‘Niet N-VA maar PVDA wordt de verrassing van de verkiezingen’

Niet de uitslag van de N-VA maar die van de PVDA wordt de grote verrassing van de verkiezingen. Dat is meest gehoord tijdens een rondvraag van Knack.be bij politici, journalisten en opiniemakers.

Elke verkiezing heeft zijn verrassing. Wat wordt de verrassing van deze verkiezingen? Knack.be deed een rondvraag bij politici, journalisten en opiniemakers en kreeg – niet verrassend – zeer uiteenlopende antwoorden.

Toch werden enkele verrassingen vaker gehoord: N-VA zal op gemeentelijk vlak zijn nationale populariteit niet (helemaal) kunnen verzilveren, PVDA zal daarentegen wel een zeer mooi resultaat neerzetten.

Verrassing of geen verrassing: niemand betwijfelt uiteraard dat N-VA bij de grootste partijen zal eindigen en PVDA bij de kleinste.

Ook verrassend genoteerd: Bart De Wever wordt geen burgemeester van Antwerpen. Met de peilingen in het achterhoofd zou dat dan meteen de grootste verrassing van deze verkiezingen zijn, al is de kans niet uitgesloten dat de vergelijking tussen de opiniepeilingen van de afgelopen weken en de verkiezingsuitslag de echte verrassing wordt.

Een andere mogelijkheid is dat de kiezer de afgelopen weken toch al het achterste van zijn tong heeft laten zien. Dan wordt de grote verrassing van deze verkiezing dat er geen verrassing is.

Voor alle duidelijkheid: in onze rondvraag vroegen we de deelnemers om hun persoonlijke verwachtingen. Voor de echte verrassing zorgt u.

Eddy Eerdekens / Simon Demeuelemeester Elke verkiezing heeft zijn verrassing. Welke verrassing houden de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 voor ons in petto? Knack.be deed een rondvraag bij politici, journalisten en opiniemakers. De opkomst van extreemlinks Geert Noels, econoom bij Econopolis Ik denk dat een kleine verrassing de score van extreemlinks zal zijn. Ook in Nederland zie je de opkomst van extreem links, dat minder kritisch wordt bekeken dan het even erge extreemrechts.

Peilingen onderschatten PVDA Peter Mertens, voorzitter PVDA en lijsttrekker in Antwerpen PVDA zal bij de drie groeiers zitten. De peilingen onderschatten PVDA.

Winst voor PVDA Liesbeth Homans, senator N-VA De verrassing van deze verkiezingen wordt dat PVDA een eerste zetel haalt in de gemeenteraad van Antwerpen en in Hoboken wellicht groter wordt dan SP.A.

Winst voor PVDA Bleri Lleshi, politiek filosoof ‘De verrassing van de verkiezingen wordt de PVDA. De kans zit er dik in dat die partij in verschillende steden in de gemeenteraad komt. Sinds Peter Mertens voorzitter is geworden, werd de partij vernieuwd. Jonger, dynamischer en met aandacht voor verschillende thema’s en groepen in de samenleving.

Voor een kleine partij heeft de PVDA ze een stevige studiedienst kunnen uitbouwen, terwijl andere en grote partijen hun studiediensten net hebben afgebouwd. Tom De Meester (energie) en Marco Van Hees (fiscaliteit) zijn belangrijke stemmen in het debat en komen vaak in de media. Het boek ‘Hoe durven ze?’ van Mertens heeft ook meer openingen gecreëerd. Die openingen had de PVDA nodig om de mensen haar boodschap over te brengen: ‘Eerst de mensen, niet de winst’ en te pleiten voor een sociaal en solidair beleid.

De media blijven berichten over de ‘extreemlinkse PVDA’, maar als je haar programma leest en goed luistert, dan gaat het hier over een linkse partij. Niet meer, niet minder.’

PVDA zorgt voor verrassing Marc Spruyt, politoloog en journalist De grootste verrassing wordt ongetwijfeld de N-VA als blijkt dat Bart De Wever geen burgemeester wordt. Net als in 2006 zou de kiezer de kaarten wel eens heel anders kunnen schudden dan de opiniepeilers ons al die tijd hebben voorspeld. De kleine PVDA zorgt mogelijks voor een kleine verrassing door genoeg linkse proteststemmers achter zich te krijgen voor een eerste zetel. Op termijn zal dat misschien voor meer verandering zorgen dan waartoe de N-VA in realiteit in staat is.

De verdere marginalisering van het VB zal op zich geen verrassing zijn, maar wel dat het dieptepunt nog dieper ligt dan voorspeld.

