Nog onduidelijk hoe regering gat in de begroting kon dichtrijden

Premier Charles Michel aan het woord op de persconferentie over het bereikte begrotingsakkoord. © Belga

Het is nog erg onduidelijk hoe de regering-Michel er in geslaagd is het geld te vinden om de begroting op koers te houden van het pad dat met Europa werd afgesproken.

Mogelijk brengt woensdagochtend licht in de duisternis, wanneer de regering tekst en uitleg geeft in de Kamer over het bereikte akkoord.

Volgens het laatste rapport van het Monitoringcomité moest de regering op zoek naar 2,6 miljard euro. De persconferentie waarop de regering dinsdag toelichting gaf, bood echter amper duidelijkheid over hoe Charles Michel en co de klus hebben geklaard om het tekort volgend jaar terug te dringen tot 0,6 procent van het bbp.

Verklaringen achteraf leren dat zowat 500 miljoen euro afkomstig is van de maatregelen uit de arbeidsdeal. Daarnaast werd honderden miljoen euro van de inspanning afgeknepen door met een fijne kam door de veronderstellingen van het Monitoringcomité te gaan. De strijd tegen de fiscale en sociale fraude moeten respectievelijk 150 en 100 miljoen euro van de inspanning dichtrijden.

Minister van Begroting Sophie Wilmès (MR) stelde dat de regering niet voor de eenvoudige weg heeft gekozen door bijvoorbeeld de fiscale druk en de uitgaven te laten toenemen. Met cijfers in de hand benadrukte ze dat onder de regering-Michel de fiscale druk is gedaald, dat de overheidsschuld afneemt en dat de jobcreatie is gegroeid. Eind 2019 zal het nominale tekort bijna door vier zijn gedeeld, maakte minister Wilmès zich sterk.

Premier Charles Michel kondigde aan dat de regering in 2019 zoals voorzien 1,5 miljard zal voorzien voor de verdere uitvoering van de taxshift. Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) noemde die taxshift een succesvolle operatie. Hij citeerde cijfers over de verhoging van de koopkracht, die aangeven dat iemand met een nettoloon van 1.500 euro per maand, vergeleken met 2014 146 euro per maand extra zal verdienen.

In de volksgezondheid benadrukt minister Maggie De Block (Open Vld) dat ze niet bespaart op nieuwe kankerbehandelingen. Het probleem was dat het succes van innovatieve geneesmiddelen ook een budgettaire keerzijde heeft. Alles samen was sprake van een budgetoverschrijding van 500 miljoen euro, waarvan 300 miljoen euro voor kankerbehandelingen in 2019. De regering voorziet nu 200 miljoen euro om het gat bij de kankerbehandelingen dicht te rijden. De farmaceutische sector zal de overige 100 miljoen euro aanleveren.

De resterende 200 miljoen euro wordt gecompenseerd door maatregelen in het geneesmiddelenbeleid en technische correcties. Daarnaast wordt de welvaartsenveloppe volledig toegekend. Het gaat om 353 miljoen euro in 2019 en 716 miljoen euro in 2020.

Dit najaar meer duidelijkheid over degressiviteit werkloosheidsuitkeringen

Tegen het najaar moet duidelijk worden hoe de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen er precies zal uitzien. Rond november moet minister van Werk Kris Peeters (CD&V) met een voorstel naar de regering stappen over hoe het nieuwe principe concreet vorm zal krijgen. Hij ontkent ten stelligste dat het om een besparingsoperatie gaat of dat mensen in armoede worden geduwd.

De regering raakte het maandagnacht eens de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen geleidelijk in te voeren vanaf begin volgend jaar. Dat principe houdt in dat werklozen tijdens een eerste periode van zes maanden een hogere uitkering krijgen, die dan nadien sneller daalt. De redenering daarbij is dat de uitkering net na een ontslag niet meteen een heel pak lager ligt dan het laatste loon, wat ‘het drama voor een stuk uit een ontslag kan halen’. Het laagste forfait waarop een werkloze kan terugvallen, zal niet lager liggen dan het bestaande forfait en is hoger dan het leefloon, legde minister Peeters uit.

Samenwonenden zitten daar iets onder, maar daarover zal nog worden gepraat, luidde het. Het is ook onduidelijk wanneer iemand op dat laagste punt terecht komt. Dat hangt af van een aantal variabelen, zoals de periode die iemand gewerkt heeft en de gezinssituatie. Nog tijdens de onderhandelingen kwamen de regeringspartners overeen dat het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) – het vroegere brugpensioen – bij herstructurering vanaf 2019 nog slechts kan vanaf 59 jaar en in 2020 vanaf 60 jaar.

