Ondeugdelijk bestuur van de regering-Di Rupo

Als de leden van de raad van bestuur van Bpost een beetje ruggengraat hebben, nemen ze na de demarche van de regering-Di Rupo onmiddellijk ontslag.

De meest pertinente opmerking over het opstappen van Johnny Thijs als CEO bij Bpost kwam van professor Herman Daems (KULeuven). Je kan uren, dagen discussiëren of de 650.000 euro die hij volgens zijn nieuw contract zou krijgen nu te veel is of niet (lees: Hoeveel is te veel), na de hele heisa is duidelijk: ‘Dit is het zoveelste bewijs dat deze regering niet in staat is de regels van goed en degelijk bestuur te volgen’, aldus Daems.

Hoe belangrijk de discussie over de verloning van een topmanager ook is, de vaststelling van Daems is fundamenteler: de regering Di Rupo veegt haar voeten aan de regels en voorschriften over deugdelijk bestuur. Die werden opgesteld door de Commissie Corporate Governance, onder het voorzitterschap van Daems. Met een koninklijk besluit werden al die regels en voorschriften in 2010 benoemd tot de referentiecode voor beursgenoteerde ondernemingen.

Een van de regels uit die code Corporate Governance luidt dat de raad van bestuur beslist over de verloning van de managers, na advies van het remuneratiecomité, dat als taak heeft de bezoldiging uit te werken. Een aandeelhouder kan bij een beursgenoteerd bedrijf (en dat als gevolg daarvan duizenden aandeelhouders telt) niet zomaar zijn wil opleggen, hoe groot hij ook is. De raad van bestuur moet het lange termijn succes van de vennootschap nastreven en heeft het er voor het zeggen. Ook over de verloning van het topmanagement.

Bpost is een beursgenoteerd bedrijf en telt naast de overheid nog duizenden andere aandeelhouders. De raad van bestuur van Bpost bevestigde in mei nog schriftelijk dat het akkoord ging met het voorstel van het remuneratiecomité: het loon van Thijs zou grotendeels gelijk blijven (‘to remain substantially similar’) tijdens zijn nieuw mandaat.

Dat de regering nu – boven de hoofden van de raad van bestuur – beslist heeft wat het loon mag zijn van een CEO van Bpost is dus flagrant in strijd met de regels van deugdelijk bestuur die door de politici zelfs als de referentiecode werden benoemd. Dat het debat over die verloning door de ministers ook nog publiek werd gevoerd, getuigt bovendien ook niet van veel fatsoen. De regering Di Rupo heeft in dit dossier bestaande referentiecode bruut aan de kant geschoven en het beursgenoteerde bedrijf een beslissing opgedrongen. Dat is ondeugdelijk bestuur van de regering Di Rupo.

Het is overigens niet de eerste keer dat de regering Di Rupo er niet in slaagt om fatsoenlijk en correct (her-)benoemingsprocedures af te handelen. Bij haar aantreden moesten heel wat vacatures worden ingevuld, maar de benoemingen bleven aanslepen omdat de regeringspartijen geen akkoord konden bereiken over welke politieke vrienden waar moesten terecht komen. Als gevolg daarvan waren er afgelopen zomer 101 belangrijke vacatures vacant waar de regering haar zeg in wilde hebben. Zakenkrant De Tijd heeft ze eens opgelijst. Er werden toen 5 CEO’s, 13 voorzitters van raden van bestuur en 83 bestuurders bij 17 overheidsbedrijven gezocht. En dat was onder meer voor grote bedrijven als Brussels Airport, Belgacom, de Nationale Loterij en de NMBS.

Het meest ontluisterend was de aanstelling van een topman bij de NMBS. Na veel geduw, getrek en gemanipuleer dreigde er een totale patstelling. Het was vicepremier Johan Vande Lanotte (SP.A) die daarop één telefoontje pleegde naar Frank Van Massenhove, topambtenaar van de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid en die naar eigen zeggen al sinds zijn negentiende Vande Lanotte kent. Het telefoontje verliep hallucinant. Vande Lanotte: ‘Frank, ziet gij het zitten om topman van de NMBS te worden?’ Van Massenhove: ‘Euh, ja zeker? Laat ons daar eerst rustig over praten’. Vande Lanotte: ‘Nee, het is al beslist. We gaan u aanstellen.’

Het is toch onvoorstelbaar dat iemand op die manier baas wordt en ook wil worden van zo’n groot en voor het land cruciaal bedrijf als de NMBS. Kort daarna werd Van Massenhove ziek en werd Jo Cornu – zowat de tegenpool van Van Massenhove – hals over kop aangesteld tot topman van de NMBS. Kan het nog fouter? Ondeugdelijker? Onbeschofter?

Nu heeft de regering dus beslist wat het loon mag zijn van topmanagers bij een beursgenoteerd bedrijf waar de overheid ook aandeelhouder is, zoals bij Bpost. En dat tegen het standpunt van de raad van bestuur van Bpost in. Johnny Thijs heeft op zijn beurt geoordeeld om op deze basis zijn contract niet te verlengen. Dat mag hij. Allicht vond Thijs dat hij meer waard was. Kan best. Maar het ging zeker ook om het feit dat de raad van bestuur van Bpost miskend werd en dat de overheid de regels van het deugdelijk bestuur daarbij flagrant overtrad. Dat je als manager met zo’n overheid niet wenst samen te werken, valt best te begrijpen.

Als de leden van de raad van bestuur van Bpost een beetje ruggengraat hebben, nemen ze na de demarche van de regering Di Rupo onmiddellijk ontslag.