Charlotte Vandycke

‘Moeten we ons schamen dat we mensen redden, dat we gastvrij en solidair zijn?’

Charlotte Vandycke Directeur van Vluchtelingenwerk Vlaanderen

Charlotte Vandycke van Vluchtelingenwerk Vlaanderen over wat zij ‘de jacht op gastvrij Vlaanderen’ noemt.

“Mensen zonder alternatieven zullen blijven vluchten. Wij zullen hen blijven redden” reageerde Artsen Zonder Grenzen op vrijdag 24 maart 2017 op hun twitteraccount. De tweet kwam er naar aanleiding van het overleg met de Belgische staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Theo Francken, die de humanitaire hulporganisatie eerder openlijk beschuldigde bij te dragen aan mensensmokkel omwille van hun reddingen op zee. Ondanks studiewerk dat aantoont dat dit geen aanzuigeffect creëert, blijft de staatssecretaris volharden in het culpabiliseren van hulpacties. In het demoniseren van gastvrijheid. Moeten we ons schamen dat we mensenlevens redden, gastvrij en solidair zijn?

‘Moeten we ons schamen dat we mensen redden, dat we gastvrij en solidair zijn?’

Artsen Zonder Grenzen staat niet alleen. Kijk naar de recente veroordeling van de Franse boer Herrou, die vrijwillig mensen op de vlucht opving. Door een wetsartikel dat maatschappelijke organisaties het ‘solidariteitsdelict’ noemen, bleek deze hulp van mens tot mens in Frankrijk strafbaar. Of kijk naar de crackdown op burgers die in Athene dakloze migranten en mensen op de vlucht helpen met basisnoden waar de overheid niet in voorziet, zoals een dak boven hoofd. Gastvrijheid wordt een illegale handeling, iets in de luwte, strafbaar.

Wie gastvrij is, wie belangeloos mensen helpt, is geen crimineel of schelm, maar een held. Dat tonen ook de 458 initiatieven uit Vlaanderen en Brussel in de 4e editie van onze campagne Gastvrije Gemeente. Zij komen vandaag, maandag 27 maart 2017, samen in het Vlaams Parlement tijdens onze Gastvrije Awardshow waar Vluchtelingenwerk de meest gastvrije initiatieven van Vlaanderen bekend aakt. Hun inzet voor mensen op de vlucht hier bij ons, is van enorm belang.

Hulp verlenen aan mensen die dat nodig hebben is immers een wederkerig principe waar geen mens aan tornt. We schenken ons bloed aan het Rode Kruis, we rekenen op hulp als we zelf in nood zijn. We straffen bij wet wie verzuimt een slachtoffer te helpen. We leren het aan onze kinderen, in lessen over moraal, beschaving en godsdienst. De afstraffing en politieke recuperatie van solidariteit en humanitaire hulp kadert binnen een beleid dat niet de smokkel, niet de grondoorzaken van gedwongen migratie zoals geweld, structureel onrecht en ongelijkheid bestrijdt, maar de slachtoffers: de vluchtelingen zelf. Een schromelijke vergissing van vijand.

In de focus op het feit dat er wereldwijd meer mensen op de vlucht zijn dan ooit, zouden we haast gaan vergeten dat het gaat om een humanitaire crisissituatie waarin maar één antwoord het juiste is: samenwerken om hulp en bescherming te bieden aan zij die dat nodig hebben. En dat de oplossing niet zo simpel is als de grenzen dichtgooien.

Wie de chaos, de smokkel, en het verdrinken op zee wil aanpakken, kijkt naar de taak om de complexe oorzaken van gedwongen migratie aan te pakken: conflict, criminele netwerken, stabiliteit en opvang in de regio. Ik breng u geen zoethouder voor het slapengaan: een eenvoudige, snelle oplossing bestaat niet. De taak is groter dan wat een asiel- en migratiebeleid alléén kan bewerkstelligen. Een aanpak met visie op verscheidene beleidsdomeinen is nodig. Het dystopische streven in het asielbeleid naar een snelle impact op het aantal mensen op de vlucht via gesloten grenzen is niet alleen naïef, het schendt mensenrechten, en doet afbraak aan die noodzakelijke hoeksteen van onze samenleving: de menselijke solidariteit, gastvrijheid.

Terwijl aan duurzame oplossingen moet worden gewerkt, blijft één principe onverminderd staan: aan de slachtoffers van dat geweld, met een coalitie van landen die staan voor vrijheid, veiligheid en mensenrechten, moeten we solidaire hulp bieden, ook hier bij ons. En ook al openen leiders het vuur op deze basiswaarde in het 60-jarige Europa, blijft een deel van de burgers staan voor waar het voor elk van ons om draait: veiligheid, bescherming, welvaart, en vooruitgang door samenwerking. Er is sprake van een groeiende vluchtelingenbeweging, in Europa, en in Vlaanderen. Actieve burgers, die laten zien hoe wij de zaken steeds aanpakten, en hoe wij ook de toekomst zullen vormgeven.

Op korte tijd is de vluchtelingenbeweging in ons land gegroeid naar een groep van 100.000 mensen die actief sympathiseren met Vluchtelingenwerk Vlaanderen en staan voor een goed en gastvrij onthaal van mensen op de vlucht in onze samenleving.

De 458 initiatieven die naar voren stappen om te tonen hoe zij mensen op de vlucht helpen, houden zich niet enkel bezig met liefdadigheid. Ze brengen samen een belangrijke boodschap aan de samenleving en aan politieke leiders. Een boodschap over principes en solidariteit en over hoe oudkomers en nieuwkomers samen vooruit willen in Vlaanderen. Ze staan voor kleinschalige en menselijke aanpak. Ze zijn bruggenbouwers voor en met vluchtelingen en veel andere kwetsbaren in de samenleving. Ze tonen de sterkte van lokale netwerken. Ze eisen hun plaats in het spotlicht, om te tonen dat er naast de grote focus op misbruikbestrijding, ook een enorme en onderbelichte vraag bestaat naar die constructieve aanpak: haal onnodige obstakels weg, pak trage procedures, drempels en stroeve administratie aan. Want in Vlaanderen staan burgers, scholen, bedrijven, gemeenten klaar om samen vooruit te gaan.

Terwijl sommige politici ten strijde trekken tegen slachtoffers van oorlog, vervolging en mensensmokkel, houden burgers de principes van solidariteit staande. Ze tonen waar het vluchtelingenverdrag echt over gaat en waar het asielbeleid over zou moeten gaan: zoeken hoe we samen zoveel mogelijk mensen met nood aan bescherming op een goede manier kunnen helpen, en hoe we samen vooruit kunnen. We nodigen de staatssecretaris dan ook graag uit op onze Awardshow vanavond in het Vlaams Parlement. Zo kan hij met eigen ogen zien wie al deze mensen zijn, wat zij onder gastvrijheid verstaan, en hoe zij klaarstaan om van Vlaanderen een plaats te maken waar vluchtelingen met een hart onthaald worden.

Charlotte Vandycke

Directeur Vluchtelingenwerk Vlaanderen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content