N-VA haalt gepeilde monsterscores niet Peter De Roover, politiek secretaris van de Vlaamse Volksbeweging Wat dé verrassing wordt, weet ik uiteraard niet, want anders zou het geen verrassing zijn. Mij zou het alvast sterk verbazen indien N-VA de monsterscores zou behalen die sommige peilingen voorspellen. Deze verkiezingen hebben uiteraard een nationale betekenis maar zijn ook lokaal. Een vooruitgang van N-VA is zeker. Even zeker is het dat ze nog tol zal betalen voor het gebrek aan lokale verankering.

Ik denk dat N-VA in het voor die partij meest optimistische scenario moet rekenen op een hink-stap-sprong. 2010 was de hink, 2012 wordt de stap en de sprong kan er pas komen in 2014. Behaalt N-VA zondag de monsterscore die sommigen voorspelen, dan zal dat voor mij dé verrassing zijn.

PVDA zeer sterk aanwezig Ico Maly, Coördinator Kif Kif De grote verrassing misschien wel in de kleine, maar relevante verschuivingen aan de linkerzijde. Zo lijkt Groen in Antwerpen een serieuze sprong vooruit te gaan zetten. De partij droomt van deelname aan het beleid in Antwerpen, en de partij is in Gent en Mechelen vrijwel zeker van een plaats in de coalitie. Dat zou ervoor zorgen dat er op links ruimte braak komt te liggen voor een andere oppositie.

En daar zit misschien wel een tweede opvallende kleine verschuiving; PVDA is zeer sterk in de campagne aanwezig en dat is nieuw gegeven. Zelfs in de massamedia weerklinkt nu hun stem. Binnen de sociale media zijn ze niet alleen prominent aanwezig, ze worden ook gesteund door een hele reeks van intellectuelen en cultuurmensen. Dat zou wel eens kunnen leiden naar een of meer zetels voor deze kleine partij. Die mogelijke verschuiving naar links zou wel eens een tendens kunnen inluiden die de invloed van die partij overstijgt en alle partijen, zeker degene op de linkerzijde dwingt om terug ideologisch te gaan herbronnen.

Verrassend genoeg: geen verrassing Derk Jan Eppink, LDD De verrassing van deze verkiezingen is dat er geen verrassing zal zijn.

De etnische Franstalige stemmen in de Vlaamse Rand Jean Pierre Rondas, stichtend lid van de Gravensteengroep We zouden min of meer verrast kunnen worden door de etnische stemmen die de Franstaligen zinnens zijn uit te brengen in de Vlaamse Rand rond Brussel. Waarmee ze zullen bewijzen, dat noch socialisme, noch liberalisme, noch christendemocratie hen kan schelen als het erom gaat de heilige rechten van de Francofonie veilig te stellen. Een etnische stem is een aansporing tot hertekening van een grens. En waarmee in tweede instantie ook zal bewezen zijn dat de regelingen op federaal niveau (on propere BHV-splitsing van Di Rupo en Beke) niets oplossen en niets pacificeren. De ontzaglijke sommen gelds die de Vlaamse regeringspartijen aan Brussel hebben toegezegd zullen dus kunnen dienen om Vlaanderen verder te ondergraven.

De echte verrassing komt de dag na de verkiezingen. De regel zal namelijk zijn, dat overal waar NV-A vooruitgaat, ze ook uit de coalitie zal worden gehouden. Waar mogelijk krijgen we tricolore verliezerscoalities (CD&V, sp.a, en open VLD plus Groen). Om dit onuitgesproken cordon sanitaire te rechtvaardigen zal men er geen filosofen moeten bijhalen, het zal vanzelf gaan. Dat dit hier en daar niet zal gebeuren, dat wordt de verrassing.

Veel nieuwe meerderheden met onverwachte burgemeester Bart Tommelein, Open VLD Oostende De verrassing zal zijn dat er in heel wat gemeente een nieuwe meerderheid met een onverwachte burgemeester kan worden gevormd door de uitspraak van de kiezer.

N-VA grote winnaar, Groen! kleine winnaar Patrick Van Gompel, journalist Het Nieuws, vtm “Ik denk dat de uitslagen voor N-VA algemeen genomen wél overweldigend zullen zijn en dat we maandag in Vlaanderen in een ander politiek landschap wakker worden. Ik vermoed dat N-VA -met enkele uitzonderingen in de grote steden- partijen als CD&V en Open Vld bijna zal opeten. Groen! zal doorzetten omdat “gezond leven en respect voor de natuur” geen vieze woorden meer zijn. Voor SP.A is het hopen op de steden met o.a. Gent, Oostende en natuurlijk Antwerpen, het platteland hebben de socialisten nooit in handen gehad. “Eénstandpuntpartij” Vlaams Belang zal minstens halveren.

