Nederland is België inzake economische groei in sneltempo aan het bijbenen

Mark Rutte en Charles Michel. © BelgaImage
Ewald Pironet

Ondanks de crisis bespaarde en hervormde Nederland haar economie de voorbije tien jaar. België deed dat niet. Wie staat er het beste voor?

Een beetje tuinier weet dat je nooit mag snoeien als het vriest. De vorst kan via de snoeiwonde schade toebrengen aan uw boom of struik. In de winter moet u de plantjes eerder beschermen tegen vorstschade: u kunt wat stro aanbrengen of de plant zelfs omwikkelen met vliesdoek. Zo overleeft ze de vrieskou en leeft ze op als de lente opnieuw in het land is.

Economen discussieerden de voorbij jaren vaak of er met de financiële annex economische crisis moest worden gesnoeid, bespaard, of juist niet. Toen in 2008 de crisis uitbrak, koos Nederland voor doorgedreven saneringen en zette het een aantal zaken op orde. Zo werd de pensioenleeftijd verhoogd. In ons land gebeurde dat niet. Integendeel zelfs, want maatregelen als economische werkloosheid en crisistijdskrediet temperden, samen met de automatische loonindexering, de ergste gevolgen van de crisis en functioneerden als vliesdoek.

Nederland is België inzake economische groei in sneltempo aan het bijbenen

De gevolgen waren er. Het bruto binnenlands product zakte in alle Europese landen na 2008, maar in België zaten we in 2011 al terug op het niveau van voor de crisis. Nederland volgde pas vier jaar later. Terwijl het gemiddeld inkomen van een Nederlands gezin tussen 2008 en 2013 stabiel bleef, steeg dat in ons land met 17 procent. Daarmee waren we koploper in Europa. De andere kant van de medaille was dat onze economische groei na 2011 slabakte, onze export daalde en er tussen 2008 en 2013 heel wat jobs sneuvelden. Alleen al in 2013 verdwenen er netto 17.700 banen.

Vorige week maakte Eurostat, de cijferaars van de EU, de groeicijfers bekend. Gemiddeld was er in het tweede kwartaal van 2017, vergeleken met een jaar eerder, een groei van 2,2 procent in de eurozone. Nederland was met 3,8 procent een van de snelste groeiers, België met 1,4 procent de traagste groeier. Dat deed de discussie oplaaien of het besparingsbeleid met hervormingen van onze noorderburen toch niet succesvoller was dan het uitstelbeleid dat in ons land werd gevoerd. Had België ook niet beter zijn overheidsfinanciën sneller op orde gezet en soms pijnlijke hervormingen doorgevoerd?

Het is een feit: Nederland is België inzake economische groei in sneltempo aan het bijbenen. Terwijl onze economische groei sinds midden 2008 7,4 procent bedraagt, zit Nederland op 6,6 procent. Het groeiverschil vanaf het begin van de crisis verkleint sinds 2014 jaarlijks en bedraagt nu nog nauwelijks 0,8 procentpunt. De prognoses voor Nederland zijn ook veel beter dan die voor België: onze noorderburen kunnen dit jaar een groei van bijna 3 procent halen, bij ons zal dat 1,6 procent zijn, zowat de helft lager. En dankzij de Nederlandse bezuinigingen boekte het vorige jaar voor het eerst sinds 2008 een overschot op de begroting (België een tekort van 2,6 procent). De overheidsschuld bij onze noorderburen zakte voor het eerst in zes jaar onder de Europese norm van 60 procent van het bbp (de Belgische overheidsschuld bedraagt 106 procent van het bbp).

Maatregelen als de verlaging van de loonkosten en de vennootschapsbelasting, en de pensioenhervorming waren beter onmiddellijk na haar aantreden aangepakt én fundamenteler hervormd

Nu hebben de Nederlandse overheidsfinanciën er altijd beter voorgestaan dan België, onder meer dankzij de winsten uit aardgas. Maar als je het hebt over onze torenhoge overheidsschuld, kan je niet voorbij aan het wanbeleid van acht jaar paarse regering begin deze eeuw, onder leiding van Guy Verhofstadt (Open VLD) en met Johan Vande Lanotte (SP.A) als minister van Begroting. Nadat de regeringen-Martens de overheidsfinanciën hadden gered, soupeerde Paars de moeizaam opgebouwde budgettaire buffers op. Toen werd een unieke kans gemist om bij een gunstige conjunctuur onze overheidsfinanciën op orde te brengen. Daar betalen we vandaag nog altijd de prijs voor.

Dat neemt niet weg dat de voorbije regeringen ook daadkrachtiger hadden kunnen optreden. Dat geldt zeker voor de regering-Michel, die de eerste jaren kostbare tijd verloor met kibbelen. Maatregelen als de verlaging van de loonkosten en de vennootschapsbelasting, en de pensioenhervorming waren beter onmiddellijk na haar aantreden aangepakt én fundamenteler hervormd. Onze fiscaliteit bijvoorbeeld blijft een doolhof, de regering-Michel voegde er zelfs nog enkele doodlopende straatjes aan toe.

Het is zeker verdedigbaar dat er de eerste jaren na het uitbreken van de crisis in 2008 niet zwaar werd bespaard onder het motto ‘je moet niet snoeien als het vriest’. Maar de regeringen hadden toen wel verstandiger kunnen omspringen met het vrijgekomen geld. Ook de regeringen daarna hadden sneller en daadkrachtiger kunnen optreden, zowel met saneren als hervormen. Nederland deed dat wel en is beter gewapend voor de toekomst dan België.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content