Dat was al eerder afgesproken, al bood het huidige KB de mogelijkheid voor de sociale partners om van die algemene regel af te wijken. Die mogelijkheid wordt volgens Peeters geschrapt. Beide maatregelen maken deel uit van de arbeidsdeal, waarmee de regering de mismatch op onze arbeidsmarkt wil aanpakken. Het gaat om een pakket van 28 ingrepen, die naar schatting 12.500 mensen aan een job zouden moeten helpen.

Die ingrepen bevatten overigens nog beslissingen die het gebruik van SWT verder moeten indammen. Zo wordt de gewestelijke arbeidsbemiddelingsdiensten (zoals de VDAB) gevraagd in hun activeringsbeleid bijzondere aandacht te besteden aan de SWT’ers die een knelpuntberoep kunnen invullen.

Ook wordt de loopbaanvoorwaarde voor individuele SWT opgetrokken van 40 naar 41 jaar.

Minister Peeters merkte op dat het aantal SWT’ers sinds de start van de regering met 27 procent is gedaald. De bijkomende maatregelen moeten die tendens nog versnellen en het minder interessant maken terug te grijpen naar het stelsel. Andere maatregelen houden in dat er een forfaitaire belastingvrijstelling komt voor nieuwe premies die de gewesten toekennen aan werkzoekenden die met succes een opleiding naar een knelpuntberoep afronden, dus die terug aan de slag gaan.

Er komt ook een KB dat positieve acties – ‘geen quota’ – van bedrijven ten opzichte van kansengroepen moet ondersteunen. De regering zal werkgevers stimuleren om te investeren in de opleiding van werknemers op lange termijn. Het thematisch tijdskrediet voor een opleiding in een knelpuntberoep verhoogt van 36 naar 48 maanden. Het systeem van cash for cars wordt bijgeschaafd om het interessanter te maken. Dat moet de werkgever de mogelijkheid geven het systeem van cash for cars of het mobiliteitsbudget aan te bieden. Een werknemer wiens contract wordt opgezegd omwille van medische overmacht, krijgt een premie van 1.800 euro om zijn kansen om opnieuw aan de slag te gaan, te vergroten.

De vorige werkgever moet die premie betalen, op voorwaarde dat de werknemer niet medisch ongeschikt wordt verklaard om naar de arbeidsmarkt terug te keren. Mensen die na hun 65ste blijven werken, kunnen voortaan nog maximaal zes maanden een ziekte-uitkering ontvangen. De jobsdeal voorziet in de maandelijkse betaling van moederschapsuitkeringen door de ziekenfondsen. Daarnaast komt er een uitbreiding van de ploegenarbeid voor bedienden en de binnenvaart.

Michel: ‘Niet gepraat over vervanging F-16’s’

Tijdens de onderhandelingen van de voorbije dagen op Hertoginnedal is niet gepraat over de vervanging van de F-16’s. Dat heeft premier Charles Michel dinsdag verklaard tijdens de toelichting bij het zomerakkoord van zijn regering.

De vervanging van de F-16’s was één van de dossiers die geregeld werden geciteerd om deel uit te maken van het zomerakkoord. In de loop van de afgelopen dagen viel in kringen dichtbij de onderhandelaars geregeld te horen dat het dossier eigenlijk beslissingsklaar was. Maar maandagnacht bleek het niet deel uit te maken van de besliste maatregelen. OP tafel liggen de twee biedingen die binnen de geplande procedure binnenliepen: de F-35 en de Eurofighter. Daarnaast is er het Franse voorstel rond de Rafale en de ontwikkeling van een nieuw gevechtstoestel van de volgende generatie, dat buiten de procedure werd aangebracht.

Tot slot ligt ook het langer in de lucht houden van de F-16’s op tafel, al maakt die piste weinig kans. Het is een gewoonte van premier Michel om zich niet in een deadline te laten opsluiten. Zo werd bijvoorbeeld geen knoop doorgehakt voor de recente Navo-top in Brussel, terwijl die bijeenkomst lange tijd als mogelijk mikpunt werd beschouwd.

Ook het ingaan van het zomerreces was dus geen aanleiding om een beslissing te nemen. De eerste minister herhaalde tijdens de persconferentie dat één van de officiële biedingen – die van de F-35’s – afloopt halfweg oktober. Voor de bieding rond de Eurofighter is dat begin volgend jaar.

Partner Content