarvan dat een onderdeel was, zou pas op 5 december worden ingediend in de Kamer. En minstens vijf medewerkers van het kabinet Financiën gaven al lezingen voor Practicali, net zoals Steven Vanden Berghe, voorzitter van de Rulingcommissie, de dienst bij Financiën die zekerheid biedt over de fiscale behandeling van een verrichting. Dat gebeurt al lang. Vorige zomer schreef Het Laatste Nieuws al over voorkennis van Practicali dankzij de nauwe banden met het kabinet.

Onzin

Op het kabinet zelf zien ze het probleem niet echt. Woordvoerder Ferry Comhair: ‘Hier werken gedetacheerde ambtenaren. Als zij een zogenoemde cumul- aanvraag indienen en daarvoor een goedkeuring krijgen van de administratie, mogen zij betaalde lezingen geven. Ze doen dat absoluut niet alleen voor Practicali, en er is helemaal geen sprake van voorkennis. Die rondzendbrief circuleerde al langer, en niemand van dit kabinet zal over de vennootschapsbelasting spreken zolang er geen definitief plan is. Iets anders is onzin.’

De advocaat van Practicali sluit zich daarbij aan. Steve Ronse: ‘Als kabinetsleden deontologische fouten zouden maken, zouden de minister of de andere meerderheidspartijen wel ingrijpen.’

De concurrentie in de sector waarborgen is anders wel een bezorgdheid van het kabinet Financiën. In december bracht minister Van Overtveldt een voorstel mee naar de ministerraad: hij wilde vzw’s die onderwijs aanbieden evengoed btw laten betalen. ‘Zo zal door de administratie tot verstoring van de mededinging kunnen worden besloten indien bijvoorbeeld een vzw fiscale seminaries aanbiedt met dezelfde sprekers en onder identieke voorwaarden als een bvba’, stond daarin te lezen. Het voorstel, dat het niet zou halen, kwam er volgens het kabinet na een klacht van het Verbond van Belgische Ondernemingen, maar ook Practicali had er haar voorsprong door kunnen verstevigen. Tot spijt, wederom, van haar concurrenten.

Door PETER CASTEELS

‘Het is not done dat kabinetschefs of -medewerkers een betaalde lezing geven over de stand van zaken van wetgevend werk.’ Luk Van Biesen (Open VLD)

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content