Ludo Bekkers

Over de ironie van Jean-Marie Dedecker

Ludo Bekkers Kunst- en fotografierecensent

“A Belgian politician” van Luc Tuymans is geen ironie tenzij men Jean-Marie Dedecker met al zijn strapatsen uit het verleden als symbool voor de Belgische politici in het algemeen zou gebruiken.

De jongste dagen stonden de media bol over het geschil tussen de kunstschilder Luc Tuymans en de fotografe Katrijn Van Giel. Het probleem kreeg een gerechtelijke uitspraak : er was duidelijk sprake van plagiaat want de ene kunstenaar had het beeld van de andere partij klakkeloos gekopieerd zonder uitdrukkelijke instemming en dat is een juridisch misdrijf. De pennen werden aangescherpt en de polemieken barsten los tot op de televisie (Reyers Laat).

Discutabel

Voor- en tegenstanders zochten allerlei argumenten om hun stellingen te verdedigen maar aan de essentie werd vaak voorbij gegaan. Die is eigenlijk dat plagiaat in feite de letterlijke overname is van het origineel. In de casus Tuymans-Van Giel is dat discutabel. Foto en schilderij lijken hier wonderlijk op elkaar. Uitsnit, detailweergave zijn identiek, alleen de kleur is anders. Het is een moeilijk geval want de foto is in de krtant verschenen en dus publiek domein. Tuymans, en dat is bekend, werkt veel met fotomateriaal, eigen en “geleend” en hij is niet de enige en daar is niets op tegen, alleen het eindresultaat telt.

Het argument dat de schilder voor de rechtbank aanvoerde was dat het om een parodie ging. Ja, maar wat is een parodie schrijft de Dikke van Dale : “Boertige nabootsing van een (letterkundig) werk waarbij vorm en toon min of meer behouden blijven, maar de stof zo wordt ingekleed dat het effect lachwekkend is”. Extrapolerend geldt die regel ook voor andere kunstvormen. Nu is de vraag of het portret van de politicus Jean-Marie Dedecker, want daar gaat het om, überhaupt lachwekkend wordt voorgesteld in het schilderij. Dat lijkt niet het geval en ook de titel ” A Belgian politician” duidt zelfs niet op enige ironie tenzij men Dedecker met al zijn strapatsen uit het verleden als symbool voor de Belgische politici in het algemeen zou gebruiken.

Frustratie van de fotografie

Ook dat is ver gezocht. Het schilderij is al voor een aanzienlijk bedrag aangekocht door een verzamelaar in de Verenigde Staten en meer dan waarschijnlijk zonder dat de koper enige weet had van de geportretteerde en de Belgische politiek. Hij heeft het werk geëvalueerd op zijn artistieke waarde, zo mogen we aannemen en daarmee was die kous af.

Wat blijft is de begrijpelijke frustratie van de fotografe. Zij maakte een meesterlijk portret waar meer te zien is dan het gelaat van een persoon, het geeft inzicht in zijn karakter, gedrevenheid en intensiteit. Die factoren zitten verscholen in het moment waarop de foto werd genomen, de lichtinval en de positie die de persoon op dat moment innam. Dat heeft de camera perfect geregistreerd in de hand en het oog van de fotografe. In zijn genre is het een schoolvoorbeeld en zou, zonder chauvinisme, gemakkelijk een internationale vermelding kunnen halen. K.atrijn, wees slim als uw opponent in de rechtbank en geef uw foto nu een wereldbrede kans.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content