Nieuw (stellair) zwart gat in centrum van Melkweg gevonden

(Belga) De Swift-satelliet van de NASA heeft midden september een object ontdekt dat een tevoren onbekend zwart gat kan zijn, zo heeft het Amerikaanse ruimtevaartbureau bekendgemaakt. De Swift nam een uitbarsting van enkele dagen in het röntgengebied van elektromagnestische straling waar. Het ging om een object dat de naam Swift J1745-26 meekreeg. Het bevindt zich een paar graden van het centrum van onze Melkweg, tegen het sterrenbeeld Boogschutter aan.

Wellicht is met Swift J1745-26 een zeldzame röntgen-nova ontdekt, een nova die afwijkt van de gewone nova. Normaal ontstaat een nova wanneer een witte dwerg een uitbarsting meemaakt. Röntgen-nova daarentegen zijn uitbarstingen van neutronensterren of zwarte gaten. In het geval van Swift J1745-26 is dat waarschijnlijk een zwart gat. Maar dan gaat het om een stellair zwart gat, als overblijfsel van het turbulent leven van een zware ster. Het zwarte gat van Swift J1745-26 hoort nog een begeleider, een gewone ster, te hebben. Maar hier lijkt iets misgelopen. Door zijn gravitatie slorpt een zwart gat materie van een ster op. Die materie stapelt zich op in een accretieschijf rondom het zwarte gat. Normaal zendt zo’n schijf geleidelijk een zachte en constante gloed van röntgenstraling uit. Maar bij Swift J1745-26 is het materiaal niet in de binnenste regionen van de accretieschijf beland, maar is het daarbuiten opgestapeld. Plotseling is er iets als een soort kosmische dijkbreuk gebeurd en kwam al dat materiaal in één keer in de accretieschijf terecht, met een uitbarsting in hard röntgenlicht, duizenden keren krachtiger dan zichtbaar licht als gevolg. (DLA)