Dit zijn de verkiezingen van de versnippering van de “christendemocratie” met veel plaatselijke katholieke scheurlijsten en het “(extreem) rechts-liberaal gedachtegoed”, met veel schuilnamen voor plaatselijke Open Vld-partijen.

Ik volg al jaren Nederland. De christendemocratie van Balkenende is daar verdwenen. Ook hier kennen de mensen het sociaal-economisch denken van liberale , socialistische en Vlaams-nationalistische partijen, maar niet van de christendemocratische.”

Partijen die een overwinning maken van een nederlaagDave Sinardet, politoloogAangezien we nu blijkbaar allemaal een grote verrassing verwachten, kan die verrassing enkel zijn dat er uiteindelijk geen verrassing is.Maar ja, wat nu precies als een verrassing beschouwd wordt hangt ook af van de precieze verwachtingen die iemand heeft.

Wat een verrassing is, is dus geen exacte wetenschap. Maar het is wel belangrijk voor de perceptie die rond de uitslag zal ontstaan.

En die perceptie is cruciaal. Zondag zal er immers twee keer strijd geleverd worden. De eerste keer in de stembus: de strijd om zoveel mogelijk stemmen en daaruit voortvloeiend zoveel mogelijk zetels.

De tweede keer voor de camera’s: de strijd om de interpretatie van die stembusslag, waarbij elke partij zal proberen haar interpretatie doorgang te doen vinden. Bijvoorbeeld door te focussen op sommige aspecten van de resultaten en minder op andere. Zeker lokale verkiezingen, met hun 308 aparte resultaten lenen zich daar goed toe.

Bovendien zijn er ook allerlei vergelijkingsbasissen (2006, 2009, 2010, peilingen, verklaringen, …) en contextuele factoren (de negatieve campagne die anderen zouden gevoerd hebben, de economische crisis, de nefaste rol van de media, …) die partijen kunnen inroepen om de interpretatie naar hun hand te zetten. Niet in het minst kunnen ze verwijzen naar hun eigen uitspraken voor de verkiezingen waar ze de verwachtingen doorga zo bescheiden mogelijk hebben gehouden, anticiperend op een tegenvallend resultaat. Ook timing is belangrijk.

Zo behoort het tot de klassiekers van de verkiezingsdag dat de christen-democrten zeer vroeg verklaringen afleggen omdat dan de uitslagen in de landelijke gemeenten – waar ze traditioneel goed scoren – al bekend zijn en die van de meeste steden – waar ze slecht scoren – nog niet. Misschien wordt deze communicatiestrategie vanaf zondag ook door N-VA overgenomen.

Er zijn dus heel wat manieren voor partijen om te proberen een overwinning groter te maken en een nederlaag kleiner, of zelfs een overwinning te maken van wat ook als een nederlaag zou kunnen geinterpreteerd worden. Welke partij daar het beste in zal slagen zal je onder meer maandagochtend zien aan de krantenkoppen.

N-VA wil besturen Indra Dewitte, journalist De Zevende Dag,VRT

Het waren de meest nationale gemeenteraadsverkiezingen ooit, dat zullen we zondag zeggen. De lokale thema’s zijn nationale thema’s geworden, niet in het minst onder invloed van BDW. Zondag zal ook het begin zijn van een grote verzoeningsshow, want voor de N-VA telt nu maar 1 ding: mee besturen. Of zoals iemand uit sp.a-kringen het zei: “ze gaan echt plat op de buik om mee aan tafel te kunnen zitten” Ik kijk dus uit naar de coalitievormingen, met 1 constante: de N-VA zal er (proberen) bij te zijn.

De grote verrassing? Wanneer zal blijken hoeveel de partij van de meest afgeslankte voorzitter van Vlaanderen ervoor over heeft om niet meer aan de zijlijn te staan. En vanuit die positie is het op naar de deadline van waar het voor velen écht om draait: de samenvallende verkiezingen van 2014.

Veel verrassingen, die mogelijk geen verrassing zijn Professor Carl Devos, politicoloog Universiteit Gent Misschien is de verrassing deze keer wel dat er geen verrassing is, en dat de resultaten helemaal in de lijn liggen van wat velen verwachten. En valt die verrassing wel na 14.10, als al heel snel heel wat coalities gemaakt worden, soms tegen de electorale stroom in, omdat er vooraf zoveel voorakkoorden zijn gesloten? Of komen er heel verrassende coalities naar boven?

Voor het overige is er een rijke keuze aan mogelijke verrassingen:

– Misschien daalt het VB veel minder dan we denken?

