Over de eigenzinnige keuze voor Dirk Braeckman in Venetië

Dirk Braeckman. © .
Ludo Bekkers
Ludo Bekkers Kunst- en fotografierecensent

Het fotografisch oeuvre van Dirk Braeckman is erg persoonlijk en wijkt af de traditionele fotografie. Dat maakt het niet vanzelfsprekend om er met geijkte criteria naar te kijken, schrijft Ludo Bekkers.

Tijdens de zopas geopende Biënnale van Venetië is het Belgisch paviljoen uitzonderlijk voorbehouden voor fotograaf Dirk Braeckman. Een trendbreuk, want het was tot nu toe de gewoonte om een schilder of beeldhouwer aan het internationale publiek voor te stellen.

De eigenzinninge keuze voor Braeckman werd gemaakt door Vlaams minister van cultuur Sven Gatz en curator Eva Wittocx . De fotograaf kreeg internationale ruchtbaarheid nadat Wittocks in 2011 een grote overzichtstentoonstelling maakte van Braeckmans werk in het museum M in Leuven. Bovendien heeft de internationale verspreiding van Braeckmans’ werk in zijn galerie ZENO X ook een niet te onderschatten rol gespeeld.

De foto’s van Braeckman zijn door een selecte groep van verzamelaars erg gegeerd. Net daarom is het merkwaardig dat de meeste commentaren geen blijf weten met zijn oeuvre. Het zijn doorgaans mensen die buiten het kunstvak staan die meer te weten willen komen over de vorm, inhoud en intenties van Braeckmans foto’s.

Ik bewonder zijn geduld om voor de zoveelste keer zijn donkere foto’s te duiden. Bovendien moet ik vaststellen dat weinigen voldoende kennis hebben om te begrijpen dat zijn beelden donker zijn en afwijken van de traditionele fotografie. De persoon Braeckman wordt opgevoerd als een curiosum, een wat wereldvreemde figuur met zijn eeuwig hoedje en een wat moeilijke dictie. Maar tot de kern van zijn oeuvre peilen slechts weinigen. Laat staan dat men tot een interpretatie komt.

Dat heeft zo zijn redenen. Het fotografisch oeuvre van Dirk Braeckman is erg persoonlijk en wijkt af de traditionele fotografie. Dat maakt het niet vanzelfsprekend om er met geijkte criteria naar te kijken. Het is namelijk zo dat zijn foto’s picturaal interessant worden omdat ze in essentie verwijzen naar een schilderkunstige approach.

Het eindresultaat is een picturaal gegeven dat oplost uit de realiteit en een eigen vorm creëert.

De zwartgrijze tonen die zijn werk domineren, ontstaan uit gewone opnamen. Hij begint vaak met het eenvoudige camerawerk, dat hij vervolgens in zijn atelier tot het finale resultaat bewerkt. Braeckman manipulereert met chemicaliën, hij print en herprint tot het gewenste resultaat wordt bereikt. Het eindresultaat is een picturaal gegeven dat oplost uit de realiteit en een eigen vorm creëert.

Bij Braeckman gaat het dus niet om de zuivere weergave van een realiteit, het opzet van de fotografie, maar het gebruiken van het medium om een uiterst persoonlijke visie tot stand te brengen. Het waarnemen als dusdanig is omgebogen tot een virtuele realiteit die gebruikt wordt om een stemming, een gevoelen en een picturale ervaring in beeld om te zetten waarbij de fotografie alleen maar een hulpmiddel is.

Omdat die benadering zo exclusief is en het resultaat dermate afwijkt van de gangbare fotografie is het oeuvre van Dirk Braeckman voor de doorsnee toeschouwer moeilijker te ervaren dan de klassieke beeldtaal.

Enige analyse en een ontwikkeld gevoel voor picturale verschijningsvormen maken de lectuur van zijn beelden mogelijk waardoor men er de essentie van kan ontdekken. Het is niet iedereen gegeven en daarom blijven de meeste presentatoren uit de media in de kou staan.

Tentoonstelling “Dirk Braeckman” Venetië, Giardini – Belgisch Paviljoen nog tot 26 november.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content