‘Nu de toenadering ingezet is, kan De Wever misschien enkele van Merkels kwaliteiten overnemen’

Angela Merkel kreeg gisteren een eredoctoraat kreeg van de KU Leuven en de UGent, onder meer voor de humane manier waarop ze de vluchtelingencrisis trachtte aan te pakken. ‘Het is jammer dat een getalenteerd politicus als Bart De Wever niet kiest voor een moediger leiderschap,’ schrijf Liesbet Sommen.

Fatalisme overvalt vandaag wel eens degene die stilstaat bij de stand van de wereld. Doemdenken is niet moeilijk als je kijkt naar fenomenen als Trump, de Brexit, Wilders en Le Pen. Het zogenaamde establishment – denk aan politieke partijen, ziekenfondsen, vakbonden, universiteiten, cultuurverenigingen en sociale organisaties – zagen hun grip op de samenleving de voorbije periode afkalven.

Er is het onbegrip: wat is er aan de hand? Waarom kiezen burgers voor bakens van polarisering? Onrust ook: hoe kan dit tij gekeerd worden? De oplossing ligt besloten in leiderschap. Wie woensdag naar de speech van aftredend president Barak Obama keek, aanschouwde de morele vernedering waaraan hij Donald Trump onderwierp, die enkele uren latern zijn eerste persconferentie gaf. Dat deed hij zonder Trump al te expliciet te vernoemen; het loutere verschil in klasse en kaliber sprak voor zich.

In Vlaanderen zien we op kleinere schaal en in minder extreme mate een weerslag van wat elders gebeurt. Een aantal parallellen zijn te trekken: electoraal succes voor rechtse standpunten in domeinen als economie en migratie. De aantrekkelijkheid van een leider die zich in het aura hult van de taal van het volk en die tevens niet aarzelt om gevestigde waarden binnen Staat, middenveld en journalistiek in vraag te stellen, om het woord aanvallen niet te gebruiken.

Het is zo jammer dat N-VA-voorzitter Bart De Wever zich regelmatig van deze methodieken bedient. Neem nu de herhaaldelijke controverse die hij opzoekt als het vluchtelingen en migratie betreft. Zijn uitspraken over Berbers, die hun problemen met racisme zelf gezocht zouden hebben door persoonlijk falen. De vluchtelingenstroom die hij voorstelt als een oncontroleerbare toevloed, terwijl België slechts 15.478 vluchtelingen opving in 2016, waaronder 7.051 uit Syrië. De Wever pleit voor push-backs naar veilige landen, alsof opvang in de regio vandaag nog geen realiteit is. Dat terwijl buurland Libanon een vijfde van haar eigen bevolking aan Syrische vluchtelingen opvangt, 1.017.433 mensen om precies te zijn.

In maart 2016 zei Bart De Wever in De Zevende Dag dat we moeten evolueren naar een Europa waar geen asiel meer mogelijk is. Er kan enkel nog geïnvesteerd worden in opvang in de eigen regio. Ondertussen tonen bovenstaande cijfers aan dat het aantal Syriërs dat in België in 2016 werd opgevangen, 0,06 procent van de Belgische bevolking bedraagt.

Het getuigt van een wereldbeeld waarin ik me met de beste wil niet kan inleven. Het geeft aan dat er geen medeleven is, geen compassie met wie het slechter heeft dan wij. Men ziet geen ruimte om dat kleine deeltje van ons eigen comfort, onze eigen luxe op te geven, om de ander iets te gunnen: een menswaardig bestaan.

Het meest betreurenswaardige daaraan blijkt bovendien uit diezelfde uitzending van De Zevende Dag, waar de N-VA-voorzitter omtrent zijn asielstandpunten verklaart: ‘Je kunt geen politiek voeren waar heel uw bevolking op de duur tegen is.’ De politiek van Bart De Wever is dus gebaseerd op wat hij denkt dat mensen willen horen. Maar hij vergist zich in zijn aanpak. Met zijn retorisch talent en zijn scherpe politiek-strategische inzicht zou hij geknipt zijn om gewone Vlamingen mee te nemen in een verhaal van mededogen, van het omarmen van de zwakkere, van de voldoening die je krijgt van geven. Juist dáármee zou hij een dam tegen extreem-rechts en het populisme kunnen opwerpen.

Het is jammer dat een getalenteerd politicus als Bart De Wever niet kiest voor een moediger leiderschap. Uit zijn laatste verklaringen valt af te leiden dat hij intussen meer respect heeft voor de aanpak van Angela Merkel, al is het er hem dan ietwat onbescheiden om te doen dat Merkel zich ‘op de N-VA-lijn’ zou gezet hebben. Nu de toenadering tot deze excellente wereldleider ingezet is, kan meneer De Wever misschien een aantal van haar kwaliteiten overnemen. Een rotsvast beleid voeren in woelige tijden, dat ingaat tegen een tijdsgeest van angst, bijvoorbeeld. Als christendemocraten zullen wij alvast niet aarzelen om het voorbeeld van Merkel te blijven navolgen.