– Misschien valt de score van N-VA dik tegen, of halen ze daarentegen wel een ‘nationaal’ cijfer van tegen of boven de 30%?

– Misschien doet ‘Patrick’ met De Wever wat hij in 2006 met Filip Dewinter deed?

– Misschien blijft het voorspelde verlies voor Open VLD wel uit en vallen hun scores goed mee? Misschien is SP.A de grote overwinnaar, in steden en daarbuiten?

– Misschien boekt CD&V globaal nog winst?

– Misschien vinden we niet dat die peilingen de grote verliezers zijn?

– Misschien zeggen we niet dat deze lokale verkiezingen een nationale betekenis hebben?

CD&V grote verliezer? Ann Peuteman, redacteur Knack

De verrassing zou wel eens kunnen zijn dat CD&V en niet de Open VLD de grote verliezer wordt. Toch in de perceptie. Niet in de eerste plaats omdat sommige kiezers geneigd zouden kunnen zijn om de in de peilingen zo zieltogende liberalen te redden maar wel omdat CD&V het misschien nog slechter zal doen. Vooral in de steden dan. Onder meer in Oostende en Gent riskeren de christendemocraten compleet weggevaagd te worden en in Brugge zouden ze de burgemeestersjerp kunnen verliezen.

Kiezer laat zich leiden door de gemeente Karel Van Eetveldt, Unizo Hopelijk is de verassing dat kiezers zich toch lieten leiden door de prioriteiten in hun eigen gemeente of stad en niet door de heersende algemene sociaal- economische malaise in eigen land en in Europa en het daaraan vaak gekoppeld wantrouwen in ‘dé politiek’. Lokale politiek gaat immers over lokale thema’s, voor veel ondernemers vaak cruciaal. Het gaat niet over nationale of Europese thema’s.

De verwachtingen worden bewaarheid Herwig Reynaert Politicoloog Universiteit Gent Politiek astroloog Johan Glas uit Marke voorspelt de verkiezingsuitslag. Ikzelf beschik niet over een glazen bol en ben al helemaal niet Madame Soleil. Niettemin: de verrassing van de gemeenteraadsverkiezingen zou kunnen zijn dat er helemaal geen verrassing is. Meer bepaald dat de verkiezingsuitslagen, met uiteraard verschillen al naargelang de gemeente, in de lijn van de verwachtingen ligt.

Patrick Janssens wordt burgemeester, niet Bart De Wever Daniël Termont, burgemeester Gent Dat Patrick Janssens de verkiezingen in Antwerpen wint, en niet Bart De Wever, zou voor de media en voor de publieke opinie wel eens dé grote verrassing van deze verkiezingen kunnen zijn. Een verrassing voor hén, niet voor mij.

De verrassingen Bracke, Van Quickenborne, Landuyt en Tobback Johan Van Overtveldt, hoofdredacteur Knack en Trends Een verrassend lijstje zou zijn: Siegfried Bracke (N-VA) klopt Daniël Termont (SP.A) in Gent, Stefaan De Clerck (CD&V) haalt in Kortrijk bakzeil tegen Vincent Van Quickenborne (open VLD), Renaat Landuyt (SP.A)wordt de opvolger van de Brugse burgemeester Patrick Moenaert (CD&V) en Louis Tobback (SP.A) kan niet verder met zijn huidige meerderheid in Leuven.

N-VA breekt niet door op het platteland Dirk Van der Maelen, SP.A De winst van Patrick Janssens in Antwerpen. En geen doorbraak van de N-VA in de landelijke gebieden.

Nationaliseren van de gemeenteraadsverkiezingen pakt niet bij de kiezer Mark Van de Voorde, onafhankelijk publicist De verrassing zou drieërlei kunnen zijn.

Ten eerste dat de ‘verwachte’ verrassing wel eens kleiner zou kunnen zijn dan gedacht, omdat het thematisch ‘nationaliseren’ van de gemeentelijke politiek minder scoort dan verhoopt. Misschien nemen mensen niet dat de gemeente, het politieke niveau op loopafstand, haar autonomie wordt afgepakt. Wie van gemeentelijke verkiezingen een nationaal referendum maakt, doet immers aan centralistische politiek die de lokale belangen onderschikt aan het centrale machtsbelang.

Ten tweede volgt de grote verrassing wellicht pas na 14 oktober, bij de samenstelling van de colleges, als blijkt dat precies zij die beweren geen voorakkoorden te sluiten, niets anders hebben gedaan.

