Bert Bultinck

‘Minister Geens wil de bijsturing van het notariaat toch niet op de lange baan schuiven?’

Bert Bultinck Hoofdredacteur van Knack

Minister Koen Geens beloofde, na een onderzoek dat in Knack verscheen, om het beroep van notaris te moderniseren. Maar van een beleidsplan is voorlopig nog geen sprake, zo blijkt.

Notariskantoren zijn de duurste copycenters van het land‘: dat was de kop boven het Knack-onderzoek naar de inkomsten van notarissen dat een klein half jaar geleden in dit blad verscheen. Het was een uitspraak van politica Freya Van den Bossche (SP.A), die de inkomsten absurd hoog vond: ‘Wat doet een notaris? Hij vraagt voor een verlijden van een notariële akte documenten op bij de overheid, zet daar een stempel van authenticiteit op, en stuurt het document terug naar de overheid. Het is helemaal geen ingewikkeld werk.’ Het onderzoek van Knack-redacteur Michel Vandersmissen bracht aan het licht hoe sommige notarissen de voorbije jaren exorbitante bedragen opstapelden – tientallen notarissen krijgen minstens 60.000 euro bruto per maand op hun rekening, sommigen halen bijna 2 miljoen euro bruto per jaar binnen. Het onderzoek viel slecht bij de beroepsgroep, die zonder meer gepikeerd reageerde. Maar de cijfers zijn wat ze zijn: één op de tien notariaten draaide in 2016 – de laatst beschikbare cijfers – meer dan een half miljoen euro winst. Dat heeft alles te maken met de populariteit en de stijgende prijzen van het vastgoed de afgelopen jaren: hoe meer woningen er worden verkocht, hoe meer een notaris kan verdienen. Zowel in 2016 als in 2017 braken de notariskantoren records.

De minister wil de bijsturing van het notariaat toch niet op de lange baan schuiven?

Natuurlijk zijn niet alle notarissen zo fortuinlijk. De inkomsten van een kantoor hangen sterk af van de ligging. In regio’s waar weinig vastgoed verkocht wordt, zijn de inkomsten onvergelijkbaar veel kleiner. Sommige kantoren haalden in de twee voorbije jaren van spectaculaire groei géén spectaculaire cijfers: een flink aantal notarissen moet het met minder dan 50.000 euro per jaar doen. Daarenboven kan de vastgoedmarkt hevig fluctueren: periodes waarin er veel minder huizen worden verkocht, zijn de magere jaren na de vette. Het is dus zeker niet zo dat de hele beroepsgroep in het geld zwemt. Bovendien is de notaris voor de koper vaak het gezicht van bedragen die het kantoor niet zelf ontvangt, bijvoorbeeld omdat de notaris nogal wat zogenaamde ‘notariskosten’ moet doorstorten aan de overheid. De indrukwekkende extra kosten die elke Belg moet betalen bij de aankoop van het door hem zo geliefde vastgoed, komen slechts voor een klein deel op het conto van de notaris zelf. Naast het ereloon van de notaris -pakweg 2500 euro voor een degelijke eengezinswoning – moet de koper nog een reeks andere heren dienen. Registratiekosten, administratieve kosten en btw op het ereloon van de notaris komen samen veel hoger uit dan het ereloon. En dan zijn er nog de aanzienlijke aktekosten voor een hypothecaire lening. Ook daar gaat het leeuwendeel niet naar de notaris – al pikt die daar toch ook wel weer een graantje mee.

Volgens het rapport dat voorligt zou 25 procent van het ereloon van de notaris voortaan betaald worden door de verkoper

Na het Knack-onderzoek vroeg minister van Justitie Koen Geens twee experts om het beroep van notaris te moderniseren. Hun rapport werd toen verwacht in april. Er was ook sprake van een heus beleidsplan van de minister zelf ‘in het voorjaar van 2018’. Het rapport van de experts was pas deze week klaar, toevallig pal in de nieuwsluwe zomer, maanden later dan gepland. Van een beleidsplan is nog geen sprake: toen het rapport deze week werd vrijgegeven, wilde minister Geens nog niet reageren. Meer nog: de minister zal wachten op een ‘definitief advies’ van de notarisfederaties. Dat wordt aangekondigd tegen… eind september. Verwacht dus geen echte hervormingen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Misschien komen er zelfs geen bijsturingen meer voor de regionale en federale verkiezingen in 2019. Het is een publiek geheim dat de notarissen veel medestanders hebben in het parlement, dat goed bevolkt wordt door juristen. Minister Geens wil de hervorming van het notariaat toch niet op de lange baan schuiven?

Het belangrijkste advies in het rapport van de experts komt erop neer dat het ereloon voor de notaris bij de aankoop van een huis niet enkel op rekening van de koper komt. Volgens het rapport dat voorligt zou 25 procent van dat ereloon voortaan betaald worden door de verkoper. Dat is een handige maar ook ietwat doorzichtige manier om de notariskosten van de koper in één moeite met 25 procent te verminderen, zonder dat de notaris ook maar één euro verliest. Als dat de hervorming is waar de burger het mee moet doen, dan moet iedereen onmiddellijk terug naar de tekentafel. Meneer de notaris heeft het nog altijd niet begrepen. Hopelijk begrijpt minister Geens het wel.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content