Peter Casteels

‘Niet elk verhaal hoeft een moralistisch sprookje te zijn’

Zijn alle films waar we naar kijken wel politiek correct?

The Simpsons leven nog altijd! De serie die op mijn generatie een even grote invloed heeft gehad als Monty Python op de vorige levert nog altijd nieuwe seizoenen af. Vorige week haalde ze zelfs opnieuw de Vlaamse kranten. De makers van The Simpsons hadden gereageerd op een rel over het personage Apu Nahasapeemapetilon, de Indische migrant die de plaatselijke supermarkt openhoudt. In alles – zijn naam, om maar iets te noemen – is Nahasapeemapetilon het cliché van de Indiër in de Verenigde Staten: een sul van een winkeluitbater die moedeloos vecht tegen het faillissement. Zijn stem, met een komisch, buitenlands accent, wordt als audiovisuele variant van een blackface ingesproken door een blanke acteur. Het viel te verwachten dat Indische Amerikanen daar ooit een probleem van zouden maken.

Niet elk verhaal hoeft een moralistisch sprookje te zijn

Ik moet wel heel veel moeite doen om het probleem te zien. Apu Nahasapeemapetilon is geen personage dat zoals Zwarte Piet beeldbepalend is voor hoe alle kinderen zwarte mensen zien. Hij figureert net als tientallen anderen in een tekenfilmreeks waarin ongeveer elk personage verwijst naar clichés en stereotypen. Homer Simpson belichaamt alle vooroordelen over Amerikanen: dom, lui, vadsig en narcistisch. Niet alle Amerikanen zijn nochtans even idioot als Homer.

Hoeveel politieke verontwaardiging moet één personage trouwens kunnen dragen? Op de site van het blad The New Yorker wond Aleksandar Hemon zich op over Phantom Thread, een film over modeontwerper Reynolds Woodcock, gespeeld door Daniel Day-Lewis. Hij is een voorbeeld van toxic masculinity, terwijl alle vrouwelijke personages fletse, onderdanige deurvegen zijn. Ik vond die Woodcock gewoon een stugge, wat vervelende man, maar Hemon zag in Phantom Thread een propagandafilm voor giftige mannelijkheid. Regisseur Paul Thomas Anderson kon Reynolds Woodcock niet hebben opgevoerd omdat hij dat een fascinerend figuur vond. Nee, blijkbaar is elk mannelijk en vrouwelijk personage een politiek statement van de bedenker over de geslachten.

Niet elke film en televisiereeks hoeft als munitie te kunnen dienen in de culture wars

In die logica moet elk personage dus politiek correct zijn, om het zo maar eens te zeggen: alle Indiërs in tekenfilms een kosmopolitische identiteit, alle mannen metroseksueel. Als er nog eens een zwijn van een vent wordt opgevoerd, moet het daar onherroepelijk slecht mee aflopen, of moeten we er in ieder geval afkeurend over spreken. Kunst is politiek, ik weet het wel, ik ben daar zelfs een voorstander van. Maar niet elke film en televisiereeks hoeft als munitie te kunnen dienen in de culture wars. Niet elk verhaal hoeft een moralistisch sprookje te zijn.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content