Vijf partijvoorzitters schreven voor Knack een brief aan kroonprins Filip. Knack.be vroeg aan koningshuiskenner professor Mark Van Den Wijngaert om die brieven te lezen en van commentaar te voorzien. ‘De voorbije decennia hadden de Vlamingen vaak het gevoel dat het koningshuis niet echt van hen was’
‘In essentie gaat het niet over financiële middelen. Dat is slechts een bijproduct van het werkelijke probleem: de legitimiteit van een onverkozen staatshoofd in de 21e eeuw. Er is geen democratische controle op de politieke functie van de koning. Want laten we eerlijk zijn: de koning speelt nog steeds een politieke rol. Dat heb ik mogen ondervinden tijdens de onderhandelingen van 2010, waarbij uw vader zich inschakelde als politiek verlengstuk van de PS en zo actief meewerkte om de N-VA uit de regeringsonderhandelingen te krijgen.’ – BartDeWever
Vijf partijvoorzitters (Bruno Tobback van de SP.A haakte op het laatste nippertje af) schreven voor Knack een brief aan kroonprins Filip. In tegenstelling tot de voormalige Nederlandse troonsopvolger Willem-Alexander zit prins Filip nog steeds in de wachtkamer van de macht. Maar daar blijft hij niet eeuwig zitten. Reden genoeg om hem door politieke prominenten te laten aanschrijven. Knack.be vroeg aan koningshuiskenner professor Mark Van Den Wijngaert om die brieven te lezen en van commentaar te voorzien.
Lees de brieven in Knack en lees op Knack.be de commentaar van koningshuiskenner Mark Van Den Wijngaert:
De koning als bemiddelaar bij regeringsonderhandelingen
Wouter Beke (CD&V): ‘Toch hebben velen het gevoel dat het koningschap – met zijn ideologische en communautaire neutraliteit – wel past bij een delicaat land als België.’
Bart De Wever (N-VA): ‘Er is geen democratische controle op de politieke functie van de koning’.
Mark Van Den Wijngaert: ‘De koning als aanspreekpunt buiten de politiek is een ideaalbeeld. In de praktijk kan de koning bij regeringsonderhandelingen maar invloed uitoefenen binnen de krijtlijnen die getrokken zijn door de partijen die willen samenwerken. Mocht de koning nog echt invloed hebben, zou de vorming van de regering-Di Rupo geen 540 dagen hebben aangesleept. In die moeizame onderhandelingen dreigde het koningschap meer en meer door opeenvolgende politieke raadgevers gepolitiseerd te worden.’
‘Daarenboven bracht het doorbreken van het colloque singulier door diverse politici flarden van de stellingnamen van de koning in de openbaarheid. Het functioneren van de koning als neutrale bemiddelaar werd daarmee op de helling gezet. Wil men de koning nog als bemiddelaar inzetten bij toekomstige regeringsonderhandelingen, zou men best voorafgaand enkele oude spelregels in herinnering brengen. Het alternatief is dat men de koning niet langer met de regeringsformatie belast. Het is zeer de vraag of een politiek gemandateerde de meest aangewezen persoon is om die rol over te nemen.’
Een koning vertrouwd met wat de Belgen denken en doen
Gwendolyn Rutten (Open VLD): ‘Leer ons zo goed mogelijk kennen’
Wouter Beke: ‘De voorbije decennia hadden de Vlamingen vaak het gevoel dat het koningshuis niet echt van hen was’
Mark Van Den Wijngaert: ‘Nederlands koning Willem-Alexander verklaarde in het interview voorafgaand aan zijn inhuldiging, dat hij klaar was voor het koningschap omdat hij, dankzij een lange voorbereiding, Nederland door en door kende. In die zin houden Gwendolyn Rutten en Wouter Beke een warm pleidooi voor een toekomstige koning die vertrouwd zou zijn met al wat er reilt en zeilt bij de mensen. Beke legt er de nadruk op dat er vanuit het koningshuis een inhaalbeweging naar Vlaanderen nodig is. Belangrijk daarbij is dat de koning of de kroonprins zich via een open minded entourage op de hoogte houden van alle maatschappelijke veranderingen. Dat is de enige manier om mee te evolueren. Via een ruim spectrum van gesprekspartners kan de koning de best geïnformeerde persoon zijn van het koninkrijk. Hoe meer voeling hij met de noden en de verlangens van de Belgen heeft, des te beter hij als staatshoofd , als symbolische vertegenwoordiger van alle Belgen in binnen- en buitenland kan functioneren.’
Naar een protocollair koningschap
Wouter Van Besien (Groen): ‘Ik vind dat u zich niet met de politiek moet bemoeien, ook niet wanneer u binnenkort koning wordt’
Bart De Wever: ‘ Ik maak er dan ook geen geheim van, als we überhaupt een nieuwe koning nodig hebben, dat ik zijn rol het liefst beperkt zie tot het louter ceremoniële’
Jean-Marie Dedecker: ‘Laat de machtskelk aan u voorbijgaan en predik het protocollaire koningschap’
Mark Van Den Wijngaert: ‘De onomkeerbare erosie van de koninklijke macht en invloed maakt dat we met een uitgeholde monarchie te doen hebben. Er bestaat een hemelsbrede kloof tussen de grondwettelijke bevoegdheden van de vorst en wat daar in de praktijk nog van overblijft. De facto komen we steeds dichter bij een protocollair koningschap, maar dat blijkt niet uit de grondwettelijke artikelen in verband met de monarchie want die zijn sinds het ontstaan van België nagenoeg ongewijzigd gebleven. Vóór de volgende koning aantreedt, is het meer dan wenselijk dat een ruim en sereen debat zou gevoerd worden over het toekomstig functioneren van de koning. Het koningschap is per definitie een federaal gegeven. Het debat daarover moet dan ook Franstaligen en Nederlandstaligen rond de tafel brengen.
Fundamentele wijzigingen aan het koningschap vereisen immers een zeer ruime consensus. Die is vooralsnog in het politieke landschap niet aanwezig, maar wat nu niet is, kan wellicht later nog komen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier