Philippe Dutilleul (Bye bye Belgium): “België staat dicht bij een knock-out”

Rien ne va plus in het koninkrijk van Albert II, vier jaar na het RTBF-nepjournaal Bye Bye Belgium. Documentairemaker Philippe Dutilleul over een profetie die zichzelf realiseert.

Inmiddels is Bye Bye Belgium een selffulfilling prophecy geworden: veel Franstaligen zien geen verschil meer tussen uw documentaire fictie en de politieke actualiteit.

Philippe Dutilleul: Omdat het verschil tussen beide almaar kleiner wordt. Zowat alle problemen die Bye Bye Belgium signaleerde, liggen vandaag op de onderhandelingstafel, van B-H-V tot de splitsing van de sociale zekerheid. Denk ook aan de fameuze scène waarin nationalistisch Vlaanderen samen rond één tafel zat. Met uitzondering van Jean-Marie Dedecker en de VB’ers zitten bijna alle aanwezigen vandaag vooraan in het nieuws, denk aan Jan Jambon en Bart De Wever.

Liep u niet te hard van stapel? Tot nader bericht wil welgeteld één Vlaamse partij eenzijdig de onafhankelijkheid uitroepen: het Vlaams Belang, een geïsoleerde partij in crisis.

Dutilleul: Voor hoelang nog? Als de Franstaligen ‘nee’ blijven zeggen tegen de Vlaamse eisen, wordt het Vlaams Parlement vanzelf het toneel waar men uiteindelijk de kwestie zal beslechten. Dat kan alleen met een unilaterale onafhankelijkheidsverklaring zoals in Kosovo.

Veel Vlaamse politici zijn ervan overtuigd dat België in zijn huidige vorm geen zin meer heeft. Dát is de essentie van de huidige crisis.

Bye Bye Belgium is daarvan zélf een treffend voorbeeld: de uitzending was een bom in Franstalig België, maar ze haalde nooit het scherm van de VRT.

Dutilleul: Mij heeft dat niet verbaasd. Franstaligen leven in een land van de illusie. Of nog beter: van de desillusie. Ze blijven op een irrationele manier gehecht aan België, maar het land waarvan ze houden bestaat alleen nog in hun hoofd. Ze leven niet meer in de realiteit, dát is hun drama. Veel Brusselaars en nog meer Walen zien België als een veilige paraplu waaronder het nog altijd goed schuilen is.

De Luikse grondwetspecialist François Perin adviseerde ooit dat Wallonië tijd moesten winnen tot het zelf zijn sociale zekerheid overeind zou kunnen houden. Is dat niet exact de strategie van PS en CDH sinds de verkiezingen van 2007?
Dutilleul: Het inkomen van de Waal vermindert met gemiddeld 20 procent na een splitsing. Dan begrijp je dat men niet staat te springen om ons staatsbestel eens grondig onder handen te nemen. Je hoort me dus niet zeggen dat de oorzaak van de huidige blokkering alleen bij de N-VA ligt. Maar nu we toch verantwoordelijken aanduiden, laat ons dan vooral de Open VLD niet vergeten. Dan denk ik niet in de eerste plaats aan Alexander De Croo die halsoverkop uit de federale regering stapte. De Verhofstadt-jaren zijn nog schadelijker geweest, omdat toen alle communautaire problemen onder de mat zijn geveegd. De bom die vandaag onder België tikt, is tijdens de paarse regeringen op scherp gezet.

Hoe serieus moeten we het plan B nemen?

Dutilleul: Ik zie het plan B – een Waals-Brusselse federatie – vooral als een tactische zet tegenover de eisen van de Vlaamse partijen: ‘Ga niet te ver, wij hebben een alternatief dat jullie niet zal bevallen.’ Maar het is evenzeer een teken dat de geesten rijpen. Vier jaar geleden was het ondenkbaar dat de Waalse politieke top een alternatief voor België had voorgesteld. (PVE)