‘Onze leeflonen zijn over-leeflonen geworden’

Willem De Klerck (OCMW-raadslid sp.a in Sint-Niklaas) trekt aan de sociale alarmbel: ‘Een reële koopkrachtverhoging is dringend nodig om zuurstof te geven aan mensen in armoede.’

“Het leven in ons land is het voorbije jaar zowat 3 procent duurder geworden. Vooral water, gas en elektriciteit werden fors duurder.” Het was een klein artikeltje in de kranten van afgelopen week, maar wel één met reusachtige gevolgen aan de onderkant van de samenleving. In de lokale sociale dienstverlening van het OCMW zien we immers tot welke drama’s deze prijsstijgingen leiden.

Maak kennis met Mia*. Als alleenstaande beschikt Mia over een wettelijk vastgelegd leefloon van 867 euro. Ze huurt een bescheiden woning aan 450 euro. Na aftrek van de vaste kosten voor onder andere water (30 euro), gas en elektriciteit (100 euro), vervoer (15 euro) en telecom (25 euro) houdt Mia 8 euro per dag over om van te leven. Te weinig en onder de armoedegrens, maar Mia recht de rug en houdt het hoofd boven water. Ze hoopt dat ze onvoorziene medische en andere kosten kan vermijden.

Het afgelopen jaar zijn de gas-, water- en elektriciteitsfacturen van Mia met bijna een vijfde duurder geworden. Ze houdt hierdoor nog amper 6 euro over per dag voor voeding, een bedrag waarmee ze door stijgende prijzen steeds moeilijker kan rondkomen.

Doktersbezoeken stelt ze uit en de verwarming zet ze lager dan goed voor haar is. Mia laat andere facturen liggen om de energierekening te betalen. Ze bouwt snel energieschulden en huurachterstallen op.

Gelukkig past het OCMW bij met aanvullende steun en kan Mia terecht bij de sociale kruidenier en in het lokale wijkgezondheidscentrum. Maar toch, er is iets gebroken bij Mia. Haar veerkracht heeft een flinke knauw gekregen, ze heeft financiële zorgen en ze vindt niet langer de energie om iets van haar leven te maken.

Het is overleven eerder dan leven voor Mia, en zoals Mia zijn er velen. Bijna 125.000 mensen moeten in ons land rondkomen van een leefloon. De bodem schuift in sneltempo weg onder onze welvaartsstaat. Onze leeflonen zijn over-leeflonen geworden en ook andere uitkeringen schieten tekort om menswaardig te leven.

Steeds meer mensen kloppen dan ook aan bij het OCMW, dat niet voorzien is op die grote instroom en bijgevolg moet dweilen met de kraan open.

Maatschappelijk werkers stellen op het terrein vast hoe mensen als Mia het steeds moeilijker krijgen, hoe ze steeds moeizamer ontsnappen aan de neerwaartse spiraal van verder oplopende schulden waarin ze verstrikt zijn geraakt. Ze getuigen over hoe armoede en schulden wegen op de mentale ruimte die hun cliënten nog hebben om hun leven zelfstandig in handen te nemen. Om de stap te zetten naar werk en sociale participatie.

Intussen doen meer dan 143.000 mensen in ons land een beroep op voedselbedeling via de voedselbanken en krijgen meer dan 60.000 Vlaamse gezinnen ondersteuning bij de aanpak van hun schulden.

Het is nodig om de koopkracht aan de onderkant van de samenleving te versterken. Onze uitkeringen liggen te ver onder de armoedegrens en de recente verhoging van bijvoorbeeld het leefloon werd vrijwel onmiddellijk tenie gedaan door de veel snellere stijging van prijzen voor basisbehoeften.

Een reële koopkrachtverhoging is dringend nodig om zuurstof te geven aan mensen in armoede en om de weg opnieuw vrij te maken naar werk en maatschappelijke integratie.

*Mia is een fictieve naam.

Willem De Klerck (OCMW-raadslid, sp.a) is voorzitter van het Bijzonder Comité voor de sociale dienst in het OCMW van Sint-Niklaas.