Maandag heeft het Orgaan voor de Coördinatie en Analyse van de Dreiging (OCAD) het dreigingsniveau in België verlaagd van 3 naar 2. OCAD-topman Paul Van Tigchelt: ‘We gaan niet verkondingen dat er totaal géén dreiging meer uitgaat van IS. Dat zou bijzonder dom zijn.’
Sinds de Parijse aanslagen van 14 november 2015 zakte het dreigingsniveau in België niet meer onder 3 (‘ernstig’). Tot het OCAD maandag -na 800 dagen- het niveau liet zakken naar 2 (‘gemiddeld’). Van Tigchelt: ‘Dit is de eerste keer sinds ik hier ben dat ik een beetje positief nieuws mag vertellen.’
Is ons land nu veiliger? Wat is eigenlijk het praktische verschil tussen niveau 3 en 2?
Momenteel is het afwachten wat er daar staat te gebeuren, welke nieuwe gedaante het jihadistisch moslimextremisme nu zal aannemen. Dat alles noopt ons tot voorzichtigheid en tot alertheid.
Paul Van Tigchelt: De dreiging daalt van “mogelijk en waarschijnlijk” naar “weinig waarschijnlijk”. Dus ja: België is veiliger geworden. Maar we zitten nog altijd niet op niveau 1. Er zijn nog altijd zo’n 140 Belgische strijders in Syrië en Irak. IS-propaganda is verminderd maar doet nog steeds de ronde. Er zijn nog lopende onderzoeken, splinters of uitlopers van oude plots. Er zijn nog geradicaliseerde personen in ons land. Ook de voedingsbodem voor radicalisering is er nog: het wij-zij-denken, het salafistische-jihadistische discours, de complottheorie, het slachtofferdenken… Bovendien zitten er nog geradicaliseerde mensen in onze gevangenissen. Die zullen ooit vrijkomen. En natuurlijk is er nog de globale geopolitieke context, die niet meteen tot vrolijkheid uitnodigt, zeker niet in het Midden-Oosten. Momenteel is het afwachten wat er daar staat te gebeuren, welke nieuwe gedaante het jihadistisch moslimextremisme nu zal aannemen. Dat alles noopt ons tot voorzichtigheid en tot alertheid.
En toch verlaagt u het dreigingsniveau?
Van Tigchelt: Het Kalifaat in Syrie-Irak is verslagen -al wil dat niet zeggen dat het gevaar volledig is geweken. Maar we stellen ook vast dat het nu minder aanlokkelijk wordt voor mensen van hier om aanslagen te plegen in naam van IS. De aantrekkingskracht van IS is grotendeels verdwenen. Ook de officiële IS-propaganda is in mekaar gestuikt. Het laatste magazine van IS, Rumiyah, dateert van september 2017. Er wordt weliswaar nog propaganda verspreid, maar daar zit weinig nieuws bij. Het gaat om bestaande zaken die gerecycleerd worden, bijvoorbeeld filmpjes die nieuwe ondertitels krijgen. Propaganda van fan boys en fan girls noemen we dat. En ja, die zitten ook in België.
Is het einde van IS in zicht?
Van Tigchelt: Let op, dit is geen goednieuwsshow. We gaan niet verkondingen dat er totaal géén dreiging meer uitgaat van IS of haar sympathisanten, of van het salafi-jihadisme tout court. Dat zou bijzonder dom zijn, want triomfalisme kan een trigger zijn voor sommigen om het toch maar eens te proberen.
Toch is duidelijk dat de dreiging is afgenomen. De laatste aanslag door IS op Europees grondgebied dateert van 1 oktober 2017, toen een man in Marseille twee jonge vrouwen doodde. Voorheen zag je in Europa meerdere terroristische incidenten per maand. Nu is dat teruggevallen. Bovendien lopen bij het OCAD minder zogenaamde “leads” met ruwe informatie binnen van inlichtingen- en politiediensten.
Lees het volledige interview woensdag 24 januari in Knack. Neem hier gratis een proefabonnement.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier