Leo Neels

Oorlog in medialand

Leo Neels Advocaat en Prof. (em.) Mediarecht KULeuven en UAntwerpen

Uitgerekend op de dag dat Telenet interesse laat blijken om een omroep te worden, verkoopt De Standaard zijn krant aan de helft van de prijs.

DE STANDAARD dit weekend aan halve prijs in de losse verkoop: – 50%. Bij hypothese is dat geen ‘verkoop met verlies’, want dat zou onwettig zijn. De vraag rijst dus of de gewone prijs dan niet overdreven hoog is. Dat is het nadeel van koopjes. Veelal is het argument dat koopjes de “oude collectie” betreffen, met de krant van de dag speelt dat argument evenwel niet. Zou DS ook zulk aanbod doen in zijn andere markt, die van de adverteerders: “adverteer in DS, nu 50% voordeliger”? In een markt waarin Mediahuis nu 70% heeft is dat makkelijk. En met maar één concurrent in de markt is de verleiding groot om het verlies van de concurrent te interpreteren als eigen winst.

Met andere woorden: oorlog in medialand.

Die oorlog woedt al wat langer, doch minder zichtbaar. Nu wordt niets meer gedaan om oorlogstaal te schuwen. De anders zo minzame Thomas Leysen, Voorzitter van Corelio (De Standaard/ Het Nieuwsblad/ MediaHuis) viel in een recent interview fors uit naar zijn collega Christian Van Thillo (De Persgroep), inderdaad zijn enige concurrent, met het verwijt – ja welk verwijt eigenlijk? – … dat die zijn mediagroep als ondernemer leidt, dat hij let op de cijfertjes. Faut le faire, dan nog wel als oud-voorzitter van het VBO.

VRT overklast de private zenders vandaag, niet alleen met zijn talent, doch ook met véél gemeenschapsgeld – het was ooit anders – én met veel reclame. Zogezegd nog nipt onder de vorm van (toegelaten) “sponsoring”, doch in werkelijkheid met verknipte tv-spots. De derde speler – de oud-SBS-zenders, veel te duur overgekocht – verstikken erdoor en VTM riskeert in de berm te worden gereden. De Vlaamse adverteerdersmarkt is te klein voor zoveel commerciële spelers.

Het mediabeleid slaapt. Kabelnetten, de nieuwe powerplayers in medialand, kennen zo goed als geen regels, in contrast met private omroepen die onder de Vlaamse regelneverij gebukt gaan, terwijl het concept “openbare omroepopdracht” nooit goed is ingevuld geraakt.

BELGACOM, in de hemel geprezen als overheidsbedrijf, heeft in Vlaanderen géén mededinging gebouwd voor Telenet, dat een quasi-monopolie heeft en zijn zin doet. Er is dus werk voor Mevr. Leroy, en er is haast bij.

Technologie plaatst nu slimme kabelexploitanten in een dominante positie, omroepen – ooit de audiovisuele prima donna’s – zijn in een afhankelijke positie terecht gekomen. Al wie lokale ‘content’ moet maken, en wil investeren in nieuws – noodzakelijke ingrediënten voor het welslagen van een lokale omroep – zit met dure programmatie. Die is ook maatschappelijk relevant en bouwt de maatschappelijke socialisatie, doch wie maalt er om? Dat zou een scherp concept van ‘publieke omroepopdracht’ vergen, doch dat is er niet.

Onze overheden, eens eigenaar van Telenet, hebben het uitverkocht: de besluitvorming is Amerikaans, en jaarlijks wordt 800 miljoen € economische waarde uit de Vlaamse audiovisuele markt als dividend naar de States gepompt, een lek dat we ons niet kunnen veroorloven. Net nu Vlaams talent – zoals het bedoeld was bij de oprichting van VTM – de neus fors aan het raam steekt in Hollywood: producers, acteurs en regisseurs, en net nu we enkele internationale spelers krijgen van het type Studio 100.

TELENET is nu, naar verluidt, geïnteresseerd in de Vlaamse SBS-omroepen, na het megalomaan débâcle van Sanoma, en de te dure overname van de SBS-stations. Je hoeft geen provincialist te zijn om de dreiging te zien, wanneer een goed geleid buitenlands bedrijf, met veel geld, en een steeds grotere (internationale) rechtenportefeuille, hier omroep gaat spelen. VRT en VTM worden dan voetnoten in de audiovisuele geschiedenis.

Juist dan heb je een waakzame mededingingsautoriteit nodig, en niet alleen maar een luciede analyse van haar auditoraat.

Min 50%! Het is te hopen dat de waarde-verlies waaraan de gehele mediamarkt vandaag dreigt te worden blootgesteld kleiner blijft, maar verworven is dat niet.

Een oorlog tussen de mediabonzen kunnen we ons niet veroorloven, en een verder slapend Vlaams mediabeleid met regelneverij voor de Vlaamse private omroepen al evenmin.

Dit is de zwarte zwaan van de media in Vlaanderen, en het kan snel gaan. Er is nood aan leiderschap, en we kunnen ons niet permitteren dat die vacature – een knelpuntberoep! – niét onmiddellijk wordt ingevuld. Nederlanders zouden zeggen: niet lullen, maar poetsen! De tijd dat elkaar vliegen afvangen – min 50% – goed genoeg was, is voorbij. Dat is het belang van het signaal dat DS geeft, uitgerekend op de dag dat de belangstelling van Telenet om omroep te worden bekend wordt. Ofwel is Vlaanderen samen sterk, ofwel gaat het verdeeld ten onder. Zo sterk de mediastrategie van de jaren 80-90 was, zo zwak dreigt ze 40 jaar later te worden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content