Ten derde kan de verrassing erin bestaan dat mensen niet nemen dat gemeentelijke verkiezingen slechts een voorronde zijn van federale en regionale verkiezingen, Adlai Stevenson indachtig dat “de idee dat je kandidaten kunt verkopen voor een hogere functie zoals ontbijtgranen, de ultieme belediging is van het democratische proces”.

N-VA profiteert minder dan verwacht van hun nationalisering Gie Goris, hoofdredacteur Mo* Magazine De verrassing van 14 oktober zal zijn dat het toch om lokale verkiezingen ging. De focus op de bovenlokale betekenis van deze gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen is opgelegd door de N-VA en door de meeste media redelijk slaafs toegepast – vanuit het idee dat een tweestrijd tussen wit en zwart een perfecte mediaformat.

Ik verwacht dat de N-VA daarvan geprofiteerd zal hebben, maar minder dan voorzien. De ondergang van Siegfried Bracke in Gent zou daar het symbool van kunnen worden.

Veel nieuwe, groene gezichten Kristof Calvo, Groen Mechelen Natuurlijk zal er vooral gekeken worden naar de resultaten in Antwerpen en van de bekende koppen in de andere grote steden. Maar ik ben natuurlijk ook benieuwd hoe Groen het globaal zal doen. En we zullen positief verrassen. Heel wat nieuwe, jonge gezichten zullen hun intrede maken als gemeenteraadslid. Want de groene lijsten tellen heel wat nieuwkomers. Vaak jonge mensen die gaan voor Groen nieuwe stijl. Heel wat gemeentes kunnen wat extra jeugdig enthousiasme trouwens goed gebruiken.

Federale belangen spelen niet Michel Baeten, meest invloedrijk Twitteraar volgens Radio1 Ik ben erg slecht in pronostiekjes opmaken, zeker als het op politiek aankomt. Ik ben ook niet te beroerd om toe te geven dat ik bij deze verkiezingen na de eerste debatten ben afgehaakt. Het werd me allemaal wat té. Argumenten maakten meer en meer plaats voor wederzijds moddergooien en per slot van rekening gaat het “maar” om gemeentepolitiek. Dat laatste is overdreven natuurlijk, maar de eindeloze sliert tv-programma’s waarin elke keer opnieuw hetzelfde werd herkauwd was dat ook. Waarmee ik het belang van de verkiezingen niet wil minimaliseren, democratie blijft per slot van rekening ons hoogst verworven goed.

Natuurlijk gaat de N-VA nu ze voor het eerst zelfstandig deelneemt aan de lokale verkiezingen potten breken ten koste van andere partijen. Je moet geen meester-analist of politicoloog zijn om de populariteit van die partij en dan vooral haar kopman in te schatten. Ik zou het vanuit mijn eigen politieke voorkeur liever anders zien, maar ik ben ook niet blind voor de realiteit. De vraag is alleen nog in welke mate dat zal gebeuren. Of Antwerpen met andere woorden een nieuwe burgemeester zal krijgen. Ik heb uiteraard mijn voorkeur, maar van een echte verrassing kan er door de ontelbare peilingen van de afgelopen weken toch niet echt sprake meer zijn. Het zal spannend zijn, ongetwijfeld, maar niet verrassend. De grootste verrassing van deze verkiezingen zal niet zijn wie er waar burgemeester wordt, maar dat we alles al op voorhand wisten door de massa’s peilingen, tv-uitzendingen, krantenbijlagen, etc. Tenzij Annemie Turtelboom alsnog een coup pleegt.

Ikzelf woon echter niet in Antwerpen of Gent of andere steden die het mikpunt van media-interesse waren in de aanloop naar zondag, maar in een gemeente die al bijna 20 jaar een socialistische burgervader heeft. En ik zie daar na 14/10 weinig verandering in komen. Dat hoeft wat mij betreft ook niet, het is hier uitstekend wonen. Natuurlijk komt ook hier de partij van De Wever op, maar met als bekendste vertegenwoordiger een schertsfiguur die al meer verschillende partijlidkaarten dan kapsels heeft gehad, verwacht niemand daar grootse dingen van.

Misschien dat het ‘m daar net in zit: in een kleine(re) gemeenschap spelen geen of amper federale belangen waardoor er plots al heel wat minder al dan niet zelfgecreëerde nood aan verandering is en er gestemd wordt op iemand die men kent van op straat in plaats van op tv.

Wat de uitkomst ook zal zijn, ik hoop vooral dat na zondag de bitsigheid en de polarisering die de, let’s face it: flink opgeklopte en gedramatiseerde, aandacht voor deze gemeenteverkiezingen met zich meebracht wat afneemt.

En dat die verdomde alomtegenwoordige wegenwerken nu eindelijk afgerond zullen worden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content