Ophef over asielaanvraag door schuldige moord op Belgische para’s

De zus van een van de tien paracommando’s die in april 1994 in Rwanda vermoord werden reageert verontwaardigd op de mogelijke toekenning van het statuut van asielzoeker aan de Rwandese ex-majoor Bernard Ntuyahaga.

De Rwandees Bernard Ntuyahaga, die in 2007 door het hof van assisen tot 20 jaar cel veroordeeld werd voor zijn aandeel in de moord op tien Belgische para’s in Kigali in 1994, heeft zijn celstraf volledig uitgezeten en heeft na zijn vrijlating uit de gevangenis in België asiel aangevraagd. Dat bevestigt staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) op Twitter.

Francken zei donderdagavond in Terzake dat Ntuyahaga de wens heeft uitgesproken om naar Denemarken overgebracht te worden, waar leden van zijn familie verblijven. In het kader van de Dublin-procedure hebben de Belgische autoriteiten contact opgenomen met hun Deense collega’s om te kijken hoe zo’n transfer mogelijk is. In dat geval zouden ook de Deense autoriteiten zich moeten uitspreken over zijn asielaanvraag.

Francken zei nog de consternatie van de families van de slachtoffers te begrijpen. Ntuyahaga verblijft in een gesloten centrum zolang de procedure loopt, verzekerde hij.

‘Oog op terugkeer’

Dinsdag en woensdag circuleerde al het gerucht dat Ntuyahaga vrijgelaten is en asiel heeft aangevraagd. De vrijlating werd bevestigd maar over een eventuele asielaanvraag wilde het Commissariaat-generaal voor de vluchtelingen en de staatlozen, dat over zo’n aanvraag moet beslissen, om privacyredenen niet communiceren. Staatssecretaris Francken meldt nu dat Ntuyahaga wel degelijk een asielverzoek heeft ingediend en vastzit in een gesloten centrum, ‘met het oog op terugkeer’.

Francken reageert zo op een tweet van oppositiepartij Vlaams Belang, die woensdag als eerste over de zaak communiceerde en nu Francken en minister van Justitie Koen Geens (CD&V) ter verantwoording wil roepen. ‘Deze moordenaar verdient immers geen tweede kans’, luidt het. ‘Fakenews’, reageert Francken. ‘Vraagt asiel aan, mag iedereen doen, daarom krijgt hij het nog lang niet”‘ verwijst hij naar Ntuyahaga.

Het is het onafhankelijke Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS) dat beslist in een asieldossier. Woordvoerster Gabrielle Baes wil niet bevestigen of ontkennen dat Ntuyahaga asiel heeft aangevraagd en benadrukt dat elke aanvraag, ‘van om het even welke asielzoeker’, grondig wordt onderzocht. Op het concrete geval van Ntuyahaga kan Baes niet ingaan, maar ze verduidelijkt dat het VN-Vluchtelingenverdrag de mogelijkheid biedt om mensen die ernstige misdrijven hebben begaan, uit te sluiten van het vluchtelingenstatuut. ‘Maar dat betekent niet dat niet wordt onderzocht welk risico die persoon loopt bij zijn terugkeer’, vult ze aan.

Francken wilde zich in Terzake niet over zijn asielaanvraag uitspreken, want het CGVS beslist onafhankelijk, klonk het. Maar volgens hem zou het antwoord negatief moeten zijn want het gaat om een oorlogsmisdadiger.

Bij een negatief antwoord, moet de man in principe teruggestuurd worden naar Rwanda. Maar de toepassing van artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens dreigt die uitwijzing te bemoeilijken als blijkt dat de ex-militair in Rwanda onmenselijk zou worden behandeld. ‘Ik wil hier duidelijk maken dat deze man niet vrij is en dat ik alles ga doen wat ik kan opdat hij niet zou worden vrijgelaten op Belgisch grondgebied en teruggestuurd zou worden naar de plaats waar hij vandaan komt’, aldus de staatssecretaris.

‘Walgelijk’

Voor vragen over een eventuele uitwijzing van Ntuyahaga en over de Belgisch-Rwandese samenwerking ter zake, verwijst Baes door naar de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ). Daar kon de woordvoerster maandagmiddag nog niet worden bereikt.

Hoe dan ook kan Ntuyahaga niet eindeloos in een gesloten centrum van de DVZ verblijven. Wel blijft hij er ‘zeker’ tot zijn asielaanvraag behandeld is door het CGVS, zegt staatssecretaris Francken.

De gezinnen van de tien commando’s van Flawinne werden door het parket noch door de strafuitvoeringsrechtbank en ook niet door de dienst Vreemdelingenzaken op de hoogte gebracht van de vrijlating van Ntuyahaga, zei Martine Debatty aan Belga. ‘Hij mag in België geen onderdak krijgen’, vindt de zus van wijlen korporaal Alain Debatty, een van de tien blauwhelmen die bij het begin van de Rwandese genocide vermoord werden toen ze in de VN-missie Unamir dienden. ‘Als hij asiel krijgt, zou dat echt walgelijk zijn’, voegde ze eraan toe. In dat geval zal ze zich met de nodige ‘heisa’ tegen de beslissing verzetten.